Bubbels

OB-MB-(BB)-OBS

Kijk eens naar het filmpje. Wat zie je?

Heb je wel eens bellen geblazen? Hoe doe je dat? Waar zijn die bellen van gemaakt?

Wat kan je doen om sterke bellen te krijgen? Hoe kan het dat er zoveel kleuren in die bellen te zien zijn?

De bovenbouw vindt het liedje waarschijnlijk kinderachtig. Maar zelf een bellenblaas maken die grote bellen oplevert (zie filmpje) is misschien wel een leuke uitdagende opdracht voor meerkunners.

Praatplaat bubbels

Ik houd van zeepsop.
Ik ben er dol op.
Ik blaas er bellen van.
Die zijn zo zacht en rond en klein.
En al die bellen
willen vertellen,
hoe mooi de wereld is,
omdat er zoveel mooie kleuren zijn.

Rode bubbels, gele bubbels,
groene bubbels, blauwe bubbels.
En soms kan je een oranje
Of een paarse bubbel zien.
Roze bubbels, bruine bubbels,
Witte bubbels. Wat een bubbels.
Pak die bubbels. Zoveel bubbels.
O, het zijn er meer dan tien.

Klaaglied voor de polen

MB-BB-BBS- ML

Op 22 april is het De dag van de aarde. Dat is een goede dag om even stil te staan bij het milieu. En ook in oktober 2023, in de Kinderboekenweek, wordt er aandacht besteed aan de natuur… en daar hoort het milieu natuurlijk ook bij . Maar ook op andere dagen is het belangrijk daar aandacht aan te besteden, want als we niet opletten smelten de poolkappen teveel en daardoor zal de zeespiegel stijgen. Nederland zou dan onder water kunnen komen te liggen.

Misschien vind je het interessant om een keer een werkstuk te maken over de gevolgen van het smelten van de poolkappen. Je kan vast een goede onderzoeksvraag bedenken over dit onderwerp.

Klaaglied voor de polen

De componist, dat is de maker, van deze muziek is meneer Einaudi.  Hij werd in 1955 in Italié geboren. hij leeft nog en is dus een “eigentijdse” componist. Het is de meneer die piano speelt.

De meneer heeft deze muziek voor Greenpeace gemaakt. Het is een klaaglied over de poolgebieden. Greenpeace maakt zich zorgen omdat de poolkappen smelten en wil daar met deze muziek aandacht voor vragen.

De polen zijn de top en de onderkant van de aarde. Daar vind je een ruig, wit en besneeuwd landschap. Het vriest er, dus er is veel sneeuw en ijs. Er leven heel interessante dieren, zoals ijsberen, walvissen, walrussen…Op de Zuidpool vind je ook pinguïns.

Er leven ook bijna vier miljoen mensen. De Inuit bijvoorbeeld, die we vroeger Eskimo’s noemden en de Samen uit Lapland. Je moet heel sterk en dapper zijn om in zo’n landschap te overleven, want het is een wild gebied.

De poolkappen smelten door de opwarming van de aarde. En dat is niet goed voor ons mensen. Want dan sterven er kleine dieren op de polen. Die dieren kunnen dan niet gegeten worden door andere dieren. Die dieren worden ook weer door dieren gegeten, dus zo sterven er steeds meer dieren uit.

Wij mensen staan aan het einde van deze voedselketen. Dus het smelten van de poolkappen, heeft invloed ons voedsel. En natuurlijk ook op onze leefomgeving. Want de zeespiegel stijgt erdoor. Nederland zou dan op den duur (niet meteen, hoor… dus maak je niet al te erge zorgen 😉 ) onder water kunnen komen te liggen. Hopelijk vinden mensen gauw een oplossing voor dit probleem!

Puur natuur

MB-BB-BBS

Een liedje dat erover gaat dat de natuur zo prachtig is. En daar hoor jij ook bij ! We gaan ook een herbarium maken. Zo kan je goed onderzoek doen naar de plantenwereld.

Het kan interessant zijn om een onderzoeksvraag in je herbarium te verwerken. Je kan bijvoorbeeld een herbarium maken van planten die in je leefomgeving voorkomen en daar een onderzoeksvraag bij bedenken. Als je een onderzoeksvraag formuleert, gebruik dan wel even het Vragenmachientje.

De ingezongen versie
De karaoke versie

Neem even tijd
en kijk om je heen.
Veel van wat je zien kan,
hoort bij de natuur, man.
Ieder wonder hoort erbij:
planten, dieren, lucht en aarde…
en zelfs jij bent, 
als wind en vuur,
puur natuur.

Neem even tijd
en kijk om je heen.
Veel van wat je zien kan,
hoort bij de natuur, man.
Ieder wonder hoort erbij:
zon en maan en sterren….
en zelfs jij bent,
als wind en vuur,
puur natuur.  

Verwerking: Houd een herbarium bij

Het woord herbarium komt van een woord uit het Latijn: herba. Dat betekent: gras.

Een herbarium is een verzameling gedroogde planten, die op papier zijn vastgehecht, met de wetenschappelijke gegevens erbij. Zo’n herbarium kan een bron van onderzoek zijn, of het bewijs dat een bepaalde plantensoort op een bepaalde plaats voorkomt.

Ga naar buiten en zoek een aantal bladeren.

Nu moet je deze bladeren eerst drogen. Je kan dat met een plantenpers doen. Soms gebeurt het in een droogoven. Maar je kan de bladeren ook tussen de bladzijden van een dik boek te drogen leggen.

Als ze gedroogd zijn, plak je ze in een schrift, of mooi boekje.

Nu moet je op zoek gaan naar de wetenschappelijke gegevens. Dat noem je: determineren.

Je zet die gegevens bij het blad. Dat doe je steeds in dezelfde volgorde.

  • de naam waaronder jij het blad kent
  • de botanische (vaak Latijnse) naam van het blad
  • de naam van wie het blad gevonden heeft (jij meestal)
  • De vindplaats
  • De datum

Het woord “herbarium” wordt ook wel eens gebruikt voor wetenschappelijke instellingen die onderzoek doen naar planten. De planten die ze daar bewaren, zijn niet altijd gedroogd. Universiteiten, musea en botanische tuinen hebben natuurlijk veel aan alles wat er geleerd wordt door het onderzoek in dit soort herbaria.

Je zintuigen

OB-MB-BB-OBS-BBS

Dit lied gaat over je zintuigen. Waar zitten die eigenlijk in je lichaam? Eigenlijk zijn je zintuigen geen organen. Een zintuig is het vermogen om iets te doen.

Je hebt je zintuigen nodig om dingen te onderzoeken. Je kan ook onderzoek doen naar één van de zintuigen. Hoe werkt een oor? Wat gebeurt er precies als je ruikt? Zintuigen zijn heel interessant!

  • Alle organen die er samen voor zorgen dat je kan zien, vormen samen het zintuig waarmee je kan kijken. Zoek uit welke organen dat zijn.
  • Alle organen die er samen voor zorgen dat je klanken kan waarnemen, vormen samen het zintuig waarmee je kan horen. Zoek uit welke organen dat zijn.
  • Alle organen die er samen voor zorgen dat je geuren kan onderscheiden, vormen samen het zintuig waarmee je kan ruiken. Zoek uit welke organen dat zijn.
  • Alle organen die er samen voor zorgen dat je verschillende smaken kan waarnemen, vormen samen het zintuig waarmee je kan proeven. Zoek uit welke organen dat zijn.
  • Alle organen die er samen voor zorgen dat je dingen zoals temperatuur, pijn, aanraking etc. kan voelen, vormen samen het zintuig waarmee je kan voelen. Zoek uit welke organen dat zijn.

Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Gebruik ze allemaal.

Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Gebruik ze allemaal.

Want waarmee kun je horen dan?
En waarmee kun je ruiken dan?
En waarmee kun je voelen,
kan je proeven, kan je zien?

Want waarmee kun je horen dan?
En waarmee kun je ruiken dan?
En waarmee kun je voelen,
kan je proeven, kan je zien?

Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Gebruik ze allemaal

Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Je zintuigen. Je zintuigen.
Gebruik ze allemaal.
Gebruik ze allemaal.
Gebruik ze allemaal.

Speel het liedje mee op boomwhackers of toetsen.


1. Toetsen en tonen

Toetsinstrumenten zijn muziekinstrumenten waar geluid uitkomt, als je op een toets drukt. Op een toetsenbord van een piano, orgel, melodica of keyboard, zie je toetsen. Dat zijn die witte en zwarte indruk-dingen. Alle toetsen samen noem je het toetsenbord. Een ander woord hiervoor is klavier.

  • Soms noemen mensen die witte en zwarte dingen de noten. Maar dat is niet het goede woord. Dit zijn toetsen.
  • Noten zijn bolletjes die op notenbalken staan. Ze vertellen welke toon er moet klinken.
  • Je hebt ook tonen. Tonen zijn klanken, die klinken. Tonen zijn trouwens niet zomaar klanken… tonen zijn klanken op een speciale toonhoogte.

Iedere toets heeft een naam. We gebruiken de namen van letters daarvoor. Zelf hebben wij iedere naam een eigen kleur gegeven. We gebruiken daarvoor de kleuren van de boomwhackers.

Mocht je die namen en kleuren niet weten, klik dan hier.

We zullen wat voorbeelden van toetsinstrumenten geven:

Toch wordt het geluid bij deze drie instrumenten niet op dezelfde manier gemaakt.

  • Bij de melodica moet je lucht blazen.
  • Een keyboard wordt elektronisch aangestuurd.
  • Toch zijn het allemaal toetsinstrumenten. In het onderstaande filmpje laat ik ze zien.

Voor wie het leuk vindt: een onderzoek

Als jullie op school ook een toetsinstrument hebben, kunnen jullie de toetsen tellen.

  • Hoeveel witte toetsen heeft jouw instrument?
  • Hoeveel zwarte toetsen heeft jouw instrument?
  • Hoeveel toetsen heeft jouw instrument in het totaal? Schrijf het aantal in cijfers op.

Iets meer over de piano

Bij de piano slaat een hamer tegen een snaar. Piano is eigenlijk maar de helft van de naam van het instrument. Een piano heet eigenlijk een piano-forte. Dat woord bestaat uit twee Italiaanse woorden: piano… dat betekent zacht en forte, dat betekent sterk.

Wist je trouwens dat we iets in de muziek niet hard noemen, maar sterk? Dus in de muziek is het tegenovergestelde van zacht, sterk… Het is gewoon een ander woord voor hard, maar het is nu eenmaal zo afgesproken. Een piano heet in het Nederlands dus een zacht-sterk. Dat lijkt een gekke naam, maar de piano was het eerste toetseninstrument waarop mensen zachter en sterker konden spelen.

Dynamiek

Het verschil tussen zacht en sterk noem je de dynamiek van muziek. Hier vind je een oefening met dynamiek

Muziekgeschiedenis van de Westerse kunstmuziek

Muziekgeschiedenis van de Westerse kunstmuziek (kunstmuziek is door mensen bedachte muziek)

Op deze pagina zie je de verschillende stijlperiodes van de Westerse muziekgeschiedenis in chronologische volgorde. Mensen zeggen ook wel eens: dit is de muziekgeschiedenis van de “klassieke” muziek. Maar die term is verwarrend. De term “klassieke muziek” wordt niet alleen gebruikt voor Westerse kunstmuziek, maar ook voor een specifieke periode in die geschiedenis: 1750-1820. Daarom zeggen we liever: de Westerse kunstmuziek.

Kunstmuziek wil zeggen: muziek die door mensen gecomponeerd is. We noemen het westers, omdat het echt gaat over de muziekgeschiedenis in westerse gebieden. Het gaat dus niet over de klassieke Aziatische muziek, of klassieke Afrikaanse muziek, bijvoorbeeld.

Hieronder zie je die stijlperiodes. Als je op een plaatje klikt, kom je terecht op een pagina waar je werken uit die tijd kan vinden.

We hebben het materiaal per maand geordend, zodat je elke stijlperiode in de loop van een schooljaar aan bod kan laten komen. Maar je hoeft dit uiteraard niet te doen, want het materiaal wordt ook thematisch aangeboden. (Bijvoorbeeld; de winter uit de vier jaargetijden, vind je bij de wintermuziek van januari). Je kan er ook voor kiezen om bij elke geschiedenisperiode die je behandelt een muziekfragment te zoeken.

De muziek is in de loop van de geschiedenis erg veranderd. Het is leuk om op YouTube, of via Spotify, op cd’s of andere geluidsdragers te luisteren naar muziek uit verschillende tijden.

We doen ons best om uit elke stijlperiode luistervoorbeelden op de site te zetten, maar dit gaat stap voor stap, want er is zoveel! Elke tijd, elk land, elk gebied, elke groep mensen heeft een eigen soort muziek en eigen stijlen. Iedere cultuur kent componisten.