Fantaseren en verzinnen

Fantaseren en verzinnen kan een op zichzelf staande werkvorm bij acteren zijn, maar het kan ook een vaardigheid zijn die in alle acteer werkvormen en in het dagelijks leven gebruikt kan worden. In alle kunstvormen (muziek, beeldend, acterend, schrijvend, etc.) is het belangrijk om zelf dingen te kunnen bedenken. Je noemt dat “verzinnen”, of “fantaseren”.

Wat dat is, is niet zo gemakkelijk uit te leggen. Toch doen veel kinderen dat vaak wel als ze bijvoorbeeld samen schooltje spelen. Ze verzinnen een verhaal, terwijl ze een rol spelen. Als het verhaal niet bevalt, geven ze er opeens een andere draai aan. Ze zijn lekker aan het fantaseren. Soms zegt iemand: “Stel je eens voor dat ….”  Wat daarna komt, is vaak een fantasie van die persoon. Liegen is een negatieve manier van fantaseren.

Verzinnen is dus je manier van denken gebruiken om je iets voor te stellen of te vertellen. Vaak is het leuk als dat anders is dan je normaal verwacht of wat iemand anders al had bedacht.

Fantaseren kan je leren. Het is een vaardigheid die je kan trainen door het veel te doen. Je wordt er handiger in.

Onder het materiaal staat nog meer uitleg over fantaseren en verzinnen.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Je leert veel van verzinnen en fantaseren. Onder andere leer je je inleven in andere mensen en hun redenen om dingen te doen. Van fantaseren word je ook flexibeler. Je leert dat er meer manieren dan één zijn om iets aan te pakken of te voelen. Verzinnen en fantaseren is ook super leuk. Als je niet in slaap kan vallen, kan je lekker gaan liggen fantaseren. Je kan een verhaal bedenken, of je kan bedenken hoe het zal zijn als jij later volwassen bent…

Denk eens expres het omgekeerde van wat je normaal doet of denkt. Begin te bedenken hoe het normaal is en keer dan dingen om. Je kan bijvoorbeeld de twee personen uit een verhaal omkeren. Of je kan ze iets anders laten doen dan ze eigenlijk deden.

Lees een stukje van een verhaal en stop halverwege. Verzin dan zelf minstens drie eindes aan het verhaal.

Je kan ook samen met een groep iets verzinnen. Je zit in een kring. Iedere keer vertelt één persoon een regel van het verhaal. Zo ontstaat er een heel ander verhaal, dan wanneer jij het alleen verzonnen zou hebben.

 

 

Rock en zo

Rockmuziek is een muziekgenre uit de “lichte muziek”. Het ontstond uit andere genres, zoals rhythm-and-blues en countrymuziek. Er was een radio-DJ (hij was blank) die voor het eerst het woord Rock-‘n-Roll gebruikte als hij muziek draaide van zwarte bluesmuzikanten.

Vaak is er bij Rock sprake van bandmuziek waarbij een gitaar, basgitaar en drums te horen zijn, meestal aangevuld met zang en soms met andere instrumenten. Het genre werd heel populair in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Dit gebeurde in de Verenigde Stagen van Amerika. Eerst was er rock-‘n-roll en Rockabilly, maar later werd het heel anders van karakter.

Het werd ingevoegd in veel andere stijlen, zodat je veel verschillende mix-genres kreeg. Er is hele zoete rock, maar er is ook harde rock. Er zijn zelfs rock opera’s. In de jaren zestig leerde de rest van de wereld deze muziek ook kennen. Dat kwam doordat er een nieuwe generatie muzikanten kwam, vooral vanuit Centraal Engeland. Zij maakten: Merseybeat.

In de jaren zestig werden de Beatles populair. Daardoor ontstond: de Britse invasie. Andere landen leerden de Engelstalige muziek kennen

Er ontstonden genres als: psychedelische rock, waar de Beatles ook gebruik van maakten. Pink Floyd, The Doors, Jefferson Airplane en de beroemde gitarist imi Hendrix.

Een ander subgenre was Folkrock. Bob Dylan gebruikte dit. Hij maakte ook politiek betrokken muziek. Andere artiesten: Neil Young, The Byrds, The Band en Simon &Garfunkel.

De Beatles waren niet de enige populaire band. Je had ook The Rolling Stones. Zij gaven optredens met heel veel energie. Die muziek leidde tot hardrock en punkbands. De stijl ontwikkelde verder tot new wave, heavy metal en grunge.

In 1969 werd de eerste Rockopera geschreven: Tommy.

Rock is waarschijnlijk het meest beluisterde muziekgenre, op dit moment.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Buiten spelen

Op deze pagina wordt materiaal uitgelicht dat gaat over buiten spelen

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Kriebelbeestjes

Uitgelicht: kleine kriebelbeestjes. We kijken naar insecten en andere kleine kriebelbeestjes.

Vandaag lichten we de kriebelbeestjes uit.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Nederlandse levenslied en zo

MB (soms)-BB-BBS-ML

Op deze pagina vind je een grappig lied over een zanger van vrolijke levensliedjes. Dat lied komt uit de musical Snap Face. Het vertelt ook meteen dat veel mensen neerkijken op dit genre. Maar eigenlijk is dat onterecht. Er worden heel veel mooie levensliedjes gemaakt. Dat kan je horen als je naar het materiaal daaronder kijkt.

Ik ben een fan van Gekke Henkie.
Die zingt beter dan Borsato en Frans Bauer; buiten kijf!
En al zijn hits die staan op Youdoebiedoep.
Bij zijn stemgeluid loopt er een kouwe rilling door m’n lijf.
Wat Gekke Henkie zingt, dat is pas “zallef voor m’n ziel!”
Meteen toen ik hem hoorde, wist ik dat ie me beviel…

Hatsekiedo. Hatsekiedee.
Daar is geen letter Frans aan, dat zingt iedereen zo mee.
Hatsekiedee, hatsekiedo.
Hij zingt misschien niet zuiver maar z’n repertoire is zó!

Ik ben een fan van Gekke Henkie.
Om zijn liedjes te begrijpen hoef je niet te denken, man.
Ik had ze zelf wel kunnen schrijven.
Zijn refreintjes zijn zo simpel dat een kip ze zingen kan.

Refrein

Wanneer ik voor u zing dan komt er passie in de zaal.
Geen mens die houdt ’t stil, wanneer ik roep: “Nu allemaal!”

Refrein

Mijn buurman lacht hem uit, noemt Henkie “echt zo’n simpel type!”
Ik laat hem lekker lullen. Henkies teksten zijn zo diep.

Refrein. (Aan het eind een beetje anders.)

Wat is nou eigenlijk een levenslied?

Een levenslied is een lied waarin mensen vertellen over alles wat er kan gebeuren in het leven. Vaak gaat het over droevige dingen en ook heeft het heel vaak een “moraal”. Dat betekent: je krijgt een boodschap mee. Bijvoorbeeld: “Wees je ouders dankbaar…”, of “alcohol maakt meer lief dan je weet”…

De vorm van het lied

Meestal zijn er simpele coupletten, met simpele teksten en melodie, met daartussen refreinen die iedereen mee kan zingen. Veel mensen voelen zich verbonden met de tekst. Ze kunnen het mee-voelen.

De dievenwagen is een voorbeeld van zo’n levenslied met moraal. Het werd onder andere gezongen door iemand wiens naam voor altijd verbonden zal zijn met het levenslied: Willy Alberti. Een zanger uit de Jordaan. Dat is een wijk in Amsterdam waar veel volkszangers vandaan komen. Ze zingen met de bekende “snik” in hun stem.

Oorsprong

Het woord “levenslied” werd bedacht door één van de twee belangrijkste mensen die het gebruikten: Jean- Louis Pisuisse ( Kijk bij: Mens durf te leven), of Max Blokzijl. Zij zochten iets dat leek op het Franse chanson. Beroemde vertolkers van het levenslied voor de Tweede Wereldoorlog waren Speenhoff, Louis Davids en Wilile Derby.

Een smartlap is een levenslied waarbij een verhaal verteld wordt. Dat begint bij het begin en loopt heel vaak slecht af. Een smartlap wordt vaak gezongen met een “snik”. Dat is om aan te geven dat het lied recht uit het hart komt.

Na de oorlog werd de Vlaming Bobbejaan Schoepen er beroemd mee. In Nederland was het genre ook populair in de jaren’50 tot ’80. Toen leefden er nog veel mensen die niet zo goed Engels spraken. Die draaiden op de radio graag Nederlandstalige levensliederen. Beroemde Nederlandse namen zijn:

Willy Albertie (de vader van Willeke Alberti) en Willeke zelf ook. Ze zongen ook samen. Zij kwamen uit de Jordaan. Die wijk in Amsterdam staat bekend om grote vertolkers van het levenslied. Denk aan “Tante Leen” en “Johnny Jordaan “.

Producers als Pierre Kartner (die zelf dus ook dit genre zong) en Johnny Hoes brachten veel artiesten die het levenslied zongen: De zangeres zonder naam, Jantje Koopmans, Corry en de Rekels, Koos Alberts, Frans Bauer, Corry Konings, Marianne Weber, Jan Smit….

We zien dat er ook nieuwe vertolkers van het levenslied opstaan, zoals Jannes, John de Bever en Thomas Berge.

Langzamerhand zijn Engelstalige liedjes heel erg populair geworden. Vaak hoor je dat het levenslied in het Nederlands “raar” klinkt. Het genre is ook een beetje opgegaan in de singer-songwritermuziek, met pop-invloeden en rap-invloeden etc. Toch zijn er nog steeds mensen die het Nederlandse levenslied ten gehore brengen.

Helden van toen en nu

Onderaan de pagina vind je muziekmateriaal dat te maken heeft met helden.

Wat is een held?

Een held of heldin is een dapper mens. In verhalen is de held een persoon (echt bestaand, bedacht, of uit de geschiedenis) die bereid is om zichzelf op te offeren voor een grote zaak. Dat doet de held zelfs als hij gevaar tegenkomt, of het heel moeilijk heeft. De held hoeft niet altijd sterk te zijn. Iemand die zwak is, kan ook heldhaftig gedrag vertonen.

Helden, antihelden en schurken

Meestal is de hoofdpersoon van een verhaal iemand die goede eigenschappen heeft, tegen het kwade vecht en naar een nobel doel streeft. Denk bij die eigenschappen aan: dapper, sterk, knap, slim, edelmoedig, enz.

Antihelden zijn personen van wie je door diens eigenschappen niet zou verwachten dat hij de redder in het verhaal is. Hij kan laf zijn, of zwak, juist helemaal niet edelmoedig of iemand die stiekem is. Daardoor heb je sneller sympathie voor die persoon. Het lijkt een echter mens. Het is iemand op wie jij zou kunnen lijken.

Een antiheld is niet de schurk uit het verhaal. De schurk in een verhaal is de vijand van een held. Hij/zij is écht slecht. Je wil niet op de schurk lijken, behalve natuurlijk als het je eigen droom is om een enorme slechterik te zijn.

Oorsprong van het woord held

Het is niet helemaal zeker waar het woord “held” vandaan komt. In de Middeleeuwen bestond het al wel. Men had het rond 1250 over “die helde cone”, wat betekent: “de koene (dappere) held”. Mogelijk heeft het een Germaanse oorsprong in het woord “halep”, dat zoiets betekent als vrije man. Het begrip “held” was eerst vooral mannelijk. Dat heeft natuurlijk te maken met het beeld van de vrouw in die tijd. De mannen waren degenen die erop uittrokken en avonturen beleefden.

Toch waren er ook vroeger wel vrouwelijke helden. (Men gebruikt ook wel het woord heldinnen). Denk bijvoorbeeld maar eens aan koningin Boudica uit Britannia. Ze was de vrouw van een Keltische koning. Ze leidde de moedige opstand tegen de Romeinen die haar land wilden bezetten. Hoewel dit niet helemaal lukte, is haar naam verbonden met dapperheid.

Vandaag de dag zijn er natuurlijk ook nog genoeg helden, zowel mannelijke als vrouwelijke. Kan jij iemand noemen?

Onderzoeksvragen en opdrachten

Kies één van de volgende opdrachten uit:

  • Wie vind jij een held en waarom? Schrijf een gedicht over die persoon.
  • Zoek een vrouwelijke held en schrijf een essay/werkstuk over haar leven en haar daden. Klik op deze link als je geen vrouwelijke helden kan verzinnen.
  • Kies een held/heldin van kleur en schrijf een werkstuk over het leven van die persoon. Een paar voorbeelden: Mahatma Gandhi, Martin Luther King, Rosa Perks, Harriët Tubman.
  • Schrijf een zelfbedacht heldenverhaal, waarin een antiheld de hoofdrol speelt.
  • Teken een stripverhaal, waarin een held en een antiheld strijden om de eer.
  • Schrijf een verhaal waarin je vertelt waarom jij wel of niet een goede held zou zijn.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Vrede en vrijheid

Uitgelicht: vrede en vrijheid

Dit is liedmateriaal dat bedoeld is om te zingen op bijeenkomsten over vrede en vrijheid. We verdelen het materiaal in twee delen:

  • Materiaal over maatschappelijke vrijheid en vrede, waarbij het ook gaat over democratie en de vrijheid die wij na de Tweede Wereldoorlog mogen ervaren
  • Materiaal over onze persoonlijke vrijheid : onze vrijheid om te denken en zeggen wat wij vinden, ons recht om te zijn wie we zijn. Maar het gaat ook over ons eigen gevoel van vrijheid het respecteren van andermans vrijheden en grenzen in het normale sociale verkeer.

Materiaal over maatschappelijke vrede en vrijheid

Op dit materiaal rust copyright. In klaslokalen mag het zonder toestemming gebruikt worden en ook in aula’s van scholen. Niet op bijeenkomsten buiten de schoolkring. Niet gebruiken of delen zonder toestemming. copyright Ellis Castenmiller. Neem gerust contact op via info@kzing.nl

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Materiaal over persoonlijke vrijheid

Op dit materiaal rust copyright. In klaslokalen mag het zonder toestemming gebruikt worden en ook in aula’s van scholen. Niet op bijeenkomsten buiten de schoolkring. Niet gebruiken of delen zonder toestemming. copyright Ellis Castenmiller. Neem gerust contact op via info@kzing.nl

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Koningsdag

De verjaardag van Koning Willem Alexander komt eraan: 27 april. Tijd voor een sportief feestje !

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Opschoondag en Dag van de aarde

In maart valt landelijke opschoondag en 22 april is de dag van de aarde, waarbij we aan de junior global goals denken en werken. Mooie moment om zorgvuldig omgaan met ons milieu en onze wereld uit te lichten.

Hoe gebruiken wij papier en potloden? Maken we ze op? Hergebruiken we dingen? Zijn we zuinig met spullen? Heeft alles een vaste plaats? Delen we samen?

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Pasen

Op deze pagina vind je materiaal uitgelicht dat goed te gebruiken is in de Paastijd.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Over de lente

Op deze pagina vind je informatie over de lente en ook materiaal dat daarover gaat. Meestal wordt er gezegd dat de astronomische lente op 21 maart begint. Dan gaat de zon bij ons, in Europa, op het noordelijk halfrond, door het lentepunt. Als de lente begint zijn de dag en nacht ongeveer even lang. Vanaf dat moment wordt het steeds langer licht. Daardoor is het ook warmer, want de stralen van de zon bereiken ons langer. Er is ook nog zoiets als de “meteorologische lente”. Die begint op 1 maart. Hoe seizoenen werken, kan je lezen als je op de link en het plaatje hieronder klikt.

Hoe ontstaan seizoenen eigenlijk? Klik op het plaatje voor een les over de seizoenen:

Tegenwoordig kennen we 4 seizoenen: lente, herfst, zomer en de winter. Dat is niet altijd zo geweest. Lang geleden, in de tijd van de Germanen, onderscheidden de mensen maar twee seizoenen: zomer en winter. Het woord “Lente” bestond toen dus nog niet. Dat woord is voor het eerst in het Nederlands opgeschreven in de 13e eeuw. Het is uit twee Saksische woorden gevormd. Uit “lengen”, dat “langer worden, betekent en uit het Saksische woord “sinteins”, dat “dagelijks” betekent. Een heel precieze omschrijving dus van wat er gebeurt: de dagen worden langer. Of misschien is het beter om te zeggen: het wordt steeds langer licht.

We noemen de lente ook wel “voorjaar”. In de 16e eeuw bedoelde men daar nog “vorig jaar” mee, maar tegenwoordig bedoelen we: vooraan in de levenscyclus. Als alles geboren wordt/ontstaat. In het Engels is “lent” nu ook nog een naam voor de vastentijd, die in de lente valt. In het voorjaar komen er blaadjes aan de bomen en wordt de wereld groener. Vogels gaan dan nestjes bouwen en ook andere dieren durven het aan om jongen te krijgen.

In de lente is het leuk om te werken met echte lentethema’s. Zoek op: Pasen, haas, kuiken, of kijk gewoon tussen het materiaal hieronder. Onderaan de pagina kan je meer lezen over de lente.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Ons land, over volksliederen en zo

OB-MB-BB-OBS-BBS

Elk land heeft een heleboel liedjes die door het volk gezongen worden. Dat noem je volksliedjes. Maar ieder land heeft één super belangrijk lied. Dat is een lied dat gekozen is als het belangrijkste lied van dat land: HET volkslied. In andere talen heet het wel: anthem.

In een volkslied bezingen mensen hun liefde voor hun eigen land. Vaak wordt er iets verteld over de eigen volksaard en wordt de schoonheid van het land bezongen. Meestal is de muziek een beetje deftig en gedragen. Dat betekent: langzaam en slepend. Een hele grote groep mensen moet het immers tegelijk kunnen zingen en zo’n grote groep gaat niet zo snel.

Misschien doen jullie op school wel een project waarbij je je eigen land mag ontwerpen. Daar hoort natuurlijk ook een eigen volkslied bij. Daarom heeft juf Ellis zelf een volkslied gecomponeerd.

Dit is de korte versie van het lied:

karaoke versie

Ons land, ons Waterland
dat groen is, ruim en vrij.
Waar rust en vrede heerst.
Daar wonen en werken wij.
Zolang het water zachtjes zingt,
telt iedereen hier mee.
Omdat ons lied in vrijheid klinkt:
Hoezee, hoezee!

De filmbeelden komen uit Nederland, maar als jullie mooie tekeningen van je eigen land maken, wil juf Ellis die ook wel boven de muziek zetten. Stuur ons dan maar een mailtje.

Informatie over volksliederen van verschillende landen

Je mag nooit meezingen met het volkslied van een ander land. In sommige landen houden mensen hun hand op hun hart bij het zingen van het volkslied. In Nederland doen we dat niet. Nederland heeft “Het Wilhelmus”. Frankrijk “Allons enfants de la patrie”, Amerika “The star spangled banner”, Engeland heeft “God save the king”, België de Brabançonne. Hieronder vind je een aantal volksliederen uit verschillende landen.

De Romantiek 1815-1910

OB-MB-BB-ML

Hier vind je muziek uit de periode van de Romantiek. Dat is, als we het een beetje simpel maken: het einde van de 18e en de hele 19e eeuw.

Belangrijke componisten:

Vroeg Romantiek (verschillende bronnen, geven een verschillende tijdsindeling)

Ludwig van Beethoven (1770-1827)

Gioachino Rossini (1792-1868)

Gaetano Donizetti (1797-1848)

Franz Schubert (1797-1828)

Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)

Hoog Romantiek

Frédéric Chopin (1810-1849)

Robert Schumann (1810-1856)

Franz Liszt (1811-1886)

Anton Bruckner (1824-1896)

Johannes Brahms (1833-1897)

Leo Delibes (1836- 1891)

Georg Bizet (1838-1875)

Gustav Mahler (1860-1911)

Hector Berlioz (1803-1869)

Puccini

Wagner (1813-1883)

Giuseppe Verdi (1813-1901).

Charles Gounod (1818-1893)

Jacques Offienbach (1819-1880)

Cesar Franck (1822-1890)

Bedrich Smetana (1824-1884)

Johann Strauss jr. (1825-1899)

Modest Moessorgski

Nikolai Rimski Korsakov

Borodin

Johannes Brahms (1833-1897)

Camille Saent-Saens (1835-1921)

Tsjaikovski (1840-1893)

Balletmuziek

Antonin Dvorak (1841-1904

Edvard Grieg (1843-1907)

Joseph Bayer (1852-1913)

R. Leoncavallo (1858-1919)

G. Puccini (1858-1924)

P. Mascagni (1863-1954)

Sergej Rachmaninov (1873-1943)

Zelfs in de 20e eeuw waren er nog romantische componisten

Hugo Wolf (1860-1903)

Richard Strauss

Jean Sibelius

Carl Nielsen

Muzikale elementen van de Romantische Symfonie:

De Romantische Symfonie is typisch voor de romantiek doordat het veel modulaties bevat, lange melodische lijnen en een sterke climaxwerking heeft, veel dynamische uitersten bevat, complexe harmonische structuren heeft. Ook door het rubatospel (vrij in tempo) en tempowisselingen wordt de Romantische Symfonie gekenmerkt.

Het was een stroming in de Westerse kunst. Het was niet alleen een muzikale stroming. Je had ook dichtkunst, schrijfkunst en beeldende kunst uit de Romantiek.

Er ontstond een muziek die héél anders was dan de muziek uit de 18e eeuw. De nieuwe muziek was geen muziek die je moest snappen… maar die je kon voelen. Iemands eigen gevoel en verbeelding waren belangrijk. Mensen droomden over het verleden, of over verre landen.

Tegelijkertijd vond men in de tweede helft van de 19e eeuw ook het eigen verleden heel interessant. Er ontstond een trots nationalistisch gevoel. Sommige componisten lieten zich inspireren door hun eigen volksmuziek, hun eigen geschiedenis, of het mooie natuurschoon van hun eigen land.

De orkestbezetting werd uitgebreid.

Symfonieën duren langer

De eerste violen hebben niet perse de melodie.

Andere instrumenten kunnen soleren.

en werden uitgebreider en de muziek werd ingewikkelder. Met meer dissonanten en kleuren. (Berlioz, Wagner)

In deze tijd gingen mensen hun instrumenten veel beter bespelen. Ze werden “virtuoos.” (Paganini, Liszt)