La cucaracha/ de kakkerlak

OB-MB-BB-OBS-BBS

Cucaracha betekent: de kakkerlak. De Cucaraha is een populair Mexicaans liedje over een kakkerlak die niet kan lopen, omdat hij een van zijn zes pootjes mist. Het lied is een corrido ; dat is een gedicht dat als een ballade gezongen wordt. Het wordt vaak in de typisch Mexicaanse Mariachi stijl uitgevoerd.


Opdracht: Maak zelf een tekst op het melodietje.

Ik geef hier een voorbeeld:

Er zat een beestje in onze keuken
Hij was zielig; hij liep mank
Ik wou hem pakken, maar kakkerlakken
rennen weg van elke plank.

Hoe had ik nou kunnen weten,
dat hij mank was, maar niet mak?
Strakjes pikt hij al mijn eten.
Als ik hem niet heel vlug pak.

Ik deed niets, maar ik bleef wachten.
Hij bleef eten van mijn brood.
Hij werd dik; na zeven nachten
toen at hij zichzelf dood.

Versie van La cucaracha van Ellis

We vertalen een stukje van de echte versie :

De kakkerlak de kakkerlak… kan niet meer lopen
La cucaracha, la cucaracha ,Ya no puede caminar

Waarom heeft hij die niet? Omdat ze ontbreken… die twee achterbenen
Por que no tiene porque le faltan las dos patitas de atrás

Er was eens een kakkerlak. Hij kwam in een mierenhoop terecht
Una vez la cucaracha Se metió en un hormiguero

En de stekende mieren aten zijn benen op
Y las picaras hormigas las patitas le comieron

Arme kleine kakkerlak. Ga kreupel en gekweld
Pobrecita cucharacha Anda renga y afligida

langzaam lopen en ……….verstop je overdag
Caminando a paso lento Escondiendose de dia

Meer over het liedje

Over de hele wereld kent men de melodie.

Er zijn aanwijzingen dat het al in Spanje gezongen werd, toen Ferdinand en Isabella koning en koningin waren. De Spanjaarden vochten toen tegen de Moren. (rond 1492)

Niemand weet waar de tekst van La cucaracha precies vandaan komt, maar veel van de woorden die op dit lied gemaakt zijn, gingen over een politiek thema. In het begin gingen die woorden niet over een kakkerlak.

In een boek over Spaanse volksliedjes schrijft meneer Marin dat de tekst te maken had met de Spaans-Marokkaanse oorlog 1859-1860 en waarschijnlijk bedacht is door Spaanse soldaten om het moreel hoog te houden.

In de Mexicaanse revolutie (1910-1920) ontstond de kakkerlakkentekst. Rebellen en regeringsgezinden maakten beiden teksten op het lied om de andere partij belachelijk te maken. Ook gewone Mexicaanse burgers vonden het een cool melodietje en er werden ook niet-politieke teksten op gemaakt. Die gingen vaak over de moeilijkheden die het volk meemaakte door de oorlog.

Misschien is het lied over de hele wereld meegekomen met zeelieden die het zongen. Er zijn talloze coupletjes op de melodie gemaakt en dat gebeurt nog steeds. Als mensen het lied samen zingen, verzinnen ze een coupletje, zoals dat vaak gaat met een volksliedje.

Eigenlijk werd het lied in een 5-telsmaat gezongen, omdat de kakkerlak maar 5 poten had. Deze maatsoort komt niet zo vaak voor en klinkt een beetje “mank”. Later werd ervan gemaakt dat de kakkerlak wee pootjes miste en nog later hebben ze het niet eens over zijn pootjes. De maatsoort veranderde langzamerhand naar een 6-telsmaat. Dat hoor je nog in de dansversie. Tegenwoordig zingen we het ook wel eens in een 4-telsmaat.

Vlucht van de hommel/Flight of the bumblebee

OB-MB-BB-OBS-BBS-SG-ML

De vlucht van de hommel is een muziekstuk van Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) . Het is rond 1899/1900 geschreven. Eigenlijk was het bedoeld als een tussenmuziekje in de opera “De geschiedenis van Tsaar Saltan”. Het wordt gespeeld als de prins, die de hoofdpersoon in het verhaal is, verandert in een hommel, omdat een magische zwaan hem heeft opgedragen om in een insect te veranderen. Dan kan hij namelijk wegvliegen om zijn vader te bezoeken. Die vader weet niet dat hij nog leeft.

Eigenlijk wordt die opera niet meer zo vaak uitgevoerd, maar dat is wel anders met dit muziekstukje. Het is programmamuziek. Dat wil zeggen: muziek met een verhaaltje. Je hoort als het ware de zoemgeluiden van de hommel. Dat komt doordat er chromatiek gebruikt wordt. Chromatiek is muziek maken met halve tonen. Op toetsen speel je alle toetsen na elkaar. Zwarte en witte. Dat geeft zo’n zoemend geluid.

Over bijen en hommels

In het filmpje dat wij vonden, zie je trouwens geen hommel, maar een bij. Hommels zijn een soort grote bijen, maar ze hebben een soort wollig oranjegeel vachtje. Hun oogjes liggen precies op één lijn. Ze doen niet veel kwaad. Ze zoemen wat rond en verzamelen stuifmeel.

In tegenstelling tot bijen hebben ze geen voorraadje honing en bouwen ze geen raten. Ze bewaren maar een klein beetje nectar, dat ze op slechte dagen kunnen eten. Hommels maken dus geen honing.

Meer over Rimski-Korsakov

Rimski-Korsakov kwam uit Rusland. Hij was van adel en kreeg muzieklessen. Hij werd zeekadet. Dat is een soldaat op zee. Hij leerde de componist Balakirev kennen en die haalde hem over om muziek te gaan studeren. Rimski-Korsakov ging componeren. Hij heeft wel vijftien opera’s geschreven. Hij liet zich beïnvloeden door de Russiche sprookjes en volksverhalen.

Hij kreeg mooie banen. Hij had een paar componistenvrienden. Samen hadden ze een club die “Het machtige hoopje” heette. Hij gaf aan veel beroemde Russische componisten les, bijvoorbeeld aan Prokofjev. Hij bleef altijd studeren en daardoor bleef hij zich ontwikkelen. Rimski-Korsakov kon vooral heel goed de instrumenten kiezen die bij een muziekstuk pasten. Dat noem je “de orkestratie”.