De Griekse oudheid

MB-BB-ML

BB-ML

Het Seikiloslied is één van de oudste muziekstukken. Het staat helemaal opgeschreven, niet alleen de tekst, maar ook de melodie. Het komt uit 200 voor Christus; uit de Griekse oudheid. Dat is erg lang geleden. Er is weinig muziek uit die tijd bewaard gebleven. In die tijd konden natuurlijk nog niet veel mensen schrijven. Daardoor is het aantal bronnen niet zo erg groot.

Dit is een lied en gedicht van de componist Seikilos. Als je op de link klikt, kun je horen hoe dat muziekstuk geklonken zou hebben.

Hier vind je dit lied een toontje lager opgeschreven, zodat het gemakkelijk te spelen is.

Eigenlijk is het een zielig en romantisch verhaal. Seikilos verloor zijn vrouw en hij liet dit stuk muziek, wat eigenlijk een drinkliedje was, als grafschrift voor zijn vrouw in een steen uitbeitelen.

Op deze grafsteen stond: “Dit is een portret in steen. Seikilos heeft mij hier gezet, waar ik voor altijd zal blijven. Een symbool voor tijdloze herinnering.”

En dat is ook zo gebeurd. Want Seikilos heeft ervoor gezorgd dat we nog aan zijn vrouw denken.

Daaronder staat dan de tekst van het lied: “Schijn, zolang je leeft! Word helemaal nergens bedroefd over. Het leven is er maar korte tijd. De tijd verlangt dat er een einde aan komt.”

Hieronder vind je het lied met woorden:

Je spreekt dat zo uit:

Hosonzies, fainoe, mieden holoos suloupoe.

Pros holigou esti to zien. to telos ho gronnos hapaitei.

Dit is de melodie zoals wij hem vandaag de dag in noten zouden opschrijven:

Je gebruikt
a b cis d e fis g a
so la ti do re mi fa so:
dat is een mixolydische ladder ,
die wel eindigt op e… en niet op de grondtoon

Luister er nog eens naar! Vind je dat de muziek droevig klinkt?

Je luistert natuurlijk naar een musicus uit onze eigen tijd, want in de tijd van Seikilos waren er nog geen geluidsdragers. Hoe weet men nu hoe die muziek geklonken moet hebben?

Op een gegeven moment ontdekte een geschiedkundige dat er niet alleen letters op de grafsteen stonden, maar ook tekens. Hij wist te ontcijferen dat het een soort vroege noten waren. Daardoor weten we nu hoe die muziek moet hebben geklonken. Moderne artiesten voeren het werk nog steeds uit.

Seikilos heeft wel zijn zin gekregen. We denken nog steeds aan zijn vrouw.

Eigenlijk is dit een gedicht dat op muziek is gezet.

Meer leren over versvoeten bij de oude Grieken en Romeinen

Limerick

BB

Vandaag gaan we limericks maken en we gaan die zingen op de bekende “limerick-melodie”. Dat is een leuk idee voor grapjesdag op 1 april, carnaval, of aan het einde van het schooljaar. Iedereen kan dan één limerick voor een ander maken.

Er zijn héél veel coupletten, zodat het lied voor alle leerlingen gezongen kan worden.
Je kan het natuurlijk eerder wegdraaien 😉

Je hebt vast wel eens een limerick gehoord. Het is een versvorm. Het woord limerick komt van de Ierse plaats Luimneach (of, op z’n Engels, Limerick). In Ierland was het de gewoonte om op bruiloften en partijen liedjes te zingen en iedereen ging daar dan zelf coupletjes bij verzinnen. Meestal waren het grappige gedichtjes. In Nederland gebruikte Ko Donker in 1911 een limerick. André van Duin sloot de Ep Oorklep Show altijd af met het zingen van limericks.

Door een limerick te zingen, leren we iets over de vorm van sommige liedjes:

Voorspel- couplet-refrein-couplet-refrein (enz.)- naspel

Je leert ook dat woorden accenten hebben. Die moeten goed in de maat passen.

We zullen wat voorbeelden geven:

Er was eens een meester in Hoorn.
Die was voor doceren geboren.
Toen was er een kind
dat liet daar een wind.
“Zeg wil je mijn les niet verstoren.” 

Er was eens een dame in Hoorn.
Die loog dat ze nooit was geboren.
Ze kwam overzee
met de ooievaar mee
Die is haar in Hoorn verloren.

Een autobestuurder uit Bombay
was iemand, die alles zo dom dee
dat al het verkeer
bij het zien van die heer
maar liefst over Eindhoven omree

Een doedelzakspeler in Glasgow
die zei op een dag ” wat is dat nou ?
mijn kilt die is zoek
en ik heb ook geen broek
nu speel ik straks bloot in de vrieskou”

Een zekere Achmed uit Bagdad,
Zat plat met zijn gat op een badmat.
Zo las hij zijn krant,
Maar niets aan de hand,
’t is gek maar in Bagdad daar mag dat.

Maak in groepjes een limerick.

Dat is misschien nog niet zo gemakkelijk. Daarom geven we hier wat tips:

Wie moeite heeft om zelf een beginzin te verzinnen, mag één van deze regels gebruiken:

  • Er was eens een schipper in Laren….
  • Ik zag laatst een vrouw in de regen….
  • Er was eens een walvis in Emmen …
  • Een gierige bakker in Drenthe

Zoek 3 rijmwoorden van twee lettergrepen die qua ritme klinken als regen, of Emmen, maar niet als Opmeer, of Den Haag. Daar maak je regel 1, 2 en 5 mee..

Zoek 2 rijmwoorden die qua woordritme klinken als: verkeer, of pardon. Daar maak je regel 3 en 4 mee.

Probeer of je een punchline, oftewel clou, oftewel afmaker kan vinden. Een laatste regel, waardoor iedereen moet lachen.

Met humor moet je altijd heel voorzichtig zijn. Je vergroot vaak iets uit. Dat is natuurlijk niet erg als je jezelf relativeert, maar als je een ander op de hak neemt, kan dat verkeerd overkomen en kan je iemand kwetsen of beledigen. Dat is nooit de bedoeling van goede humor. Humor is ook veranderd in de tijd. Bepaalde stereotypen zijn eigenlijk niet meer aanvaard. Sommige Belgische mensen worden misschien boos als je een Belgenmop vertelt waarin gedaan wordt alsof alle Belgen dom zijn. Misschien is iemand uit Bagdad wel boos over de Bagdad limerick.

Klik hier voor een andere geluidsband met de melodie