Halloween

Uitgelicht: Het Halloweenfeest, Allerheiligen en Allerzielen.

Allerheiligen, Allerzielen en Halloween

Halloween, Allerheiligen en Allerzielen zijn drie bijzondere dagen die eigenlijk bij elkaar horen. Halloween valt op 31 oktober. Allerheiligen valt op 1 november. Allerzielen op 2 november.

Omdat het een feest is dat van oorsprong uit Engelstalige landen komt, hebben we een link naar een Engels liedje. Misschien is het leuk om samen te luisteren en het te vertalen.

Het thema is misschien meer iets voor de bovenbouwers dan voor de onder- of middenbouwers. Sommige leerlingen zullen het materiaal te spannend vinden. Iedereen kent de eigen groep het beste.

Halloween een spokenfeest

In sommige landen wordt , in de nacht van 31 oktober naar 1 november, het Halloweenfeest gevierd. Die nacht heet All Hallows Eve. Dat betekent Allerheiligenavond. We zullen later nog uitleggen wat dat voor een feest was. Wie aan Halloween denkt, denkt aan geesten, spoken en gegriezel. In de musical “Spoekies” wordt gezegd dat Halloween het lievelingsfeest is van alle spoken en dat ze dat feest vieren door elkaar kaartjes te sturen (zoals mensen dat met Valentijnsdag doen). Maar dat is natuurlijk verzonnen door juf Ellis

Griezelen met de spoken uit de musical “Spoekies” ? Leer het lied !

Een grappige, niet al te griezelige theatervoorstelling van ongeveer een uur, over lieve spoken die samen Halloween vieren

Allerheiligen op 1 november en Allerzielen op 2 november

Allerheiligen valt op 1 november. Mensen denken dan aan alle heilige mensen. Het woord heilig betekent Heilige mensen zijn mensen die heel goed geleefd hebben en zelfs wonderen hebben verricht. Ook martelaren zijn heilige mensen. Zij zijn voor een ideaal gestorven.

Allerzielen is het feest na Allerheiligen. Dat wordt gevierd op 2 november. Dan wordt er (vooral door katholieke mensen) teruggedacht aan álle overledenen. In veel landen gaan mensen naar de kerk. Soms zijn er processies. Dat zijn een soort kerkelijke optochten, die heel plechtig zijn. Mensen bidden. Ze steken vaak kaarsen aan voor overleden mensen of bezoeken het kerkhof. Daar versieren ze de graven dan soms met (vaak witte) bloemen.

Hiernaast vind je een link naar een les die past bij Allerzielen. Dat is een “feest” waarbij we denken aan alle mensen van wie we houden die zijn overleden.

Allerheiligen en Allerzielen zijn twee kerkelijke feesten, maar die feesten zijn zo niet begonnen. De Kelten hadden een andere kalender. Bij hen begon het jaar rond Halloween, want dan was de oogst binnen. Ook lag het zaaigoed voor het volgende jaar klaar. Halloween was dus een soort oudejaarsavond. Keltisch nieuwjaar heet Samhain. Je spreekt dat uit als Saun. Dat is ook het Ierse woord voor november.

De Kelten geloofden dat op die dag de geesten van alle overleden mensen van het afgelopen jaar terugkwamen om te proberen een levend lichaam te grijpen voor het komende jaar. Om goede geesten aan te trekken, legde men voedsel voor hen neer bij de deur. Maar men wilde de boze geesten afweren. Daarom droegen de Kelten maskers. Een soort vroege verkleedpartij voor Halloween dus.

Toen de Europese Christenen in de 9e eeuw aankwamen, namen zij hun Allerzielenfeesten mee. Christenen die in lompen gekleed waren, trokken de dorpen rond en bedelden om zielencake. Dat was krentenbrood. Voor elk brood dat zij kregen, beloofden ze een gebed te zeggen voor de overledenen van de gulle gever. Daar komt trick-or-treat vandaan, het langs de deuren gaan om snoepjes op te halen.

Trick or treat

In de 20e en 21e eeuw trekken groepen kinderen verkleed langs de deuren en te vragen om een “een trick or treat.” Een geintje of een traktatie. Ze verkleden zich zo dat mensen die de deur opendoen een beetje bang worden. De mensen in de huizen die meedoen, versieren hun huizen erg mooi. Vanaf 1980 doen de volwassenen ook mee met het feest. Ze organiseren dan griezelige verkleedfeestjes.

Dia de Muertos (dag van de doden) in Mexico

In veel landen worden Allerheiligen en Allerzielen niet zo erg gevierd, maar in Mexico worden de doden nog echt herdacht. Dat gebeurt op de Día de Muertos. De dag van de doden. Dat feest wordt 1 en 2 november gevierd, dus eigenlijk op Allerheiligen én Allerzielen.

Men gelooft dat de zielen van kinderen op 1 november terugkeren naar de aarde en die van de volwassenen op 2 november. Mensen verzamelen het hele jaar goederen om aan de doden te offeren. Ze maken de graven van geliefden schoon en versieren ze. Soms offeren mensen er eten en drinken. Het symbool van deze dag zijn schedels.

Deze Mexicaanse traditie komt bij sommige oorspronkelijke bewoners van Amerika vandaan. (Vroeger werden deze mensen met de niet nette benaming “Indianen” aangegeven.) De Maya en Azteken vonden het normaal om hun voorouders en doden te vereren. Men bewaarde hun schedels. Dat gebeurde de hele maand augustus. 

Over dit feest gaat de film Coco.

Tenslotte…

Toen de Christelijke Spanjaarden binnen vielen, verplaatste men de gebruiken die rond Halloween plaatsvonden naar Allerheiligen en Allerzielen. Heel vaak werden heidense feesten opgeslokt door Christelijke feesten.

In de Verenigde Stagen werd Halloween erg populair toen er in de tweede helft van de 19e eeuw Schotse en Ierse (van oorsprong dus Keltische) immigranten kwamen. De jack’o lantern werd populair. Dat was een uitgeholde pompoen die op een gezicht leek. Dit is hét symbool van Halloween geworden.

In Nederland werd op sommige plekken op 11 november de sterfdag van Sint Maarten gevierd. Daar wordt ook snoep opgehaald en er worden soms ook pompoenen uitgehold en gebruikt als lampion.

Sommige gelovige mensen hebben bezwaar tegen Halloween, omdat het van oorsprong een heidens feest was. Het oproepen van geesten is in de bijbel niet toegestaan. Protestantse mensen zijn er soms ook tegen, omdat zij niet geloven in Allerheiligen en Allerzielen. Bovendien vieren zij 31 oktober al een ander feest, namelijk Hervormingsdag.

Haves en de have nots

BB-ML

Een lied om samen eens goed over na te denken en misschien wel eens om samen over te praten in de les. Armoede en rijkdom. Wat is rijk eigenlijk? Ben je rijk als je veel geld hebt? Of kan je ook op andere manieren rijk zijn? Vinden jullie dat mensen minder vrijheid ervaren, wanneer zij minder geld hebben?

Omdat ik graag mee wil doen.
Omdat iedereen het heeft.
Omdat het echt nodig is.
Om te leven als je leeft.

En ik ben arm. De rest is rijk.
Het is gemeen en ongelijk verdeeld.
En er staat een muur, een hoge muur,
tussen de haves en de have nots.

Ik heb niets, alleen maar pech.
In mijn hand zit heus geen gat.
Geld stroomt tussen mijn vingers weg,
Had ik nou maar meer gehad.

Maar ik ben arm. De rest is rijk.
Het is gemeen en ongelijk verdeeld.
En er staat een muur, een een hoge muur,
tussen de haves en de have nots.

Over Country en zo

Uitgelicht: country muziek

We lichten Country en Americana muziek uit. Deze muziek past goed in het thema “Amerika”, oftewel U.S.A. Countrymuziek is een verzamelnaam voor verschillende Amerikaanse muziek die is ontstaan op het platteland in het zuidelijke gedeelte van de Verenigde Staten. Vanaf het begin af aan was Country heel populair en ook vandaag de dag houden veel mensen van deze muziekstijl.

Wil je meer over deze muziekstijl weten? Luister dan naar de podcast met beeld van Kzing. Tussendoor kun je naar de luistervoorbeelden luisteren.

Maandag

Het eerste stukje van de podcast over Countrymuziek

Wat vind je van deze muziek?

Dinsdag

Deel 2 van de podcast.

Als je zelf tussendoor een countrylied wil zingen, kijk dan vast bij het liedje van de verlegen cowboy.

Woensdag

Deel 3 van de podcast.

Donderdag

Deel 4 van de podcast over Country muziek

Nog een countrysong zingen? Probeer Cowkid!

Vrijdag

Hieronder vind je nog meer country materiaal van Kzing:

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Deze les is klaar. Vond je hem leuk? Stuur ons gerust een tekening of gedicht dat je gemaakt hebt naar aanleiding van deze muzieksoort!

Stuur je tekening naar ons toe!

Voor wie liever leest:

Waarom is countrymuziek zo populair?

Dat komt doordat het een soort volksmuziek is. Veel mensen herkennen iets van zichzelf in de teksten en bovendien kan je de melodieën snel meezingen.

Het is muziek voor iedereen en daardoor goed te gebruiken bij samenkomsten van mensen.

Fusion

Country is ook populair, omdat het zich aanpast aan de smaak van mensen. Het blijft zich ontwikkelen. Country is een echte fusion-stijl.Het neemt vaak iets over van de andere muziekstijlen van de tijd waarin mensen leven. Daardoor hoor je het woord vaak in combinatie met een andere muziekstijl: “Country-blues” “Country- jazz” , “Country-funk” etc.

Maar… wat is nou eigenlijk country muziek?

Die vraag is niet zo simpel te beantwoorden. Er zijn heel veel verschillende soorten countrymuziek. Maar gek genoeg herken je het meestal meteen als je het hoort.

Dat komt doordat je er meteen een soort gevoel van “Amerika” , “cowboys” en “platteland” bij krijgt.

Denk maar eens aan een artiest als John Denver. Zijn nummer ” Take me home, country roads” uit 1971 kent bijna iedereen. Luister maar naar het filmpje hiernaast.

Bij het luisteren naar country moeten mensen dus vaak denken aan cowboys, de koeiendrijvers van het platteland in Amerika.

Overal is countrymuziek populair en ook artiesten die normaal in andere stijlen musiceren, vinden het leuk om af en toe country te maken. Hiernaast hoor je de Canadese rockmuzikant Martin Deschamps. Hij speelt op een countryfeest. Je ziet dat sommige bandleden moderne instrumenten gebruiken, maar toch klinkt dit lied heel country. Hij zingt in het Frans!!!

Invloeden van country kan je dus vaak herkennen aan een soort van “cowboy-feel” in een lied.

Hiernaast hoor je Johnny Cash en Willie Nelson samen echt dat cowboy-gevoel oproepen met “Ghost-riders in the sky”

Maar zo begon de Country natuurlijk niet.

Hoe is deze muziekstijl ontstaan?

In de 18e eeuw trokken er veel mensen uit verschillende landen naar de Verenigde Staten, of.. zoals gezegd werd: “De nieuwe wereld”. Ze wilden daar, in het land van onbegrensde mogelijkheden, een nieuw leven beginnen. Niet alleen in de grote steden, maar ook op het platteland. Country betekent: platteland en dat is de plek waar deze muziek ontstond.

Barndance

Die mensen namen uit hun eigen cultuur hun eigen instrumenten en eigen volksmuziek mee. De immigranten uit verschillende landen werkten hard, maar zaterdagavond kwamen ze in schuren (barns) bij elkaar om samen gezellig muziek te maken.

Zoiets heette een barndance: een schuurbal, zeg maar. Mensen gingen dansen en muziek maken in een schuur. Vaak zong iemand een lied en een paar simpele instrumenten (denk aan viool en gitaar) begeleidden hem of haar. De muzikanten namen allemaal wat van elkaar over

Al die muzieksoorten uit al die verschillende landen smolten samen tot een nieuw soort volksmuziek: de muziek van de immigranten die op het platteland van Amerika hun bestaan wilden opbouwen.

Ook tegenwoordig zijn er nog barndances.

Hiernaast hoor je heel oude Country: Al Hopkin’s Hill Billies, met Cluck old hen. Deze band was een van de eerste die op de radio te horen was. Daardoor werd het gebruik van snaarinstrumenten in de country populair.

Nashville

Jimmie Rodgers was het begin van de hedendaagse countrymuziek, met nummers als “The soldier’s sweetheart” en “Sleep, Baby Sleep”. Rodgers maakte veel platen, maar overleed al gauw.

In het nummer dat hij hiernaast zingt, kun je invloeden van de blues (de muziek van de tot slaaf gemaakte mensen uit Afrika) horen. Ze noemden hem de Blue Yodeler. Eigenlijk jodelde hij niet, hoewel het er veel op leek, maar waren zijn “jodels” het een soort vroege addlipps.

Toen de radio opkwam, kregen de artiesten meer bekendheid. De plaats Nashville, was hierbij heel belangrijk. Er was een zakenman in Nashville, meneer Thomas Ryman, die een kerk wilde bouwen in Nashville. Maar om geld te verdienen, hield hij ook andere soorten bijeenkomsten in het gebouw. Jonge muzikanten trokken ernaartoe met hun muziek. En dat was Countrymuziek. Het Ryman Auditorium is wereldberoemd. Er trokken steeds meer Country artiesten naar Nashville. Zeker toen er in 1925 nog een radioshow bijkwam, van waaruit wekelijks live een countrymuziekprogramma werd uitgezonden. Dat heette eerst WSM Barn Cance, maar vanaf 1927 heet het The Grand ole Opry. : The Grand ol’ Opry. Ook vandaag de dag nog. 

Grand ole opry House

Veel beroemde country artiesten hebben opgetreden in het Grand Ole Opry house, in Nashville. Andere beroemde namen uit die tijd zijn: Dolly Parton en Hank Williams. Hier hoor je Carson Peters, een jongen het lied “Blue moon of Kentucky” zingen in the Grand ole Opry house. (Spoel naar 0.16)

Europa

In het midden van de vorige eeuw werd countrymuziek in Europa bekend, door de opkomst van westernfilms, zeg maar…cowboyfilms.

In de jaren 60 waren er iedere week cowboyseries zoals Bonanza en Rawhide op tv. Hiernaast hoor je de themasong van Rawhide.

De eerste Europeaan die echt country maakte, was misschien wel de Vlaming Bobbejaan Schoepen. Hij trad ook op in the Grand ole opry.

Maar ook in Nederland en Vlaanderen ging men countrysongs maken. Soms met een knipoog, zoals het lied hiernaast van Johnny Kraaykamp en Rijk de Gooijer.

Americana

Onder invloed van pop en rockbands zoals The Byrds en Neil Young, werden ook andere popartiesten steeds meer beïnvloed door country. Singer-songwriters schreven teksten en maakten er moderne countrynummers van. Deze richting heet: Americana.

Die muziek gebruikte en gebruikt elementen van country, folk en blues. Maar ze maakten de muziek wel moderner. Tegenwoordig worden er in countrymuziek bijvoorbeeld ook drums en elektrische gitaren gebruikt.

De meeste country artiesten komen uit Amerika. Maar in Nederland hebben we er dus ook een paar, bijvoorbeeld Douwe Bob, Ilse de Lange en zelfs hier in Hoorn woont een bekende musicus die country laat horen: Tim Knol.

In 2014 bereikte Waylon samen met Ilse de Lange een tweede plaats op het Eurovisie songfestival. Zij heetten toen samen “The common Linnets” en zongen het rustige nummer Calm after the storm.  Ze werden tweede!

In 2016 stuurde Nederland Douwe Bob, naar het songfestival. Hij zong ook een nummer met country invloeden. Slow down, brother.  Hij werd elfde. Geen slecht resultaat.

Waylon gaat in 2018 weer naar het songfestival met het country rock nummer “Everybody has a little outlaw in ‘em….” Je hoort dat hij een echt Amerikaans accent gebruikt. Hij gebruikt elektrische gitaar en drums. Het is echt Americana.

Zoals we al zeiden, er worden nog steeds Barndances gegeven. Mensen trouwen tegenwoordig ook graag in zo’n schuur en geven daar dan een mooi feestje.

Tot slot laten we een stukje country uit deze tijd zien en horen. Hiernaast staat een stukje uit een lied van Miley Cyrus uit de film”Hannah Montana, the movie.” Je ziet dat ze Country-hiphop maakt en dat de mensen nog steeds graag met de voetjes van de vloer gaan op Country. Miley Cyrus heeft heel veel succes gehad met dit nummer.

Tijd om zelf aan de gang te gaan met country…. Leer het liedje “Cowkid”. Het gaat over een kind dat linedance als hobby heeft. Het lied vertelt hoe dat zo gekomen is.

Nog niet genoeg van country? Zing dan mee met het lied van de verlegen cowboy.

Over de zomer

Op deze pagina vind je informatie over de zomer en ook materiaal dat daarover gaat. De astronomische zomer begint bij ons op het noordelijk halfrond rond 21 juni. In de zomer zijn de dagen best lang. De temperatuur is vaak wat hoger en er is kans op hittegolven. Tegenwoordig is er vaak droogte in de zomer. In de avond is er soms onweer. De zomervakantie valt ook in deze periode.

De zon gaat rond 21 juni door het zomerpunt. Dat noem je de midzomerzonneweide. Op die dag staat de zon het hoogste boven de horizon. Het is het langste lichtmoment van het jaar. Daardoor kan de zon de aarde ook goed verwarmen. Na de zomerzonnewende worden de dagen trouwens steeds een beetje korter. De meteorologische zomer begint trouwens op 1 juni. Hoe dat allemaal zit, kun je horen als je op het linkje hieronder klikt.

Hoe ontstaan seizoenen eigenlijk? Klik op het plaatje voor een les over de seizoenen:

Tegenwoordig kennen we 4 seizoenen: lente, herfst, zomer en de winter. Dat is niet altijd zo geweest. Lang geleden, in de tijd van de Germanen, onderscheidden de mensen maar twee seizoenen: zomer en winter. Het woord komt in veel talen voor en was al in de tijd van de Germanen bekend en in het Oud Noors was het “sumar”. Het was bij ons ook in de middeleeuwen al in gebruik. Het komt van een Oudindisch woord: sama. Dat betekent “jaargetijde”.

Water is een echt zomerthema, denk aan het strand en de zee, rivieren en zwemmen. Die hebben we nog eens apart uitgelicht. Je kan ook aandacht besteden aan de bloeiende natuur; muggen, vliegen, bijen… en aan de zon. Hieronder vind je materiaal dat past bij de zomer:

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Een mogelijk weekprogramma:

Muziek,een taal! 1

MB-BB-ML

Een podcast over muziek. Juf Ellis legt uit dat muziek ook een soort taal is.

Als je naar de podcast geluisterd hebt, kun je de quiz maken. Weet je meteen of je alles begrepen hebt!

6
Aangemaakt op

Muziek is ook een taal!

Heb je goed naar de podcast gekeken en geluisterd? Dan weet jij vast de meeste antwoorden op de vragen van deze quiz. Veel succes!

1 / 14

Hoe heet iemand die muziek bedenkt?

2 / 14

Wat is in de muziek het tegenovergestelde van zacht?

3 / 14

Hoeveel lijnen heeft een notenbalk?

4 / 14

Welke van deze dingen is geen geluidsdrager?

5 / 14

Wat is auditief?

6 / 14

Hoe ontstaan klanken?

7 / 14

Hoe ontstaat geluid in een piano?

8 / 14

Wat is een troubadour?

9 / 14

Woorden schrijf je op in letters. Klanken schrijf je op in...

10 / 14

Hoe wordt een viool bespeeld?

11 / 14

Waarom is geluid maken belangrijk voor mensen?

12 / 14

Hoe ontstaat er geluid in een kerkorgel?

13 / 14

Welke eigenschap van de muziek is het tegenovergestelde van kort?

14 / 14

Waarom noteren mensen muziek?

Uw score is

De gemiddelde score is 75%

0%

Luister hier naar geluidjes die kleine baby’s maken.
Kun je horen hoe het kindje zich voelt?

In deze groep…

OB-MB-BB-OBS-BBS

Een liedje over inclusiviteit. bij de refreinen kan mee gestampt worden. Kijk maar in het filmpje. In een grote ruimte kunnen leerlingen dan samen dansen.

De ingezongen versie
De karaoke versie

In deze groep, hoort iedereen erbij.
Het gaat hier niet alleen om jou en niet alleen om mij.
We kunnen altijd samenwerken. Iedereen doet mee.
En iedereen is anders, maar dat vinden we oké.

‘k Dans met jou. ‘k Dans met jou.
‘k Dans met iedereen!
‘k Dans met jou. ‘k Dans met jou.
Niemand danst alleen.

In plaats van “‘k dans met jou”, kan je ook zingen “‘k speel met jou” , of “k leer met jou”

Hoort iedereen er in jullie groep bij?

Bij Kzing vinden we dat iedereen erbij hoort. We houden niet van pesten en pesters. Niemand moet worden buitengesloten. Iedereen mag er zijn. Het maakt niet uit welke huidskleur je hebt, of je wel of geen sproeten hebt, of je dikker of dunner bent, ouder of jonger, of je op jongens of op meisjes valt, of je blond, bruin of rood haar hebt, of je ouders rijk zijn of niet en ga zo maar door! Hoe zou je dat goed kunnen aanpakken?

We hoeven in een groep niet allemaal vrienden te zijn, maar we moeten respect voor elkaar hebben en kunnen samenwerken als collega’s. In een goede groep speelt geen van de kinderen de baas. In een fijne groep krijgen alle kinderen evenveel rechten en worden ze allemaal rechtvaardig behandeld.

Vind jij dat dat zo is in de groepen waar jij komt? En kan jij voor jezelf opkomen als iemand jou vervelend behandelt? Dat heet “weerbaar zijn.” Ben jij weerbaar?

Het is belangrijk om in elke groep samen goede afspraken te maken over hoe je met elkaar omgaat. Als iemand zich gepest voelt, moet hij of zij ook hulp krijgen. Hebben jullie zulke afspraken in jullie groep?

Kleine trein van de Caipira

OB-MB-BB-BBS

Er zijn veel muziekjes gemaakt over treinen. Ook Heitor Villa Lobos (5 maart 1887 – 17 november 1959) heeft dit gedaan. Hij schreef er in 1930 een muziekstuk over: De kleine trein van de Caipira. Het gaat over een kleine trein op het Zuid-Amerikaanse platteland. Je hoort de locomotief. Het stuk schept een sfeer. Het komt uit een orkestsuite die Bachians brasileiras heet. Dit is deel 2. Later maakte Vila-Lobos er een stuk van voor cello en piano.

Later heeft hij er ook een lied van gemaakt.

We hebben geprobeerd een goede vertaling te vinden:

Daar gaat de trein met de jongen

Daar rolt het leven door

Daar gaat de Ciranda (de volksmuziek) en zijn lot

De stad draait langzaam naar nacht

Daar gaat de trein zonder bestemming

om een nieuwe dag te vinden

Ga door het land

Ga door de bergen

Ga door de zee

Zingend in de maanvervelichte bergketen

Rennend onder de sterren om te vliegen

in de lucht, in de lucht

Over de componist

Heitors grootouders vluchtten halverwege de negentiende eeuw. Het ene stel uit Spanje en het andere uit Portugal. Ze gingen naar Brazilië. Daar schaften ze 1850 de slavernij af. Pas in 1888 waren de mensen echt vrij, waardoor veel tot slaaf gemaakte mensen naar de stad Rio de Janeiro trokken. Dat was dus een smeltkroes van culturen.Heitors ouders vinden elkaar en trouwen. Zijn vader is cellist, zijn moeder is amateur musicus. In 1887 komt Heitor als tweede kind ter wereld.

In 1889 wordt Brazilië een republiek. Keizer Peter II hield van Europese muziek, maar nu was er plek voor muziek uit het land zelf. Heitors vader heeft commentaar op de nieuwe regering. Hij moet onderduiken op het platteland. Daar maakt Heitor kennis met de volksmuziek van Brazilië.

In 1893 keert Heitors familie terug naar Rio de Janeiro. Hij kan dan al cello spelen, maar hij stapt in 1895 over op de klarinet. In 1899 schrijft Heitor zijn eerste compositie, in het jaar dat zijn vader sterft. Eerst gaat hij nog medicijnen studeren, maar uiteindelijk kiest hij toch voor de muziek. Hij treedt veel op, onder andere in bioscopen.

Hij houdt ook van reizen. Hij reist naar het Amazonegebied en later naar het zuiden. Hij nam altijd de muziek mee uit die gebieden.

In 1923 krijgt hij een beurs om in Parijs te studeren. In 1930 keert hij terug. Hij is dan al erg beroemd. Hij mag het muziekonderwijs in Rio vormgeven. Hij ontwerpt een nieuw onderwijssysteem. Hij maaktdaarbij gebruik van al die volksmuziek. Je hoort aan zijn muziek altijd echt dat het uit Brazilië komt. Hij heeft veel koorwerken voor kinderkoren gemaakt, maar hij componeerde ook voor andere bezettingen. Hij heeft zelfs filmmuziek geshreven.

In 1944 ging hij op reis naar de Verenigde Stagen van Amerika. Hij werd erg beroemd. Er is een museum aan hem opgedragen: het Museau Villa-Lobos in Rio de Janeiro. Kinderen en jonge mensen houden vaak erg van zijn muziek.

Het is moeilijk om één label te plakken op de muziek van Villa-Lobos. Er zitten impressionistische kantjes aan, maar ook expressionistische kanten. Je hoort zelfs elementen uit de barok en uit de klassieke muziek. Hij was van alle markten thuis. In ieder geval is het belangrijkste aspect de aansluiting bij de volksmuziek.

Moederdag en Vaderdag

OB-MB-ML

Op deze pagina vind je een liedje en een gedichtje voor Moederdag en Vaderdag. Als je geen moeder of vader in de buurt hebt, kan je het lied natuurlijk gewoon voor iemand anders spelen die goed voor je zorgt. Gebruik toetsen, boomwhackers, melodica’s of een ander instrument.

In de jaren 60 leerden de kinderen op school een “wensje” voor Moederdag. Ze maakten er een mooie knutsel bij. Je maakte een mooie buiging, dan begon je: “Lieve mama…” en daarna zei je het versje op dat je uit je hoofd had geleerd. Hieronder staat een voorbeeld van zo’n wensje.

Lieve ……

Een vader/moeder kun je zelf niet kiezen,
maar als dat zo zou gaan,
dan had jij op mijn lijstje
vast bovenaan gestaan!

Lieve …

Jij staat altijd klaar…
Met je zorg
En je lach
Bedankt lieve …
Fijne Moeder.Vaderdag !

Een ouderwets moederdaggedichtje……..

De 2e zondag in mei,
vieren we feest en zijn we blij.
Dan eten we taartjes en gebak.
en moeder doet niets, die houdt haar gemak.

Wie zorgt voor de koffie, wie voor de thee?
En wie voor het eten? Het valt niet mee!
Het is maar het beste dat MAMA het doet.
Dan weten we zeker: dan gaat alles goed!!!

Zoiets doen we tegenwoordig meestal niet meer. Maar het is misschien best een leuk idee om voor Moederdag een mooie knutsel voor je moeder te maken.

Je zou bijvoorbeeld tijdschriften kunnen pakken en er plaatjes uitknippen van alle dingen die jij de belangrijke persoon in je leven graag zou willen geven. Die plaatjes kan je dan op een papier plakken en de pagina verder nog versieren.

Je kan natuurlijk ook dit lied voor hen spelen, als je zelf een instrument hebt. Als je het ingestudeerd hebt, kan je het als cadeautje laten horen. Mooie tekening erbij met de woorden erop en.. klaar is Kees… en Trang, Marietje… Tineke… Ahmed… .. of hoe jij ook heet.

Waar is het land

BB-ML

“Waar is het land? ” is een lastig lied met veel moeilijke woorden. Het wordt gezongen door de oudste groep van Club Kzing. Toch is het de moeite van het beluisteren en zingen zeker waard, ook al moeten er misschien veel woorden uitgelegd worden. Onze theaterleerlingen zingen het graag. Het lied gaat over de vrijheden die wij in ons land zo vanzelfsprekend vinden. Zeker in deze tijd, waarin sommige mensen niet mogen zeggen wat ze denken en niet mogen laten zien wie ze eigenlijk zijn, is het een duidelijk lied.

Ingezongen versie
De karaoke versie

Waar is het land waar de mensen wonen,
die samen werken aan vrede en recht?
Waar is het land waar de oorlog geen kans krijgt;
waar een conflict al meteen wordt beslecht?
Waar is het land waar de mensen delen,
niemand vergeefs om verbroedering vraagt?
Waar is het land waar de kinderen spelen
en waar geen kind ooit een wapen draagt?

Waar de vrede echt is, daar waar geen gevecht is,
gun ik ieder ruimte… een plek onder de zon.

Welke god jouw God is. Welk lot jouw lot is.
Waar maar 1 gebod is: We delen uit de bron.

Waar is ’t land waar de leiders leren:
“Wie uit de pas loopt, die hoort er toch bij.”
Waar ze alleen voor de vrede marcheren.
Iedereen anders, maar iedereen vrij.
Waar is het land waar de mensen zicht richten,
op wat we delen en wat ons verbindt?
Waar een balans is in rechten en plichten.
Waar wij beschermen het kwetsbare kind.

Als er goede wil is, daar waar een geschil is,
vind je altijd ruimte… Je zoekt het goede woord.
“Kain speelt met Abel”, werk’lijkheid, geen fabel.
En uit naam van vrede, wordt niemand meer vermoord.

Waar is het land waar de akkers groen zijn
en niet bevlekt door het bloed en geweld?
Waar is het land waar beschaving wil wonen,
waar ook het recht van de zwakkere geldt.

Waar is het land waar de mensen delen;
niemand vergeefs om verbroedering vraagt?
Daar waar het lam met de wolf durft te spelen
En waar geen kind ooit de wapenrok draagt.

Hip hop happy birthday

OB-MB-BB-ML

Samen een verjaardag vieren? Dan zing je een lied! Maar wil je eens iets anders doen dan met elkaar zingen? Luister dan eens naar dit liedje in hip hop style.

Hip hop is een manier van leven. Hip hoppers willen de mensen in de samenleving laten zien en horen wat er aan de hand is. Sommige dingen vinden ze oneerlijk. Daar maken ze teksten over. Bijvoorbeeld over de armoede die sommige mensen hebben.

Daar hoort ook een muziekstijl bij. Die is ontstaan in in de jaren zeventig van de vorige eeuw in New York, en vooral in de wijk the Bronx, waar veel arme mensen wonen. Veel mensen waren van Afro-Amerikaanse of Latijns-Amerikaanse afkomst.

Vaak is er een rapper of een MC  (Master of Ceremonies) de artiest. Soms zingen ze niet, maar praat-zingen ze. Graffiti (letters en beelden met verf op muren en hekken zetten) en breakdance horen er bij.

Van harte gefeliciteerd van Kzing!

Bella ciao, een protestlied

BB-ML

Op deze pagina vind je een Italiaans volksliedje. Volksliederen worden door iedereen gezongen. Ze worden aan elkaar doorgegeven en soms verandert er wel eens een woordje. Daardoor vind je vaak meerdere teksten op één melodie.

.

Una mattina mi sono alzato,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
Una mattina mi sono alzato,
e ho trovato l’invasor.

O partigiano, portami via,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
O partigiano, portami via,
ché mi sento di morir.

E se io muoio da partigiano,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E se io muoio da partigiano,
tu mi devi seppellir.

E seppellire lassù in montagna,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E seppellire lassù in montagna,
sotto l’ombra di un bel fior.

E le genti che passeranno,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E le genti che passeranno,
mi diranno Che bel fior!

E questo il fiore del partigiano,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E questo il fiore del partigiano,
morto per la libertà!

Op een ochtend werd ik wakker,
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
Op een ochtend werd ik wakker,
En vond ik de vijand.

Oh partizaan, neem mij mee,
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
Oh partizaan, neem mij mee,
Want ik voel dat ik snel sterf

En als ik sterf als partizaan
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
En als ik sterf als partizaan,
Begraaf mij dan

En begraaf mij hoog in de heuvels.
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
En begraaf mij hoog in de heuvels
in de schaduw van een mooie bloem.

In ’t voorbijgaan zeggen straks mensen
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
In ’t voorbijgaan zeggen straks mensen:
voor wie bloeit die bloem daar nou?

’t Is de bloem van de partizaan
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
’t Is de bloem van de partizaan,
die voor de vrijheid viel!

Van “Bella ciao” wordt vaak gedacht dat het een vrolijk meezing-liedje is, maar dat is het niet. Het is een droevige protestsong. “Bella ciao”betekent: “Vaarwel schoonheid.” Het lied wordt gezongen door iemand die bang is dat hij/zij/die dood zal gaan in de strijd voor de vrijheid en die vraagt of mensen aan hem/die/haar willen denken als iemand die voor de vrijheid is gestorven

Het lied is bekend geworden doordat de partizanen in Italië het tijdens de Tweede Wereldoorlog zongen, als verzetslied tegen het fascisme en nationaalsocialisme… zeg maar het gedachtengoed van Hitler en Mussolini. Het werd later vaak gezongen op internationale communistische jeugdbijeenkomsten en het was het strijdlied van de studentenbeweging van mei 1968.

Niemand weet precies waar het lied vandaan komt.

De melodie is onderzocht door onderzoeker Fausto Giovannardi. Hij ontdekte dat er een heel oude Yiddische melodie was (Het koilen lied, oftewel het kolenlied) die op Bella ciao leek. Er is een opname van een Klezmer accorionist, van Oekraiense origine: Mishka Ziganoff, in 1919 in new York.

Er wordt gezegd dat er een lied is dat ook Bella ciao heet dat in de 19e eeuw al gezongen werd door vrouwen van lagere stand die in Noord Italië slecht betaald werk op het land moesten uitvoeren, onder hele nare omstandigheden.

Veel beroemde artiesten hebben het lied gezongen. Het blijft een hit. Er zijn zelfs dj’s die het lied gebruiken. Hieronder vind je een versie die gezongen wordt door mensen die gay zijn, vanuit de hele wereld. Zij vragen aandacht voor het feit dat zij nog niet overal dezelfde rechten hebben als alle andere mensen.

De Zuiderzee

BB-ML

Tot 1931 had Nederland naast de Noordzee en de Waddenzee, nóg een echte zee: de Zuiderzee. . |Een deel van het water ligt er nog wel. Het is verdeeld in twee stukken; Het IJsselmeer en het Markermeer. Tegenwoordig is het geen echte zee meer.. het water is zoet en niet zout. Daardoor kan men er niet meer vissen.

Er zijn mooie vissersliederen gemaakt die met heimwee terugkijken naar de tijd dat de Zuiderzee nog echt een zee was.

Het lied van de Zuiderzee tekst: J. van Tol Muziek: L. Davids Gezongen door Louis Davids

De Zuiderzee is ingedijkt en spoedig is ze droog.
Ze hebben haar tenslotte klein gekregen.
Waar eens de ranke vissersscheepjes zeilden op de wind,
daar rammelt straks het Fordje langs de wegen.
En waar je gisteren scholletjes en nieuwe haring vond
brengt morgen de belastingman al dwangbevelen rond.


Waar eeuwen de ansjovis heeft gedarteld en gestoeid,
daar loeien dra de lodderige koeien.
Waar eens de blauwe golven wiegden met hun witte kruin,
zal binnenkort de pieterselie groeien.
De mens heeft de natuur getemd
en Japik, Aaj, en Teun,
die gaan ook knusjes stempelen voor de werkelozensteun


Zuiderzee, Zuiderzee,
oude, trouwe, blauwe zee;
je verdwijnt met je wel en wee
met je botters en je jollen.
Met je Harinkies en schollen
neem je straks ons hart ook mee
, Zuiderzee.


Het zeemansgraf gaat dicht, geen scheepje zal er meer vergaan,
beschaving heeft de overhand gekregen.
Geen visser zal verdrinken, hij wordt nou gevierendeeld
op onze onbewaakte overwegen.
Waar eens het lied der branding zong, vol grootse romantiek,
woont straks de orang pendak, en bedrijft daar de politiek.


Waar eens de veerboot stampte naar Enkhuizen en terug
en passagiers zich naar de reling richtten
en daar hun diepste innerlijk blootlegden voor elkeen
met moedeloze zeegroene gezichten..
Waar jaren voor Marconi toch de korte golf al liep,
daar sukkelt straks de eenmanstram
En heerst de Spaanse griep


Zuiderzee, Zuiderzee…
Oude, trouwe, blauwe zee
Je verdwijnt met je wel en wee.
Met je veerboot naar Stavoren
waar wij ons diner verloren
neem je straks ons hart ook mee
Zuiderzee

De Zuiderzeeballade, gezongen door Sylvain Poons en Oetze Verschoor

Opa, kijk ik vond op zolder,….. ´n foto van een ouwe boot….... Is dat nog van voor de polder, van die ouwe vissersvloot?

Jochie, dat is een gelukkie, ik was dat prentje jaren kwijt.´k Heb nu weer ´n heel klein stukkie, van die goeie ouwe tijd.

Daar is het water, daar is de haven, waar je altijd horen kon: ´We gaan aan boord´

De voerman laat er nu paarden draven en aan de horizon leit Emmeloord.

Eens ging de zee hier tekeer, maar die tijd komt niet weer; Zuiderzee heet nou IJsselmeer.

Een tractor gaat er nu greppels graven, ´k Zie tot de horizon geen schepen meer.

Kijk die jongeman ben ikke, ja ikke was de kapitein………. Hiero, en die grote dikke, ja, dat moet Malle Japie zijn.

Opa, en die blonde jongen, vooraan bij de fokkeschoot,Opa, zeg nou wat. Die jongen, is je ome, die is dood.

In ´t diepe water, ver van de haven, In die novembernacht, voor twintig jaar.

Door ´t brakke water is hij begraven, als ik nog even wacht, zien wij elkaar.

Toen ging de zee zo tekeer, in een razend verweer, ongestraft slaat niemand haar neer.

Nu jaren later hier paarden draven , zie ik de hand en macht van onze Heer.

Waar is het water, waar is de haven,wWaar je altijd horen kon: ´We gaan aan boord´?

De voerman laat er nu paarden draven en aan de horizon leit Emmeloord.

Eens ging de zee hier tekeer, maar die tijd komt niet weer,´t Water leit nu achter de dijk.

Waar eens de golven het land bedolven, golft nou een halmenzee, de oogst is rijp.

Dit is een smartlap uit 1959. Willy van Hemert schreef de tekst en Harry de Groot de muziek. Het werd gezongen door Sylvain Poons en Oetze Verschoor. Sylvain Poons was een grote naam. Hij was een zanger/acteur uit een Amsterdamse artiestenfamilie. Zijn vader was directeur van de Plantage Schouwburg en zijn moeder schreef toneelstukken. Hij trad op met grote namen zoals Louis Davids, heintje Davids, bob Scholte, Fien de la Mar etc.

De Zuiderzee, een zeemanslied gezongen door de Sunstreams Een groep die bestond van 1965-1995

Wanneer je eens komt aan de haven, dan staan daar de vissers bijeen
De mannen nog over gebleven uit jaren zo heel lang gelee.
Ze praten nog steeds over vroeger; de jaren van hun Zuiderzee.
Die zee maakt hen soms wel eens droevig, om wat hij met hun vrienden dee.

Refrein:
De Zuiderzee nam vele levens.
De Zuiderzee gaf veel terug.
De vissers kenden alle tekens
wanneer er storm opstak, zag men dat aan de lucht

Wanneer je eens komt aan de haven,
stap dan bij een visser aan boord.
Naar je naam zal hij meestal niet vragen,
maar hij neemt dan meestal het woord.
Zijn verhaal gaat nog steeds over vroeger
de jaren van zijn Zuiderzee;
die zee maakt hem soms wel eens droevig
om wat hij met zijn vrienden dee.

Waarom heeft men ervoor gezocht dat de Zuiderzee niet meer bestaat? Dat is een heel verhaal.

Ooit was er een binnenmeer in Nederland, het Aelmere. Jawel… daar komt de naam Almere vandaan. In de 13e eeuw kwamen er een aantal overstromingen en daardoor ontstond de Zuiderzee, die dus ook aan de binnenkant van Nederland was.

De Zuiderzee had ook echt zout water. Er zwommen ook echt vissen in die er nu niet meer voorkomen. Denk dan aan paling en ansjovis. Er werd daarom heel veel gevist en gevaren op de Zuiderzee. Visserij was in deze omgeving dan ook erg belangrijk. Vooral eind 19e eeuw.

De Zuiderzee was ook een gevaarlijke zee. Soms waren er erge overstromingen. Er kwamen vaak mensen om door die overstromingen en ook op zee overleden vaak mensen.

In 1916 was er een enorme stormvloed. Toen waren de mensen er klaar mee. Ze besloten om die Zuiderzee nou eens eindelijk af te sluiten. Daar werd al vanaf de 17e eeuw over gesproken. Ze gingen het plan dat meneer Cornelis Lely had bedacht uitvoeren: de Zuiderzeewerken.

Ze bouwden een enorme dijk om de zee. In 1932 werd de Afsluitdijk helemaal dicht gemaakt. En vanaf toen was de Zuiderzee geen zoute zee meer, maar een meer met zoet water.

Maar de Zuiderzee was groter dan het IJsselmeer en het Markermeer samen. Dat komt omdat er land drooggelegd werd: de polders: De Wieringermeerpolder, de Noordoostpolder, Oostelijk Flevoland en Zuidelijk Flevoland.

Het water dat buiten de Afsluitdijk ligt, wordt vanaf die tijd gerekend tot de Waddenzee.

De Scheveningse zee

MB-BB-ML

Hier kun je luisteren naar het lied “De Scheveningse zee”, gezongen en geschreven door misschien wel de grootste kleinkunstartiest van Nederland ooit: Louis Davids. Je kan hier ook lezen over zijn leven.

Onderaan de pagina vind je de tekst.

Op dit filmpje zie je beelden van Nederland van rond 1930. Dit zijn oude beelden, die met moderne technieken bewerkt zijn. Zo zie je hoe het er écht uitzag in die tijd.

De Scheveningse zee

Louis Davids werd geboren in Rotterdam in een arm Joods gezin. Zijn ouders waren artiesten. Ze zongen samen duetten. Als jong kind zong hij met zijn broer al op kermissen. Toen hij 5 jaar was verdiende hij daarmee al 5 gulden per dag, wat heel veel was. Hij zat op de Havelozen school. De meester van Louis, meneer Thorn, hield van variété en hij gaf dat door aan zijn leerling.

Toen hij 7 was kreeg hij al een contract bij theater Tivoli. Hij trad op als Louis Davids Junior. Zijn vader was jaloers. Louis ging toen opt reden met zijn zus Rika. Ze zongen dan bijvoorbeeld het liedje “Reisje langs de Rijn” en “We gaan naar Zandvoort..” Al gauw mocht hij ook in Carré optreden.

Hij vocht tegen het gebruik van het mansen, waarbij een vrouwelijke artiest met een schoteltje langs de, vaak dronken, mannen moest om geld op te halen. Die mannen waren vaak handtastelijk. Louis wilde dit afschaffen. Zijn vader was hier juist tegen, dus ze hadden weer ruzie. Het lukte hem om dit gebruik afgeschaft te krijgen, maar zijn vader zette hem uit zijn gezelschap.

Nadat hij in militaire dienst geweest was, smeekte hij de directeur van Carré of hij er mocht optreden. Dit keer maakten Louis en Rika deel uit van de revue. Allerlei artiesten traden op en tussendoor zag je dansers en acrobaten. Louis begon beroemd te worden. Hij trouwden in 1906 met Rebecca Kokernoot, omdat zij in verwachting was.

Later stapten Louis en Rika over naar de revue van Henri ter Hall. Hun jongere zusje Hendrika, die men Heintje noemde, deed ook mee. Rika trouwde met de Oostenrijkse goochelaar Joachin Lifschütz en stapte uit het gezelschap. Louis baalde daarvan. Heintje haalde hem over om met haar een duo te vormen. Dit duo had nog meer succes dan het oude. Ze gingen op tournee naar Duitsland en Engeland, rond 1910. Louis trad ook op in Nederlandse operettes en in de stomme film. In Engeland kreeg hij een verhouding met Margie Morris. Zij had een opleiding aan het conservatorium gehad. Betsy wilde niet scheiden, maar Louis ging wel bij haar weg en verhuisde samen met Margie naar Amsterdam.

Louis en Margie zongen niet alleen komische liedjes, maar ook levensliedjes. In 1919 gingen ze op tournee naar Nederlands Indië. Davids schrok van de onderdrukking van de inheemse bevolking en schreef het lied Rassenhaat. Dat was gericht tegen de rijke Nederlandse kolonisten die winst maakten over de rug van de arme bevolking.

In de Eerste Wereldoorlog bracht Louis Davids cabaret bij de soldaten. Tussen 1922 en 1926 was hij directeur van een theater in Rotterdam. In 1926 ging hij weer naar Amsterdam en werkte mee aan verschillende revues. In de revue “Lach en vergeet” zong hij in 1929 voor het eerst het lied dat zijn allerbekendste werk zou worden. “De kleine man”. Het zat in een sketch waarin een burgerman bij de stembus lastiggevallen wordt.

Hij ging een contract aan met “Van Tol”, die anoniem teksten zou schrijven voor Davids in de tijd dat die, als een soort opvolger van Jean-Louis Pisuisse, in het Kurhaus cabaret maakte, in Scheveningen.(1931-1938) Hij werd in die tijd een zeer beroemde Nederlandse kleinkunstenaar. Hij was ook regelmatig te horen in het Leidsepleintheater.

Het ging om zang en conférences, met revue elementen tussendoor. Zelfs buiksprekers en sneltekenaars. Louis gaf veel jonge en buitenalndse artiesten een kans. Wim Kan, Corry Vonk en ook Wim Sonneveld begonnen bij hem.

In 1937 werd hij door Koninging Wilhelmina geridderd. In datzelfde jaar stopte hij bij de Sleeswijk revue, door zijn astma en in 1938 kon hij daardoor ook niet meer in het Kurhaus werken. In 1939 overleed hij plotseling. Er kwamen veel mensen naar zijn uitvaart.

In Rotterdam staat een monument om hem te herinneren. Ook is er een prijs naar hem genoemd: de Louis Davidsring. Zijn zus Heintje kreeg de eerste.

Meer bekende werken:

Nou tabé dan Sally met de roomijskar

De voetbalmatch

De kleine man

De olieman heeft een Fordje opgedaan

Als je voor een dubbeltje geboren bent

In het Nederlands zijn er veel Franse leenwoorden. Daar leggen we ook iets over uit.

In onze Nederlandse taal vind je veel woorden die eigenlijk uit andere landen komen.

De Nederlandse taal bestaat grotendeels uit woorden die afstammen van andere talen. Leenwoorden worden deze woorden genoemd. Een groot deel van de Nederlandse taal stamt af van de Franse taal. De import van Franse woorden is al in de middeleeuwen op gang gekomen.

Zonder dat we het in de gaten hebben, gebruiken we continu Franse woorden. We horen het niet, omdat de Franse woorden vernederlandst zijn en er dus niet meer aan te zien of te horen is dat het eigenlijk een Frans woord is. De vreemde woorden worden gedeeltelijk of volledig aangepast aan de Nederlandse taal. Zo worden de woorden aangepast aan de spelling, uitspraak en woordvorming van de taal waarin ze gebruikt worden. Het Franse woord cigarette bijvoorbeeld is in het Nederlands sigaret geworden en het Franse woord boutique is in het Nederlands boetiek geworden.
Door het aanpassen van leenwoorden herkennen we ondertussen niet meer welke woorden echt Nederlands zijn en welke woorden leenwoorden zijn. Leenwoorden worden gebruikt, omdat er vaak moeilijk een Nederlandse vertaling te vinden is voor bepaalde woorden. Daarnaast klinkt het natuurlijk veel mooier al die Franse woorden in de Nederlandse taal.

Hieronder een lijstje met een aantal vernederlandste Franse woorden

bureaudouaneinterieur
chauffeurcrèchegourmetten
chequebagageentree
conducteurcoulissenetui
contantdressoirkostuum
paraplucharmantetage

Ook veel werkwoorden in het Nederlands die eindigen op –eren stammen af van het Frans, zoals dineren en registreren. De meeste woorden die uit Frankrijk zijn geïmporteerd betreffen termen die tot bepaalde zaken behoren, zoals termen die te maken hebben met bestuur, rechtspraak, kleding en natuurlijk niet te vergeten de keuken! Denk maar aan woorden als provinciegetuige à chargehaute couture en crème brûlée.

De reden waarom we in het Nederlands zo veel Franse woorden hebben overgenomen, heeft te maken met de middeleeuwen. Het Frans is namelijk jarenlang de voertaal geweest voor de rijke mensen in Nederland. Dit is ook nog altijd terug te zien in het Nederlandse wapen. Daar staat namelijk Je maintiendrai, wat ik zal handhaven betekent.
Van 1810 tot 1813 is Nederland zelfs onderdeel van Frankrijk geweest en in die periode was Frans naast Nederlands de officiële taal van Nederland. Andersom zijn er ook nog een aantal Nederlandse woorden in het Frans terug te vinden, zoals digues (dijken) en bière (bier).

Het is leuk om te zien dat talen eigenlijk zo verschillend lijken, maar uiteindelijk toch heel veel op elkaar lijken. Hopelijk heb ik je met dit blog wat meer informatie kunnen geven over de vele mooi Franse woorden in onze Nederlandse taal!

De Scheveningse zee, Louis Davids

De zee van Zandvoort is zeer fijn
De zee van Noordwijk mag er zijn
De IJmuider zee is net Delftsblauw
In Wijk aan Zee daar bruist hij zo
Maar geen zee is zo distingué
Als onze Scheveningse zee
Die zit niet zo vol kwallen, want
Die blijven op het strand

Er is geen zee zo distingué
Als de Scheveningse zee
Daar baadt alleen de haute volée
En er is geen strand zo charmant
Als het Scheveningse strand
Daar flirt de bloem van Nederland


Aan onze Scheveningse zee
Schijnt zelfs de zon mondain blasé
Zo’n chique zee die bruist ook niet
Maar lispelt geaffecteerd een lied
Ja, menig Hagenaar beweert
Dat Mengelberg haar dirigeert
Vanaf het Scheveningse strand
Met een stokje in zijn hand


Refrein.


Interessant


Des zondags bruist de zee verfijnd
Wijl zij voor de elite deint
Daar gaan de douairières fier
Met freules roddelen op de pier
Dan zit de generaal heel chic
Met zijn familie-reumatiek
In het aparte paviljoen
Je kan het niet minder doen


Refrein.


“O, pootje baden, salut
O George, wat een aangename temperatuur
Gewoon knal
Knal, dolletjes”


Refrein.


Huts fluts

  • Nou tabé dan
  • Sally met de roomijskar
  • De voetbalmatch
  • De kleine man
  • De olieman heeft een Fordje opgedaan
  • Als je voor een dubbeltje geboren bent

My bonnie

OB-MB-BB-ML

Zullen we een volksliedje gaan spelen? Het is een volksliedje uit Schotland: My bonnie lies over the ocean.

Men weet niet precies hoe het is ontstaan. Het woord “bonnie” betekent “liefje”. Maar het kan ook gaan over “Bonnie prince Charlie”, dat was Karel Eduard Stuart. Hij had gezorgd dat er een opstand tegen de Britten ontstond, omdat die de baas speelden in Schotland. Helaas werd hij in 1746 verslagen. Hij moest toen vluchten naar Frankrijk. De mensen die voor hem waren, misten hem en konden daarover op deze manier stiekem zingen. Als iemand er naar vroeg, konden ze zeggen: “Hoezo, ik zing gewoon over mijn liefje!”

We gaan eerst eens luisteren hoe het klinkt. Je hoort een arrangement van Mitch Miller and the gang.

Mitch Miller (1911-2010) was een musicus, zanger, dirigent, producer en hoofd van het platenlabel Columbia records. Hij begon als klassiek hoboïst, maar hij ging meer het pad van de populaire muziek op. Hij was heel invloedrijk rond 1950/1960, als hoofd van het platenlabel, maar ook als artiest. Hij is misschien wel degene geweest die karaoke zingen bedacht heeft. Hij had een serie op NBC die “Sing along with Mitch” heette… oftewel: zing mee met Mitch. Met het nummer hierboven kan je ook meezingen, want de tekst staat in beeld.

Als je de toetsen aanslaat, in de volgorde zoals ze op het blaadje staan, hoor je het liedje “My bonnie is over the ocean.”

Het liedje werd een echt volksliedje, dat door iedereen gezongen werd. Het wordt vooral gezongen als er veel mensen bij elkaar zijn. Bijvoorbeeld bij een kampvuur, door een shantykoor (een zeemanskoor) of op een bonte avond.

Heb je meegezongen? Je kan het lied ook spelen. Bijvoorbeeld op toetsen. Als je de toetsen aanslaat, in de volgorde zoals ze op het blaadje staan, hoor je het liedje klinken. Let op:

  • Een pijltje omhoog betekent dat er een hogere toon dan de vorige moet klinken.
  • Een pijltje omlaag betekent dat er een lagere toon dan de vorige moet klinken.

Het klinkt helemaal leuk als andere leerlingen de akkoorden erbij spelen.

Toen Pete Best nog de drummer van de Beatles was, namen ze het lied “My bonnie” ook een keer op, maar nog niet in de echte Beatle bezetting.

Tony Sheridan, zang en gitaar. Pete Best, drums. John Lennon, achtergrondzang. Paul Mc. Cartney, achtergrondzang en basgitaar, George Harrison sologitaar.

Je hoort goed hoe zo’n volksliedje “verpopt” kan worden.

Miekes lammetje gab

Wie houdt er niet van een volksliedje? Dit bekende traditionele lenteliedje kan meegespeeld worden met boomwhackers g, a en b, of op toetsen. Leuk om dat voor Pasen te doen! Volg de kleuren maar. Oefen eerst de langzame versie. Speel daarna de snelle versie met de muziek mee.

Dit is de korte versie zonder dat er meegespeeld wordt.
Deze versie kan je meespelen op de muziek. Hij gaat wel wat sneller.
  • g, a, b
  • We hebben dit liedje al twee keer eerder gespeeld. Eerst op e in c. Daarna op a, in f.
  • Nu transponeren we het liedje nog een keer. We beginnen op b, maar eindigen op g. De vingerzetting kan nog steeds hetzelfde blijven.
  • G is de belangrijkste toon. Daar klinkt het liedje echt “afgelopen”. Dat noem je de grondtoon.
  • Je zegt dan: dit liedje staat in g.

Miekes lammetje cde

c,d,e

Wie houdt er niet van een volksliedje? Dit bekende traditionele lenteliedje kan meegespeeld worden met boomwhackers e, d en c, of op toetsen. Leuk om dat voor Pasen te doen! Volg de kleuren maar. C is de belangrijkste toon. Daar klinkt het liedje echt “afgelopen”. Dat noem je de grondtoon. We zeggen dan: het liedje staat in c.

Miekes lammetje fga

OB-MB-BB-ML

  • f, g, a
  • We hebben dit liedje al eens gespeeld. Toen begonnen we op e.
  • Nu verplaatsen we het liedje. Dat heet transponeren. We beginnen op a, maar eindigen op f. De vingerzetting blijft hetzelfde: rechts 3, 2 1 en links 1,2,3.
  • F is de belangrijkste toon. Daar klinkt het liedje echt “afgelopen”. Dat noem je de grondtoon.
  • Je zegt dan: dit liedje staat in f.

Liedjes van de kleurlijn

Hieronder vind je boeken met leuke speelliedjes. Die kan je spelen als je alles uit de methode snapt. Er zijn 5 boeken. Een herfstboek, een winterboek, een lenteboek, een zomerboek en een boek met alle liedjes (ook liedjes die niet perse bij een seizoen horen). De liedjes in dat boek worden steeds moeilijker.

Dans de lente 2

Hieronder vinden jullie het liedje van de lente, maar nu zijn er drie coupletjes. De eerste keer zing je het woordje: zing… de tweede keer het woordje: klap en de derde keer het woordje: dans. In het stukje zonder woorden, kan je zelf dansen of bewegen. Je vindt hier ook materiaal om de boomwhackers bij dit lied te gebruiken. En… wat zie je eigenlijk allemaal in dit filmpje?

Vind je het lied te moeilijk… kijk dan eerst bij “Dans de lente 1”

Hier zingt Lara het liedje voor jullie
Dit is de karaokeversie

Zing/ Klap/ Dans de lente, doe maar met ons mee!

Dans de lente, doe maar met ons mee!

Dans de lente, doe maar met ons mee!

Dans de lente. Goed idee!

Het lied begeleiden met ritme-instrumenten

Als je ritme-instrumenten gebruikt, kan je overal het ritme meespelen. Als je boomwhackers gebruikt als ritme-instrument, kan je de f en de d boomwhackers de eerste drie regels laten meespelen. De laatste regel staat in een andere harmonie, dus daar moeten alle boomwhackers dan eigenlijk stil zijn, om geen dissonant te horen. Dat is een mooie oefening in wachten, maar als dat niet lukt, is het niet erg.

Een harmonische begeleiding spelen

Als je boomwhackers gebruikt om de onderstaande harmonische begeleiding te spelen:

Geef een aantal leerlingen een f boomwhacker

en een aantal leerlingen een d boomwhacker

Geef een paar leerlingen die kunnen wachten een a boomwhacker, of bespeel deze zelf. De a komt namelijk maar een paar keer voor.

Zorg dat de leerlingen met dezelfde boomwhackers in groepjes bij elkaar zitten. Als leerlingen Wijs zelf aan welk boomwhacker groepje aan de beurt is. Kinderen kunnen meelezen wanneer ze aan de beurt zijn op het onderstaande blad:

De melodie-versie

Tot slot vind je hieronder de volledige versie van de melodie. Je kan hem spelen op toetsen of boomwhackers. Nodig zijn:

c boomwhacker (die komt weinig voor!)

d boomwhacker

e boomwhacker

f boomwhacker

Lentestemmen

OB-MB-BB -ML

We gaan luisteren naar een lentemuziekje dat gemaakt is door Johann Strauss de 2e. (Zijn vader was namelijk Johann Strauss de 1e). Luister naar de drie verschillende versies en kies welke jou het meeste aanspreekt.

Bij de lente hoort een sprookjesachtig lentemuziekje! Dat vond Johann Strauss junior ook al. Johann leefde heel lang geleden, in de 19e eeuw. Zeg maar de tijd van de opa van je opa. Hij leefde in Oostenrijk.

Daarom schreef hij in 1882 “Frühlingsstimmen.” Dat betekent: stemmen van de lente. Hij wilde laten horen hoe fijn alles weer voelde, als de lente terug kwam.

Welke uitvoering vind je het mooiste?

Als je het mooie muziek vindt, kun je er dan een tekening bij maken. Als je hem naar ons toestuurt, hangen we hem misschien wel in het Kzing museum. Kun jij een tekening maken bij deze muziek van Johann Strauss?

De tekst voor de solo was van Richard Genée. Hier lees je wat er ongeveer in het eerste couplet gezongen werd..

De leeuwerik zweeft in de blauwe lucht.
Het zachte windje waait mild en zijn lieve adem kust het veld.
Lente in al haar pracht wordt verwacht.
Ach… alle narde dingen zijn voorbij.
Zorgen worden milder.
Goede verwachtingen.
Het geloof in geluk keert terug.
Zonneschijn, je verwarmt ons.
Ach.. alles lacht… o, o, wordt wakker!
Dit gevoel willen wij nu ook wel weer hebben.

Johann Strauss II (1825- 1899) was een Oostenrijks violist en componist. Zijn vader, die zelf ook componist was, wilde eigenlijk niet dat hij musicus zou worden. Daarom ging hij stiekem op les. Zijn broers componeerden ook. Maar “Schani” was de beste van hen allemaal.

Bij de première was het lentestuk geen succes, maar uiteindelijk werd de wals heel beroemd. Later voegde hij er ook een solo-stem aan toe, voor de beroemde zangeres Bianca Bianchi.Soms gebruiken ze het stuk wel eens als een tussendoor-aria in de operette Die Fledermaus .

Johann kon zo goed walsen componeren, dat hij de bijnaam “De Koning van de wals” kreeg. Heb je wel eens gehoord van de Weense wals? Dat is een muziekstuk in driekwartsmaat. Dat betekent dat je steeds telt: 1,2,3, 1,2,3,1,2,3, enz.

Het is een dans voor orkest die in zijn tijd veel gedanst werd in grote danszalen in Wenen. Johann leefde ook in Wenen. Daar werden soms bals gehouden, waar prachtig geklede dames en heren bij elkaar kwamen om samen te dansen.

Stel je het verhaal van Assepoester er maar bij voor. Dames in mooie wijde jurken, mannen strak in het pak. Ze buigen en knikken en zwieren over de dansvloer. Natuurlijk dansen ze vaak een wals. Bekijk het filmpje maar eens.

Johann kon zo goed walsen componeren dat hij ervoor zorgde dat walsen niet alleen maar te horen waren in danszalen op bals, maar ook in concertzalen.

Beroemde componisten zoals Brahms bewonderden Johann.

Beestjes van Mr. Luca

OB-MB-ML

Jazzmuziek over kriebelbeestjes waarop je vrij kan bewegen. Je leert hier ook improviseren met jabbertalk.

Mr. Luca maakt, samen met een aantal andere vaders, jazzliedjes voor kinderen. “Jazz” betekent “muziek met héél veel energie!” Als jij in de groep zit te wiebelen, zou juf of meester ook kunnen zeggen: “Zit niet zo te jazzen!” Als je naar het filmpje kijkt en luistert, hoor je dan die energie? En heb je ook zin om zelf op die muziek te bewegen?

Op deze muziek van Mr. Luca kan iedereen even lekker bewegen. Luister er eerst maar even naar.

Beestjes van Mr. Luca

Heb je al meegedanst? Laten we dat nog eens doen. Dan doen we eerst allemaal alsof er een kriebelbeestje op onze voeten loopt.

Dan dansen we er nog een keer op, maar nu doen we alsof we zelf kriebelende, kruipende beestjes zijn!

In het liedje hoor je de meneer gekke woordjes zeggen. Die betekenen niets. Dat heet “scatten.” Kunnen jullie ook scatten? Jullie kunnen zelf ook een scatliedje zingen:

Scatten en jabberen

Scatten lijkt wel een beetje op jabberen. Weet je niet wat jabberpraat is? Jibber jabber is een neptaal. Je speelt toneel en doet alsof je in een gekke taal spreekt. De woorden verzin je zelf.

Luister hier maar eens naar:

De Zweedse chef jabbert er op los. Uit de Muppetshow.

Kan jij dat ook? Misschien doet je juf of meester het wel voor. Misschien stelt ze je wel een jabbervraag. Wie durft er een jabberantwoord te geven?

Misschien kunnen middenbouwers die dit al eens gedaan hebben daarna samen in een groepje van 4 zelf een toneelstukje verzinnen. Daarin moeten ze in jabbertalk spreken.

1 iemand is de chef. 1 iemand is het hulpje van de chef. 1 iemand is de ober. 1 iemand is een klant die in het restaurant komt eten. Niemand spreekt normaal, iedereen jabbert.

Speel het verhaaltje daarna voor de rest van de groep. Zorg dat je verhaaltje een begin en een eind heeft. Ga niet met je billen naar het publiek staan en jabber luid en duidelijk.

Over jazz

Jazz is een muziekstijl die begonnen is met gewoon lekker zelf verzinnen. Dat noem je improviseren. Sommige mensen vinden dat jazz grotemensenmuziek is. Mr. Luca vindt dat kinderen niet alleen maar naar kindermuziek hoeven te luisteren. Vinden jullie dat ook? Luisteren jullie wel eens naar “grote mensen muziek?” Welke muziek is dat dan?

De muziek is beïnvloed door de ritmes uit West Afrika. De jazz is ontstaan in New Orleans, doordat Ragtime, Blues, Folk, Negro spirituals en Franse marsmuziek samensmolten. In het begin vonden ze deze muziek niet netjes.

Later, vanaf de jaren dertig van de vorige eeuw, werd jazz heel populair, maar in de jaren vijftig werden er weer minder jazzplaten verkocht. Dat kwam omdat de jazz “aparter” begon te klinken, door het geëxperimenteer.

Bovendien werden de mensen toen enthousiaster van rock”n’roll dansmuziek.

Maar jazz is niet verdwenen en ook vandaag de dag is er nog jazz.

Kuikens in de lente

MB-BB-ML

Deze lentemuziek is bijna 150 jaar geleden gemaakt door de Russische componist Modest Moessorgski. (1839-1881) Hij woonde in de 19e eeuw (de tijd van de Romantiek) in Rusland.

  • In het eerste filmpje hoor je de muziek van Modest met lenteplaatjes erbij.
  • In het tweede hoor je de muziek van Modest, maar dan gespeeld op een piano.
  • In het derde filmpje hoor je de muziek van Modest, maar je ziet hoe het echte schilderij van zijn vriend tot leven komt.

In 1874 ging Modest naar een tentoonstelling van zijn vriend, Victor Hartmann. Bij elk schilderij bedacht hij een muziekstuk voor op de piano. . De Schilderijententoonstelling is dus programmamuziek. Dat is muziek waar een verhaaltje bij hoort.

Het hele stuk met alle delen heet: De Schilderijententoonstelling. En dit deel heet: het ballet van de uit het ei komende kuikentjes. Het ballet van de uit het ei komende kuikentjes, is het 9e muziekstuk uit de Schilderijententoonstelling.

Modest bedacht bij elk schilderij een muziekstuk voor op de piano en ook ook nog een tussenstuk voor de wandelingen die hij van het ene naar het andere schilderij maakte: de promenades. Dat is steeds hetzelfde thema, alleen hoor je er in hoe hij het schilderij heeft gevonden. Zo’n thema dat terugkomt heet: een Leitmotiv.

Misschien is “De schilderijententoonstelling” wel het meest bekende werk van Moedest Moessorgksi. Eigenlijk werd het gecomponeerd voor piano, maar Ravel maakte er in de 20e eeuw een orkeststuk van. Dat horen wij vaak. De muziek is dus van Moessorgski, maar de orkestratie van Ravel. Trouwens, heel veel componisten hebben deze muziek voor orkest bewerkt, maar de versie van Ravel is het meest bekend.

Luister goed naar de muziek. Bekijk het schilderij dat erbij past.

Wat vind je van de muziek?

Welke versie van de muziek vind je het mooiste?

Wat vind je van het schilderij?

Maak een tekening, verhaal of gedicht over kuikens en stuur je werk naar ons toe! Wie weet, stellen we je werk wel tentoon in ons museum!

Over de componist

Modest Moessorgksi werd opgeleid om in het leger te gaan, maar hield veel meer van muziek. Hij componeerde pianomuziek, maar zijn muziek werd toen hij was overleden, door andere componisten bewerkt tot orkeststukken. Hij streefde naar een nationale Russische muziek.

Hij was lid van een groepje componisten die “Het Machtige Hoopje” genoemd werden. In die tijd vonden veel mensen hun eigen land en eigen cultuur het best en het meest belangrijk. Ook Moessorgski dacht er zo over. Hij probeerde echt Russische muziek te schrijven.

Moessorgski was een tijdje succesvol, maar later ging het bergafwaarts met hem. Hij raakte verslaafd aan alcohol en overleed hier al op 42 jarige leeftijd aan. Hij stief arm in Sint Petersburg.

Hieronder vind je de lijst met de andere muziekstukken uit de Schilderijententoonstelling.

  1. Promenade
  2. Gnomus: een notenkraker uitgesneden in de vorm van een gnoom met twee enorme kaken. Enge muziek, die uitbeeldt hoe de gnoom onhandig loopt.
  3. Promenade
  4. Het oude kasteel. Hier zingt ’s nachts een minstreel, die zichzelf begeleidt op de lier. Dat hoor je in de muziek terug. Ravel gebruikt hier een saxofoon voor. Dat instrument was in 1874 nog maar net ontdekt.
  5. Promenade
  6. Tuilerieën. Dat is een tuin in Frankrijk. Je hoort de kinderen spelen. Eerst de jongens, dan de meisjes. Je hoort iedereen kletsen.
  7. Bydlo. Dat is een Poolse ossenwagen.
  8. Promenade
  9. Ballet van de kuikentjes in de dop.
  10. Samuel goldenberg en Schmuÿle. Een ruzie tussen een rijke en een arme Poolse joodse meneer.
  11. Promenade
  12. Limoges, het marktplein. Je hoort marktvrouwen ruzie maken op het marktplein van Limoges.
  13. Catacomben. De catacomben van parijs. Donkere akkoorden.
  14. Met de doden in de taal van de dood. Dit is eigenlijk een stukje promenade, waarin de luisteraar nog nadenkt over het vorige schilderij. Het is een eerbetoon aan zijn vriend.
  15. De hut op kippenpoten. Baba Yaga. Dat is een Russisch sprookje over een heks die in een hut op kippenpoten woont. Ze lokt kinderen om ze op te eten.
  16. De grote poort van Kiev. Dit laat de trots van Rusland horen. Hartmann had deze poort ontworpen, maar die is nooit gebouwd.

Dichters op vrije voeten

Versvoeten

De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.

Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten. 

De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.

Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen

Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk

Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen

Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter

Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan

Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer

Meer leren over gedichten?

 

Gedichten hebben ook een vorm

 

Elfje
Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint

limerick
Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”

Haiku
De boom heeft het koud.
Maar eigen schuld dikke bult.
Hou je jas dan aan.

Er zijn nog meer vormen, zoals een sonnet en een Flarf.

Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.

De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googlet wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.

Het bekendste gedicht van Nederland is “doorgecomponeerd”. Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat.

Er is wel sprake van volrijm. Het is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen:

Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.

Dichten kan een leuke hobby zijn, die niet veel geld kost. Je hebt er ook niet veel voor nodig. Een potlood en een opchrijfboekje, of je toetsenbord en Word zijn al voldoende.

Maak zelf eens een Flarf!

 

Opdracht: Schrijf een elfje over Seikilos.

de eerste dichtregel gebruik je één woord

de tweede regel: twee woorden

de derde regel: drie woorden

de vierde regel: vier woorden

de vijfde regel: één woord, dat het gedicht samenvat

Er zijn verschillende soorten gedichten:

  • Elfje
  • Haiku
  • Limerick
  • Flarf
  • Sonnet
  • Rondeel
  • Kwatrijn
  • Naamdicht
  • en nog veel meer!

Wat is poëzie

Versvoeten

De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.

Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten. 

De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.

Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen

Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk

Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen

Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter

Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan

Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer

Meer leren over gedichten?

Gedichten hebben ook een vorm

Er zijn verschillende soorten vormen in gedichten:

  • Elfje
  • Haiku
  • Limerick
  • Flarf
  • Sonnet
  • Rondeel
  • Kwatrijn
  • Naamdicht
  • en nog veel meer!

Elfje
Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint

limerick
Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”

Haiku
De boom heeft het koud.
Maar eigen schuld dikke bult.
Hou je jas dan aan.

Er zijn nog meer vormen, zoals een sonnet en een Flarf.

Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.

De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googlet wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.

Het bekendste gedicht van Nederland is “doorgecomponeerd”. Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat.

Er is wel sprake van volrijm. Het is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen:

Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.

Dichten kan een leuke hobby zijn, die niet veel geld kost. Je hebt er ook niet veel voor nodig. Een potlood en een opchrijfboekje, of je toetsenbord en Word zijn al voldoende.

Maak zelf eens een Flarf!

Opdracht: Schrijf een elfje over Seikilos.

de eerste dichtregel gebruik je één woord

de tweede regel: twee woorden

de derde regel: drie woorden

de vierde regel: vier woorden

de vijfde regel: één woord, dat het gedicht samenvat

Er zijn verschillende soorten gedichten:

  • Elfje
  • Haiku
  • Limerick
  • Flarf
  • Sonnet
  • Rondeel
  • Kwatrijn
  • Naamdicht
  • en nog veel meer!
Wat is poëzie

Versvoeten

De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.

Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten. 

De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.

Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen

Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk

Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen

Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter

Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan

Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer

Meer leren over gedichten?

Gedichten hebben ook een vorm

Er zijn verschillende soorten vormen in gedichten:

  • Elfje
  • Haiku
  • Limerick
  • Flarf
  • Sonnet
  • Rondeel
  • Kwatrijn
  • Naamdicht
  • en nog veel meer!

Elfje
Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint

limerick
Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”

Haiku
De boom heeft het koud.
Maar eigen schuld dikke bult.
Hou je jas dan aan.

Er zijn nog meer vormen, zoals een sonnet en een Flarf.

Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.

De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googlet wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.

Het bekendste gedicht van Nederland is “doorgecomponeerd”. Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat.

Er is wel sprake van volrijm. Het is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen:

Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.

Dichten kan een leuke hobby zijn, die niet veel geld kost. Je hebt er ook niet veel voor nodig. Een potlood en een opchrijfboekje, of je toetsenbord en Word zijn al voldoende.

Maak zelf eens een Flarf!

Opdracht: Schrijf een elfje over Seikilos.

de eerste dichtregel gebruik je één woord

de tweede regel: twee woorden

de derde regel: drie woorden

de vierde regel: vier woorden

de vijfde regel: één woord, dat het gedicht samenvat

Er zijn verschillende soorten gedichten:

  • Elfje
  • Haiku
  • Limerick
  • Flarf
  • Sonnet
  • Rondeel
  • Kwatrijn
  • Naamdicht
  • en nog veel meer!

Wat is poëzie

Landen en hun folklore

OB-MB-BB-OBS-BBS- ML

Ben je aan vakantie toe? Kzing neemt je mee. Op deze pagina kan je kijken naar folkloristische dansen uit de hele wereld. De fragmenten zijn soms erg lang. Je hoeft de filmpjes natuurlijk niet af te kijken.

Folklore is een verzamelnaam voor alles wat een volk maakt. Het maakt gebruik van de dingen die mensen echt bij hun eigen cultuur vinden passen. Je kan dan denken aan hun levensbeschouwing (hoe ze over het leven denken), hun gevoelens en de idealen die ze hebben.

Het is de bedoeling dat je zorgt dat je een wereldkaart hebt, waar je het land van de dans kan opzoeken. Je kunt ook met elkaar bespreken wat je van dat land weet.

Dag 1

We beginnen in Nederland en gaan verder in Europa. Folkloristische dansgroepen maken gebruik van de muziek die van oorsprong in hun land thuishoorde.

Dag 2

Door naar folkloristische dansen te kijken, maak je kennis met muziek en dans uit verschillende landen. . We geven op deze pagina geen uitleg bij de folklore van elk land, maar toch kun je veel leren over elk land, als je goed kijkt en luistert.

De ene dans spreekt je meer aan dan de andere. Door naar muziek uit andere landen te luisteren, ontwikkel je je smaak.

Dag 3

Een belangrijk element van folkloredans is de kleding die de dansgroepen dragen. Dat is vaak kleding zoals die vroeger in dat land gedragen werd.

Je ziet hier natuurlijk maar dansgroepen uit één bepaalde streek. Er is dus nog veel meer moois te ontdekken. YouTube kan je hier enorm bij helpen.

Dag 4

Je krijgt door te kijken en te luisteren dus een indruk van de geschiedenis van een bepaald land, de kleding die er ooit gedragen werd, de muziekinstrumenten die oorspronkelijk bij dat land horen en de soort muziek die er klonk . Je moet wel bedenken dat landen bestaan uit verschillende streken. Vaak had elke streek nog eens speciale dingen in zijn folklore.

Dag 5

Leerlingen die tijd over hebben na hun werk, kunnen een werkstuk maken over een land dat hen aanspreekt.

Dag 6

Sommige dansen horen een beetje bij de folklore van een land, maar zijn ontstaan vanuit de levensovertuiging van bepaalde volkeren. Het is interessant om op het internet te zoeken naar de gedachten die de volkeren hieronder bij hun dansen hebben.

Dag 7

Vond je het leuk om met ons mee op reis te gaan? Welke dans vond jij het leukste en waarom sprak die dans je het meeste aan?

Van welk land zou jij graag een dans zien? Stuur gerust een mailtje naar brievenbus@kzing.tv. Je kan ook op de brievenbus hieronder drukken.

Stuur een mail!

Schaatsenrijderswals

OB-MB-BB-ML

De schaatsenrijderswals heet in de Franse taal: les pâtineurs . Het is een wals die in 1882 gemaakt is door meneer Emile Waldteufel. (1837-1915)

OB-MB-BB-ML De schaatsenrijderswals van Waldteufel uitgevoerd door André Rieu
De schaatsenrijderswals uitgevoerd door het orkest van André Rieu

Ëmile Waldteufel werd in 1882 in Duitsland geboren, maar in 1842 gingen zijn ouders naar Parijs. Zijn moeder was muziekdocente. Ook zijn broer was heel muzikaal. Het orkest van zijn vader was één van de bekendste in Parijs. Dat orkest was heel beroemd en werd druk bezocht. Emile studeerde zelf aan het Parijse conservatorium. Na zijn studie werkte hij bij een pianobouwer, gaf pianoles en hij speelde op muziekavondjes.

In 1857 werd hij de hofpianist van de vrouw van Napoleon. Hij maakte concertreizen naar Londen en Berlijn. Soms speelde hij ook op bals. Zijn compositie “Les pâtineurs” ontstond toen hij had gekeken naar een cirkel van schaatsenrijders in het Bois de Boulogne, een park in Parijs. Het stuk werd een enorme hit. Het werd vaak in films en revues gebruikt. Het is ook gebruikt in Downton Abbey, maar ook in Pingu en ook bij Winnie the Pooh.

Het is ook opgenomen in Nintendogs and cats en het werd gebruikt in Maria Mix.

Andere componisten stopten soms stiekem stukjes van dit werk in hun stukken.

Op afstand

OB-MB-BB-ML

Een mini serie in 4 delen.

Op deze pagina vindt u de 4 delen van de mini-soap “Op afstand…” die Club Kzing in de periode tussen de herfstvakantie en de kerstvakantie in de Covid-tijd gemaakt heeft in 2020, in samenwerking met alle kids van Club Kzing. In deze vier films presenteren vrijwel alle leerlingen van Kzing zich.

Aflevering 1:
Geestige spelletjes
Aflevering 2:
Wat een circus!
Aflevering 3:
Kou in de lucht
Aflevering 4:
Waar is het einde?
Extra: de feestwensen van de cast , de vrijwilligers en het team van Kzing

Wij vonden het lastig om voor deze film een kaartprijs te rekenen. Als u kijkt naar materiaal uit onze afleveringen, hopen we dat u Kzing wil steunen door een vrijwillige bijdrage voor Stichting Acting4kids die onze activiteiten faciliteert. Het bankrekeingnummer is : NL32 INGB0004 195 567 . Dan kan de stichting ons helpen om onze hoge onkosten van de afgelopen maanden te dekken, de zalen ook de komende periode te betalen en onze activiteiten te laten doorgaan. Wij zijn u erg dankbaar!

Normaal gesproken presenteert Kzing zich zeker 3 keer per jaar live op een podium met musicalactiviteiten, maar Covid stak hier uiteraard een stokje voor. Omdat we in september merkten dat om die reden de motivatie bij de kinderen een beetje wegzakte, besloten we samen een soap te gaan maken.

Het script van “Op afstand..” is in 2 weken in elkaar gezet, de kostuums moesten in een dag bij elkaar gegraaid worden en de groene studio werd in een avond in Wijkcentrum Kersenboogerd gebouwd.

De leerkracht dans/choreograaf kon geen lesgeven, omdat hij herstellend is van Covid;

de grimekoffer was een tijd niet bereikbaar;

slechts één persoon van het grimeteam kon/mocht grimeren en ook zij moest af en toe thuisblijven;

de oefenlocatie dreigde af en toe dicht te gaan;

soms waren er kinderen of vrijwilligers ziek of moesten thuisblijven op verdenking van Covid; dan moesten draaidagen verwisseld worden.

Eén ding moet beslist vermeld worden: we werden al deze tijd geholpen door een deel van onze geweldige vrijwilligers! Lara, Mark, Alisha, Jolisa en Rianne hebben ons fantastisch geholpen. We zijn ook de vrijwilligers van Wijkcentrum Kersenboogerd erg dankbaar. Soms waren we de enige groep in het wijkcentrum en bleven zij speciaal voor ons open. Een rare gewaarwording, zo’n leeg wijkcentrum…

Het ergste was het dat leerlingen aboven de 12 jaar niet meer mochten zingen. Het is om deze reden dat wij zelf sommige liedjes hebben ingezongen.

Mocht u af en toe in de film een hele groep mensen op een toneel zien, dan zijn dat beelden uit de vorige wintershow, toen er nog geen Covid was. Wij hebben ons tijdens het hele proces aan alle regels gehouden.

Ondanks alle perikelen hebben we het gered. Dit geeft toch aan dat de leerlingen van Kzing elkaar en anderen altijd blijven bemoedigen. Zelf heb ik hier veel steun aan gehad. Laat niemand zeggen dat “de jeugd” vervelend en niet verstandig is. Die kent onze “kids” niet!

Wij willen jullie allemaal een heel mooi en fijn en vooral heel gezond 2021 toewensen. Hopelijk kunnen we elkaar gauw weer live zien!

Dank jullie wel, allemaal!

Halloween, griezel, griezel

Een liedje om op toetsen, boomwhackers of tafelbellen te spelen. Je gebruikt :

d

g

a

b

Als je op toetsen speelt kan je de melodie met je rechterhand spelen. De vingerzetting:

  • Zet de eerste vinger van je rechterhand (je duim) op de d.
  • Zet de 3e vinger van je rechterhand (de middelvinger) op de g
  • Zet de 4e vinger van je rechterhand (de ringvinger) op de a
  • Zet je 5e vinger van rechts (pink) op de b.

Het liedje is op een notenbalk gezet. Die heeft 5 lijnen. Zo kan je weer laten zien of de muziek omhoog gaat, omlaag gaat, of dat er twee dezelfde tonen na elkaar moeten klinken.

De groene friemel vooraan is de g-sleutel. Hij is dezelfde kleur als de g, omdat hij het plekje van de g aangeeft.

Het stukje staat in een 4-telsmaat. Er gaan 4 tellen in een maat. Een maat wordt afgesloten met een maatstreepje. Aan het einde staan er twee; dat noemen we de eindstreep.

Als er kinderen zijn die akkoorden kunnen spelen, kunnen die het stuk begeleiden. Het ritme is steeds hetzelfde: kort, kort, lang…. Maar we gebruiken 2 akkoorden.

Soms gebruiken we een D mineur akkoord: dat is een d een f en een a

Soms gebruiken we een G akkoord: dat is een g een b en een d

Weetjes 7: Dynamiek

Klanken kunnen zacht en hard klinken, maar in de muziek gebruiken we het woord “hard” niet. We noemen dat sterk. Klanken kunnen zacht of sterk zijn, maar geluid kan ook sterker en zachter worden. Hier vind je wat materiaal om dat mee te oefenen.

We wish you

OB-MB-BB-BBS-ML

Dit is een bekend Engels kerstliedje. Zo’n Engels kerstliedje heet een “Carol”. Mensen gingen als Carol singers langs de deuren en kregen dan een beloning. In dit liedje vragen ze om figgy pudding. Dat is de Engelse kerstpudding.

Onderaan staat een linkje naar een versie van Pinkfong. Daar zit een dansje bij. Je kan het ook leren spelen door naar een synthesia te kijken. We hebben het ook als letterliedje genoteerd.

Weetjes 6: harmonie

Als er 2 of meer tonen samenklinken, noemen we dat een harmonie. Dat komt van het Griekse woord “harmonia”, dat “samenvoeging, verbinding, afspraak, samenhang” betekent.

Interval

Als er 2 klanken samenklinken, noemen we dat een interval. Een afstand tussen 2 tonen.

Akkoorden

Misschien ken je het woord akkoord, wel. Dat komt van het Latijnse “ad cor”, tot het hart. Klanken (of mensen, want mensen kunnen ook tot een akkoord komen) zijn het met elkaar eens. Als 3 of meer klanken het met elkaar eens zijn en samenklinken (of dat nou mooi of minder mooi klinkt), noemen we dat een akkoord.

Spoekies, the movie

Op deze pagina vind je een film van de voorstelling “Spoekies”. Die is 9 oktober 2022 gespeeld door Club La van Kzing. Helaas kreeg één van de spelers die ochtend Corona. Evan heeft toen in een half uur de hele rol geleerd, terwijl hij valse wimpers kreeg opgeplakt. Vandaar dat Smeralda in deze film een baard heeft. De voorstelling werd erg goed ontvangen en kreeg een lovende recensie. We hopen van harte dat je genieten zult van de hele cast van Spoekies! Dan kun je nu kijken naar: Spoekies, the movie. (Okee, dibbediedee!)

Liedboek 4

In liedboek 4 vind je liedjes waarmee je omhoog en omlaag kan oefenen, oftewel: je leert een melodie spelen.

Hiernaast vind je wat liedjes waarbij je kan zien welke kant de melodie opgaat.

Hier vind je 3 oefeningen waarbij je kan zien hoe er in melodieën ook stapjes kunnen worden overgeslagen

Het veteranenlied

BB-ML

Als iemand soldaat wordt, bijvoorbeeld in het Nederlandse leger, zeg je: hij /zij/hen heeft het land gediend. De soldaten zijn dienstbaar geweest aan hun land. Zij zijn de mensen die ervoor proberen te zorgen dat we in vrijheid kunnen blijven leven. Soldaten die op missie zijn geweest naar een oorlogsgebied heten en hun land dus in een oorlogssituatie gediend hebben, noem je veteranen. Eigenlijk betekent dat: oudgedienden, of oud-strijders.

Hier zie je hoe Club La het lied zingt en danst
Ingezongen collage
De karaoke versie

Er was een tijd, een mooie tijd, dat jij geen oorlog had gezien.
De lucht was blauw; de zon was geel en jij was nog heel groen, misschien.
Je droeg een koffer vol fatsoen en met de wens om goed te doen.
En al je kracht en jeugdigheid, jouw offer voor hun veiligheid.

Refrein:
Geef acht! Geef acht! Geef achting aan, voor hen die op een missie gaan.
Geef acht! Geef acht! Geef achting aan, de mens achter de veteraan.

En heel je missie was daar steeds je koffer vol van thuisgevoel.
En wie niet weet wat heimwee is, weet niet wat ik hier mee bedoel.
Jij bracht je koffer thuis, soldaat. En zit er trots in, rouw, of haat?
Wie zijn bepakking huiswaarts draagt, weet dat de vrede offers vraagt.

Geef acht! Geef acht! Geef achting aan, voor hen die op een missie gaan.
Geef acht! Geef acht! Geef achting aan de mens achter de veteraan.

Rust…
Refrein Solo
Refrein Koor

Over veteranen

In veel landen staan veteranen in hoog aanzien. In Nederland keek men vaak neer op soldaten. Van oudsher was het leger niet zo populair in Nederland. Veel mensen deden en doen alsof soldaten allemaal vechtersbazen waren/zijn. In werkelijkheid doen soldaten veel meer dan vechten. Ze beschermen kwetsbare burgers, ze helpen bij rampen, ze bewaken de veiligheid van Nederland.

Niet iedereen hoeft een voorstander te zijn van een groot leger. In Nederland mogen wij vinden wat wij vinden en wij mogen dat ook zeggen. Veel mensen vinden dat er teveel geld naar het leger gaat. Andere mensen vinden juist dat we een sterker leger moeten hebben. Praat met je ouders over hun mening. Van dat soort gesprekken leer je veel.

Het beeld van veteranen verandert vandaag de dag. In veel gemeenten is er tegenwoordig een Veteranendag, waarbij mensen dank je wel zeggen voor de inspanningen van de veteranen. Per slot van rekening kiezen we met elkaar de regering en de regering bepaalt waar de soldaten naar toe moeten om mensen te verdedigen, of te vechten.

Soldaten in Nederland krijgen een heel zware opleiding. Je moet behoorlijk sportief zijn om soldaat te worden. Voordat je naar de opleiding mag, moet je zware testen doen.

Er zijn verschillende legeronderdelen:

  • De Koninklijke Marine (soldaten op zee)
  • De Koninklijke Landmacht (soldaten op het land)
  • De Koninklijke Luchtmacht (soldaten in het luchtruim, in vliegtuigen etc.)
  • De Koninklijke Marechaussee ( een soort militaire politie)

Iedere jongere in Nederland (tegenwoordig ook de meisjes) krijgt een oproep als hij/zij/hen 17 is. Maar omdat wij een beroepsleger hebben, hoeven alleen die mensen in dienst die ervoor kiezen. Als het oorlogstijd is, kunnen al die jongeren wél opgeroepen worden.

Soms zijn de beroepssoldaten in een oorlogsgebied en maken ze nare dingen mee. Dan komen ze terug en hebben ze soms last van PTST, posttraumatische stressstoornis. Dat is een akelige aandoening waarbij ze de nare ervaringen steeds opnieuw beleven. Mensen slapen dan soms heel slecht, kunnen heel erg schrikken als ze een knal horen, of als iemand plotseling op hen afkomt. Vaak komen mensen heel anders uit een oorlog dan ze er – vol goede bedoelingen- ingaan. Het is niet leuk als je omgeving dan ook nog op je neerkijkt.

Kzing trad regelmatig op met liedjes over de vrede op de speciale Veteranendag in Hoorn. Dan werd ook altijd Het Veteranenlied gezongen, om aan de veteranen aan te geven dat we respect hebben voor wat zij gedaan hebben op hun missies. Vaak zag je deze stoere mensen dan een traantje wegpinken.

Bodypercussie regen

OB-MB-BB

Luister eerst met je ogen dicht naar het onderstaande geluidsfragment. We geven nog even geen informatie. Wat hoor je? 

Perpetuüm jazzile laat een bodypercussie horen

Je hoorde een bodypercussie waarmee je de regen werd uitgebeeld. Bodypercussie komt van twee Engelse woorden. Het woord “body”, dat is het Engelse woord voor lichaam en het woord “percussie”. Dat is het Engelse woord voor slagwerk. Bodypercussie gaat dus om geluiden maken op en met je lijf. Je gebruikt je lichaam als instrument. Je knipt met je vingers, klapt in je handen, stampt, veegt je handen over elkaar, maakt plopgeluidjes met je lippen etc.

Dit was een bodypercussie van Perpetuum Jazzile. Dat is een muziekgroep uit Slovenia. Zij zijn bekend geworden via YouTube, door hun vertolking van het nummer “Africa” van de band Toto.

We gaan deze oefening zelf ook doen, als opwarmer.

Als je goed geluisterd hebt, hoor je dat de groep werkt met dynamiek. Dynamiek gaat over zachte muziek en sterke muziek, zachtere en sterkere muziek. Je hoort dat de percussie zacht begint, steeds harder wordt (dat noemen we crescendo) en dan keihard wordt… en dan?

Luister het fragment nog maar eens.

Sterren 3 tegelijk: akkoord

We spelen het liedje van de sterren nu met 3 kleuren tegelijk. We kiezen een c een e en een g toets, of spelen met c, e en g toetsen. Die klinken tegelijk. Dan is het niet alleen een melodie met hoog en laag, maar ook een harmonie. Dat betekent: er klinken klanken tegelijkertijd.

Als er 3 of meer tonen samenklinken, noemen we dat een akkoord. Het woord akkoord is afgeleid van het Latijnse woorden: ad cor, tot aan het hart. Dat betekent dat je een afspraak maakt waar je op kan vertrouwen. Dat je het eens bent met elkaar. De klanken c, e en g zijn het ook met elkaar eens. Ze klinken mooi samen. Akkoorden hoeven trouwens niet altijd “mooi” te klinken, als ze maar samen klinken. Als c, e en g samenklinken, noem je dat een c akkoord.

Regen-akkoord

Dit liedje kan je spelen op boomwhackers, metallofoons, tafelbellen of op de toetsen. Er zitten steeds 2 tellen in elke maat.

Als je het lied kan spelen, kan je iemand vragen om hetzelfde ritme op e te spelen. Dan klinkt er een interval. Dat is al harmonie. Er klinkt iets samen.

Als dat met twee mensen lukt, kan je het ook met 3 mensen doen. Je vraagt de 3e persoon om het ritme op g te spelen.

Als jullie het tegelijk doen, klinkt er een akkoord.

Emoties bij de regen

BB-BBS-ML

Regent het? Ga dan een paar dagen naar een aantal regenliedjes en regenmuziekjes luisteren. Na elk luisterfragment kunnen jullie in groepjes of koppels overleggen welke emotie het beluisterde fragment bij jullie heeft opgeroepen. Dat kan natuurlijk ook klassikaal. Besluit als alle muziekjes beluisterd zijn, welk fragment jou/jullie het meeste aansprak en leg uit waarom. Of ken jij nog andere regenmuziek, die je mooier vindt? Dan kan je dat delen met je klasgenoten.

Liedboek 1

Liedjes 1 hoort bij lesboek 2

Je leert de namen van de toetsen kennen met een liedje in de 2 telsmaat

In dit eerste liedjesboek leer je alle toetsen kennen. Je speelt het liedje van de kraan op alle toetsen. Het liedje staat in een 2 telsmaat. Het ritme is ook overal hetzelfde.

Kranen in een akkoord

We hebben een liedje gemaakt voor al het water dat uit de kraan komt. We spelen eerst het liedje van de kraan met rode boomwhackers, of op de toets c. Je hoort alleen maar 1 liedje. Er is geen begeleiding bij. Dat heet: unisono.

We horen nóg een kraan druppen. De eerste kraan speelt het liedje, de tweede speelt een begeleiding. Als er meer klanken tegelijk klinken, noem je dat een harmonie.

Als de kranen precies tegelijk druppen (dus als de leerlingen het liedje tegelijk spelen), klinkt er een interval. Een interval is een afstand tussen twee tonen. De afstand van c tot e heet een terts.

Je kan ook drie kranen tegelijk laten drjuppen: de c-kraan, de e-kraan en de g-kraan. De harmonie die je dan hoort, heet een akkoord. Omdat de c-klank de onderste is van het akkoord, noemen we het een

c akkoord.

Welke toon die klinkt, is hoger? De C, de E of de G ? Er zijn twee rode boomwhackers, een lange en een korte. Welke klinkt hoger? Waarom heet hij dan toch de c ?

Over water

Water is heel belangrijk voor mensen. Gelukkig hebben we in ons land goed kraanwater. Dat kan je rustig drinken. Het wordt gecontroleerd. Water drinken, is gezond. Veel gezonder dan allerlei sapjes. Van water maak je ook andere dranken; thee en koffie bijvoorbeeld. Lust jij water? Je hebt ook water nodig om andere dingen te maken: soep, om aardappelen te koken enzovoort. En we maken ook schoon met water. We maken zelfs onszelf schoon met water. Omdat water zo belangrijk is, moeten we het niet verspillen.

De Lorelei

MB-BB-BBS-ML

We gaan vandaag aan de slag met een oud Duits volkslied dat geschreven is naar aanleiding van een oud Duits volksverhaal, het verhaal over De Lorelei.

De karaoke versie van de Nederlandse vertaling. De melodie is iets aangepast, om de melodie niet te hoog te laten gaan.

Hieronder vind je links de Duitse tekst van het lied. Rechts vind je een vrije vertaling, die je op de melodie van de Lorelei kan zingen.

Ich weiß nicht, was soll es bedeuten
dass ich so traurig bin.
Ein Märchen aus uralten Zeiten
das kommt mir nicht aus dem Sinn.

Die Luft ist so kühl und es dunkelt
und ruhig fließt der Rhein.
Der Gipfel des Berges funkelt
im Abendsonnenschein

Die schönste Jungfrau sitzet
dort oben wunderbar
Ihr goldnes Geschmeide blitzet.
Sie kämmt ihr goldenes Haar.

Sie kämmt es mit goldenem Kamme
und singt ein Lied dabei.
Das hat eine wundersame
gewaltige Melodei

Den Schiffer, im kleinen Schiffe
ergreift es mit wildem Weh
Er schaut nicht die Felsenriffe.
Er schaut nur hinauf in die Höh.

Ich glaube, die Wellen verschlingen
am Ende noch Schiffer und Kahn.
Und das hat mit ihrem Singen
die Loreley getan.

Ik weet niet wat of het betekent,
ik voel me droevig en raar.
Een sprookje uit heel oude tijden,
spookt door mijn hoofd, eerlijk waar.

De lucht is zo koel; het wordt donker
en rustig kabbelt de Rijn.
De top van de berg die schittert
in avondzonneschijn.

En hoog op die berg, zit een jonkvrouw,
betoverend mooi als een fee.
Haar gouden gewaad, ja dat schittert.
Haar goudgelokt haar schittert mee.

Ze kamt met een kam die van goud is
en neuriet een liedje erbij.
Dat heeft een geweldige melodie,
het lied van de Lorelei.

Een schipper vaart langs in zijn scheepje.
Hij voelt wilde pijn in zijn hart.
Vergeet alle rotsen en riffen;
de Lorelei heeft hem verward.

‘k Ben bang voor de schuit en de schipper,
ze zullen waarschijnlijk vergaan.
En dat heeft met al haar gezangen
De Lorelei gedaan.

De Lorelei is een 132 meter hoge bergrots, die te vinden is langs de rivier de Rijn. De rots ligt ergens tussen Koblenz en Wiesbaden. Daar zijn veel schepen verongelukt. Dat komt doordat er een gevaarlijke stroming is.

Er bestaat een prachtig sprookje over de Lorelei. Maar luister eerst maar eens naar de muziek. Jullie horen hier de originele compositie.

De muziek van dit lied is gecomponeerd door Friedricht Silcher, uit Duitsland, in 1838. De tekst is al ouder, die is van de dichter Heinrich Heine. Later heeft de beroemde componist Franz Liszt er ook nog andere muziek op gemaakt, maar die laten we hier niet horen.

De naam Lorelei betekent “aantrekkelijk”. En dat was de Lorelei ook, in de Germaanse mythologie. Dat zijn alle verhalen die van oudsher in het oude Duitsland verteld werden.

Ooit leefden er veel waternimfen in het water van de Rijn, maar toen er meer mensen op de rivieroevers kwamen wonen en de rivier heel druk werd bevaren door vrachtboten en schepen, moesten de waternimfen verdrietig wegtrekken. Maar Lorelei kon haar rivier niet missen. Ze bleef. Vaak zat ze boven op de rots. Ze kamde daar haar prachtige gouden haren in het maanlicht en zong met haar wonderschone stem liedjes. Maar…. die liedjes hadden toverkracht! Schippers die haar liedjes hoorden, móesten wel naar die prachtige jonkvrouw kijken. En dan lette zo’n schipper niet op. Omdat er gevaarlijke maalstromen waren, verongelukte het schip dan.

In de Middeleeuwen stonden er prachtige kastelen langs de Rijn. De jonge ridder (een zoon van Palatinus) had zoveel gehoord over de Lorelei, dat hij besloot de rots te beklimmen. Hij wilde die waternimf wel eens zien. Maar ook hij werd behekst. De schildknaap wist zichzelf te redden en vertelde het verhaal aan zijn vader, de graaf. Die was woedend… en droeg zijn dienstknechten op de Lorelei te vangen en haar vanaf haar eigen rots in de rivier te smijten. Maar de Lorelei maakte de parelketting die ze om haar nek droeg los en gooide die in de rijn. Ze kwamen terug als golven in de vormen van paarden en daarop reed de nimf weg en is nooit meer door iemand gezien.

In de Griekse mythologie heb je ook verhalen over nimfen, maar die kwamen er vaak beter vanaf. Er wordt wel gezegd dat het verdwijnen van de waternimfen een metafoor is voor het verdwijnen van het geloof in natuurwezens. Dat kwam enerzijds doordat het Christendom opkwam en het geloven in zulke wezens verbood, maar ook omdat men meer leerde over de zee. Men dacht dus minder vaak dat mensen door monsters werden verzwolgen.

Het lied van de democratie

ML

Dit lied staat op de site, omdat het bij het vrijheidsmateriaal van Kzing hoort en door de muziekleerlingen van Kzing gebruikt kan worden. Het is echter een lied dat niet echt geschikt is voor het basisonderwijs. Het leent zich eigenlijk meer voor de middelbare school. De meerstemmigheid is in dit lied lastig. De beelden in het filmpje zijn nogal indringend en de tekst lijkt in eerste instantie ook nogal somber. Het lied eindigt wel positief en het geeft aan dat wij best reden hebben om dankbaar te zijn voor de vrijheid die wij elke dag nog ervaren.

Snelste versie
Snelste versie
Het hele lied, met koorpartij
De melodielijn apart
De karaoke versie
Tweede stem apart

In deze wereld waarin geld en macht regeren;
van vuile leugens en van “Hier, ik zal je leren!”…
in deze wereld vol van haat
van grof geweld en oorlogspraat,
waarin een mens soms heeft verloren aan de start…

…draag ik de vrijheid op handen,
de vrijheid op handen,
de vrijheid op handen …
.. en de vrede, in mijn hart.

In deze wereld waarin wij elkaar vermoorden;
elkaar kapotmaken door daden en door woorden…
in deze wereld vol van pijn,
waardoor we elk beschadigd zijn,
op zoek naar hoop en bang en eenzaam en verward….

…draag ik de vrijheid op handen,
de vrijheid op handen,
de vrijheid op handen …
.. en de vrede, in mijn hart.

In deze wereld waarin wij elkaar beschermen;
ons vol van liefde, zo, over elkaar ontfermen,
vind ik vertrouwen, kracht en licht
in ieder vriendelijk gezicht
en die troost deel ik met elk mens, kapot van smart.

Ik heb de vrijheid in handen,
de vrijheid in handen,
de vrijheid in handen …
.. en de vrede, in mijn hart.

Ik draag de vrijheid op handen,
de vrijheid op handen,
de vrijheid op handen …
.. en de vrede, in mijn hart.

Stil in mij

OB-MB-BB-OBS-BBS

Dit liedje kan gebruikt worden in de periode waarin toegeleefd wordt naar het Kerstfeest. Na alle drukte en uitbundigheid rondom het Sinterklaasfeest, worden we weer even wat rustiger. Op sommige scholen wordt aandacht besteed aan de Advent. Dan wordt er in stilte gewacht op het kerstkindje dat geboren wordt.

Het liedje kan ook gebruikt worden in het thema ontspannen. De tijd tussen de Sinterklaasactiviteiten en de Kerstactiviteiten kan hiervoor goed gebruikt worden, maar ook voorafgaand aan de laatste citotoetsen kunnen we aandacht besteden aan ontspannen.

Weet je wat “ontspannen” betekent? Soms is het goed om even stil te staan. Het leven is soms erg druk. Er komen veel dingen op je af. Soms voel je veel stress. Dat betekent dat je heel gespannen wordt van alle indrukken of al het werk. Ken je het spreekwoord “De boog kan niet altijd gespannen staan”? Dat wil zeggen dat het goed is dat je de dingen ook af en toe een beetje loslaat.

We hebben speciaal voor jullie een liedje gemaakt om bij weg te dromen. Je kan je ogen lekker dicht doen, maar je mag ook naar het filmpje kijken.

Ingezongen
Karaoke versie

Stil, stil.. Stil in mij.
Stil, stil… Even vrij.
Stil, stil….alles goed.
Niets dat hoeft en niets dat moet.

Stil, stil… Stil in mij.
Stil, stil… Even vrij.
Stil, stil… Geen geluid.
Adem in en adem uit.

muziekje om bij te ontspannen

Stil, stil… Stil in mij.
Stil, stil… Even vrij.
Stil, stil… Geen geluid.
Adem in en adem uit.

Ontspannen is niet voor iedereen even gemakkelijk. Niet iedereen kan zichzelf kalmeren. Hoe goed ben jij in ontspannen?

Je kan op veel manieren weer “tot jezelf komen”, “relaxen”, “je rust pakken” oftewel: “ontspannen”. De ene mens gaat lezen, even lekker Netflixen, gamen, tekenen, sporten, breien, borduren, buiten spelen… Sommige mensen gaan in een warm bad liggen, andere gaan naar de sauna en weer andere mensen doen aan yoga. Er zijn ook mensen die mediteren. Welke manieren werken voor jou?

Lijkt het je leuk om een geleide meditatie te doen? Luister dan maar eens naar het volgende YouTube filmpje.

Een meditatie van 13 minuten. Aan het einde klinkt er muziek. Daar kan de muziek eventueel ook weggedraaid worden als de tijd in de klas op is.

Er is ook een bovenbouwles over stilte. Daar vind je voor iedere dag van de week een stilteactiviteit en bovendien nog een ander liedje. Klik maar op het plaatje

Sing gently

BB-ML

Als we allemaal wat meer zouden leven naar de tekst van het lied van Eric Whitacre, wat zou het leven dan mooi zijn. Zeker in deze tijd, waarin er in sommige landen oorlog is, is het nóg belangrijker om te proberen op een goede manier samen te leven.

Eric Whitacre heeft een virtueel koor. Hij bedenkt de muziek. Mensen van over de hele wereld zingen de muziek in. Eric maakt er een prachtig geheel van.

Een virtueel koor (de mensen zijn overal op de wereld en zingen hun partijen in) zingt het lied “Gently” van de eigentijdse componist Eric Whitacre.

Mogen samen zingen, altijd

Moge onze stemmen zacht zijn

Moge ons gezang muziek zijn voor anderen

En moge het andere mensen omhoog helpen

Zing, zing altijd teder

zing, zing, als één stem

Mogen we samen staan, altijd

Mogen onze stemmen sterk zijn

Mogen we het zingen horen

En mogen we meezingen

Zing, zing altijd teder en zacht

Zing, zing alsof je één bent

Zing teder, alsof je één bent

May we sing together, always

May our voice be soft

May our singing be music for others

And may it keep others aloft

Sing, sing gently, always

Sing, sing as one (as one)

May we stand together, always

May our voice be strong

May we hear the singing and

May we always sing along

Sing, sing gently, always

Sing, sing as one (as one)

Singing gently as one

Regen, spit spetter spat

MB-BB

Spit spetter spat is een liedje/dansje over de regen. Het kan in ieder seizoen regenen.

(Moeder zegt:

Schat…. Doe je jas aan…

Schat…. Je wordt ziek!)

 

Spit spetter spat,

spetter spatter, spetter spatter

Ik ben al nat en ik word lekker nog natter,

als het regent (als het regent)

als het regent (als het regent)

 

‘k Proef op m’n tong

hoe de regen loopt te huilen.

Ik wil geen jas en ik wil beslist niet schuilen,

als het regent (als het regent)

als het regent (als het regent)

 

Druppels aan mijn wimpers,

dikke druppels in mijn haar.

Tranen op m’n wangen.

Ach,  het is de regen maar.

 

Als het regent. ( Als het regent)

Als het regent .(Als het regent)

 

O, het is zo’n buitje

om naar buiten toe te gaan.

Alles regent schoon,

doe dus vooral je jas niet aan,

als het regent (als het regent)

als het regent (als het regent)

 

Spit spetter spat,

spetter spatter, spetter spatter

Ik ben al nat en ik word lekker nog natter,

als het regent (als het regent)

als het regent (als het regent)

 

Spit spetter spat,

spetter spatter, spetter spatter,

Spit spetter spat,

Spetter spatter, spetter spatter

Wat is het toch leuk om lekker in de plassen te stampen, als het regent! Het kan in alle seizoenen regenen. In de herfst is het leuk om met je regenjas en laarzen aan naar buiten te gaan. In de lente en zomer kan het heel fijn zijn om even zonder jas in de regen te lopen.

Waarom regent in Nederland zoveel? Het Klokhuis.

Danspassen

Rechtervoet achter- linkervoet erachter- Rechtervoet terug-Linkervoet terug (driehoekje)

Bij RE stap opzij en met je handen twee keer laag

Dan de andere kant op.

Herhaal dit alles Bij “Druppel aan…” eerst stap uit en met armen een zwaaibeweging maken.

Bij “Tranen op” ook stap uit, maar nu met de vingers over de wangen huilen.

Helemaal aan het eind: op de plaats stampen en steeds zachter sp.. sp… laten horen.

Grote griezels, het is weer Halloween

BB-BBS-ML

Halloween valt op 31 oktober. Bij het woord “Halloween” denk je meteen aan geesten, spoken en gegriezel. Halloween wordt vooral gevierd in Ierland, De Verenigde Staten, Het Verenigd Koninkrijk (Engeland) en Canada. Tegenwoordig is het ook in veel andere landen populair geworden.

In de musical “Spoekies” wordt gezegd dat Halloween het lievelingsfeest is van alle spoken en dat ze dat feest vieren door elkaar kaartjes te sturen (zoals mensen dat met Valentijnsdag doen). Maar dat is natuurlijk verzonnen door juf Ellis.

Ingezongen versie

Grote griezels.
Het is weer Halloween.
En alle spoken spoken weer iets uit.
Wat is dat voor geluid?
Is dat een spook, misschien.
Ze zingen: Boe-hoe. Waahaa.
Boe-hoe. Waahaa

Grote griezels.
Geluiden op de gang.
En alle spoken, spoken;
elke geest viert nu een griezelfeest.
Doe mee, wees maar niet bang.
En zing van Boe-hoe. Waahaa.
Boe-hoe. Waahaa. 2 x

De karaoke versie van het liedje

Als je meer wil weten over het feest, kun je kijken bij De week van Halloween, Allerheiligen en allerzielen. De link staat hieronder.

De regen, Joe Hisaishi

OB-MB-BB-SO-ML

Deze prachtige muziek is gecomponeerd door de eigentijdse componist Joe Hisaishi. (1950- …) die in Nagano in Japan geboren werd. Eigenlijk heet hij Mamoru Fujisawa. Hij is een beroemde Japanse componist, arrangeur en dirigent en hij schrijft ook nog eens. Hij maakt muziek in heel veel verschillende genres. Moderne genres zoals minimalistische en elektronische muziek, maar ook nieuwe klassieke muziek en filmmuziek.

Misschien heb je zijn muziek wel eens gehoord in tekenfilms van Studio Ghibli. Zijn muziek is heel beeldend en wordt juist daarom vaak in films gebruikt.

We laten hier “La pioggia” horen. Dat betekent: de regen. Het komt waarschijnlijk uit “Het dagboek van een vroege winterregen”. Informatie over dit stuk was lastig te achterhalen. Er werden verschillende dingen verteld. Maar het is hoe dan ook een prachtig stuk muziek !

Zeg Roodkapje

OB-MB-BB-ML

Hier vind je bladmuziek om het liedje “Zeg Roodkapje, waar ga jij henen” met boomwhackers te spelen.

Je kan het natuurlijk ook op toetsen spelen. Zet je duim dan op c, je wijsvinger op e, je ringvinger op g en je pink op a. De d speel je ook met je wijsvinger.

Eurovisiesong of barok?

MB-BB_ML

Hier maak je kennis met de muziek van Marc Antoine Charpentier (Parijs 1643-1704). Luister maar eens. Herken je de muziek?

Je ziet dat er heel bijzondere instrumenten gebruikt worden. De slaginstrumenten aan het begin, zijn pauken. Dat zijn slaginstrumenten die ook echt een toon hebben, in tegenstelling tot de meeste trommels met vel. Pauken worden ook nu vaak gebruikt.

Verder zie je nog een soort grote luit en blokfluiten. Dat zijn geen instrumenten die nu nog vaak in orkesten gebruikt worden.

Marc leerde het vak van Giocomo Carissimi, terwijl hij in Rome was. Toen hij terugkeerde in Parijs kreeg hij een goede baan. Hij werd privé componist voor een rijke dame. Ook maakte hij muziek voor de Comédie Française. Daar werkte hij samen met de beroemde schrijver Molière.

Rond 1899 werd hij de speciale componist voor de orde van de jezuïeten en later werd hij zelfs kapelmeester. Hij schreef dan ook heel veel kerkmuziek.

Zijn bekendste stuk is de Prélude van zijn Te Deum in D groot. Dat is voor solisten, koor en orkest. Hij maakte het ter ere van de Vrede van Nijmegen in 1678.

Een Te Deum is een soort lofgedicht ter ere van God. Het zijn de eerste twee woorden van: “Te Deum laudamus”. Dat is Latijn. Latijn was de kerktaal. De woorden betekenen: “Wij loven U, o God.” “Loven” is een moeilijk woord voor prijzen… complimenten geven. Men prijst God’s macht. Men roept Christus aan. Men smeekt om hulp.

Charpentier maakte muziek bij die woorden.

Veel later vonden de mensen die muziek zo krachtig dat het de herkenningsmelodie werd van uitzendingen van Europa: de Eruvisie uitzendingen.

De appelboom

OB-MB-BB-ML

Een traditioneel Engels volksliedje. Er horen bewegingen bij.

Bewegen: je kan het als een klapspelletje spelen. Als je het zingt, sta je tegenover elkaar en klapt schuin over. Bij de woorden “één voor jou” of in het Engels: “one for you” stop je met klappen; je wijst de ander aan. En bij de woorden “een voor mij” oftewel “one for me”, wijs je jezelf aan.

Je kan het ook spelen op bijvoorbeeld toetsen of boomwhackers. : c d e f g a

Ga er eerst maar eens naar luisteren.

Schud, schud de appelboom. Mooie rode appels.

Schud, schud de appelboom. Mooie rode appels.

Eén voor jou, één voor mij. Schud, schud de appelboom. 

Eén voor jou, één voor mij. Appels voor allebei. 

Eigenlijk is dit een Engels liedje. Bovenbouwers kunnen het liedje ook in het Engels zingen.

Shake, shake the appletree.. apples red and rosy.

Shake, shake the appletree.. apples red and rosy.

One for you. One for me.

Shake, shake the appletree.

One for you. One for me.

Shake, shake the appletree.

We hebben het ritme iets eenvoudiger gemaakt. Zo kan het goed op toetsen of boomwhackers gespeeld worden. Zeker in de herfst.

Als je het stukje op toetsen speelt, zet je je duim op c. Op elke toets staat dan een vinger.

In de derde regel schuift je hand op. De pink van je rechterhand staat dan op de hogere a.

In de vierde regel schuif je terug.

Hieronder staat het stukje in letters genoteerd. Je kan het ritme nu niet meer zien, maar dat heb je boven al geoefend.

Wel kan je in dikke letters de namen van de doedels, of akkoorden zien die er mooi bij klinken.

Je kan een vriend of vriendin vragen om dit te spelen, of je kan proberen om het zelf te doen met je linkerhand.

De tekst is een klein beetje anders, maar dat maakt niet uit voor het liedje.

Succes!

Arvo Pärt

ML

Heb je behoefte aan een rustig, verstild muziekstuk? Luister dan eens naar Spiegel in spiegel van de componist Arvo Pärt. (Estland 1935)

Spiegel im spiegel is een minimalistisch stuk. Dat betekent dat het heel “simpel” is. En rustig…

De titel slaat op het oneindige spiegelbeeld dat ontstaat als je kijkt in twee spiegels die tegenover elkaar staan.

Het werd in 1978 gecomponeerd. Het stuk werd geschreven voor viool en piano in de tintinnabuli-stijl. De viool speelt in rustige stapjes en de piano gebruikt drieklanken.

Het wordt ook wel door andere instrumenten uitgevoerd.

Hallo Rococo

MB-BB-ML

De Rococo is een stijlperiode in Europa die je in het begin van de 18e eeuw in zowel de beeldende kunst, de bouwkunst en de muziek vindt.

Het was een stijl met heel veel versieringen, zoals krullen en goud… Een aantal kamers in het Paleis van Versailles in Frankrijk zijn in de Rococo stijl ingericht. Kijk en luister maar eens.

Rocaille; schelpmotief

De naam Rococo komt van het Franse woord rocaille. Dat is een asymmetrisch motief van een schelp. Dat motief werd veel gebruikt. Het woord was spottend bedoeld.

Schilderij: de schommel, van Fragonard. 1767 In die tijd was dit heel ondeugend. De dame verliest haar schoen. Dan ziet de heer haar voet!

De Barokperiode was nogal streng geweest. Aan het einde van die Barokperiode hadden de burgers behoefte aan een sierlijke, elegante, luchtige, grappige stijl. Beroemde schilders uit die tijd zijn Watteau en Boucher.

Rococo schilderijen hebben pastelkleuren. Dat zijn hele zachte kleuren. Het zijn ook nogal vrolijke schilderijen. Er werden veel “pastorale” schilderijen gemaakt. Dat zijn schilderijen waarbij de mensen in een herderlijk/ natuurlijk landschap worden afgebeeld.

Je vindt in die tijd ook heel erg overdadig versierde paleizen in Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Rusland. Ook de tuinen waren vaak heel erg versierd. De meubels, klokken, serviezen en de zilveren spullen uit die tijd zijn ook super versierd.

Veel rijke mensen bestelden spullen in deze stijl. Sommige mensen vonden de stijl een beetje protserig en kitch. Alsof rijke mensen met hun spullen pronkten. Daarom noemden ze de stijl spottend: Rococo, van het woord Rocaille.

Maanlicht, Debussy

OB-MB-BB-OBS-BBS-ML

Clair de lune, oftewel maanlicht, is een gedeelte uit een muziekstuk van Claude Debussy dat de suite Bergamasque heet. Een suite is een verzameling van verschillende muziekstukken, die bij elkaar horen. Het is heel “verstilde” muziek. Als je luistert, begrijp je meteen wat er met dit woord bedoeld wordt.

Deze versie waarbij beelden van Disney te zien zijn, is goed bruikbaar voor een les over stilte, of over de natuur. Welke vogels komen er in voor? Kijk maar eens.

Een film van Disney, op muziek van Debussy.

Claude Achille Debussy werd in 1862 in Frankrijk geboren. In zijn gezin werd niets aan muziek gedaan, maar toch ontdekte men zijn talent. Hij mocht naar het conservatorium van Parijs. Daar kreeg hij heel goede lessen. Later kreeg hij ook lessen om muziek te componeren. Hij heeft ook in andere landen gewerkt en gestudeerd en hij is ook recensent geweest. Dat is iemand die naar uitvoeringen van anderen gaat en daar dan een stukje over schrijft in de krant. Hij overleed in 1918.

Zijn muziek zorgde ervoor dat de klassieke muziek helemaal veranderde.

Debussy is één van de componisten uit de periode die we “Tonaal modern” noemen.  “Tonaal” betekent dat de muziek wel echt een melodie heeft die je kunt volgen, hoewel Debussy soms zelfs a-tonale muziek maakte.  “Modern” betekent dat het muziek uit de 20e eeuw is.

Debussy’s muziek is in de impressionistische stijl gecomponeerd. Dat betekent dat deze muziek de sfeer van iets weergeeft. In die tijd was “impressionistisch” een soort scheldwoord. Men vond de muziek te vaag en te zweverig. Claude kon hier heel kwaad om worden. Hij probeerde gewoon de muziektaal te vernieuwen.

Zijn muziek was heel anders dan de muziek die men toen gewoon vond. Spaanse en Javaanse muziek inspireerden hem, bijvoorbeeld. Hij gebruikte heel andere toonreeksen. Daardoor klonk de muziek heel apart. Het had hele aparte klankcombinaties en samenklanken. De muziek die hij maakte, werd weggelachen en mensen wilden het niet uitvoeren. Tegenwoordig is dat wel anders. Heel veel van zijn muziek is vaak te horen. Zijn pianomuziek, maar ook orkeststukken.  

Hij heeft prachtige pianomuziek geschreven. Soms zijn er ook orkestversies van. Eén van die stukken is een soort prentenboek van verschillende muziekstukken. Het heet: De suite bergamasque. “Clair de lune” oftewel: “maanlicht”, is één van die delen uit de suite bergamasque. Disney heeft er een prachtige animatie (filmpje) bij gemaakt.

Een paar andere werken van Claude Debussy:

Prélude à l”après-mide dún faune (1894)

Pelléas et Mélisande (1902)

La Mer (1903-1905)

Ibéria (1908)

Jeux (1913)

 

De storm, Beethoven

OB-MB-BB-ML

Soms maken mensen muziek waar geen verhaaltje of plaatje bij hoort, maar soms bedenken ze muziek die, -net zoals sommige schilderijen- een verhaaltje vertelt. Een ander woord daarvoor is: programmamuziek.

Ken je Beethoven? Je ziet zijn warrige hoofd wel eens als een soort beeld op de piano staan.

Ludwig van Beethoven  was een Duitse componist (1770-1827) die veel mooie muziek schreef voor orkesten, maar ook voor de piano.

In zijn jeugd schreef Beethoven klassieke muziek, net zoals Hadyn en Mozart. De muziek die Beethoven maakte toen hij wat ouder was, noemen we muziek uit de Romantiek. De Romantiek is een stijlperiode in de muziek, die ongeveer samenvalt met de 19e eeuw.

Beethoven was eigenlijk een man waar je medelijden mee kon hebben. Hij voelde zich nogal eenzaam. Hij had ook niet echt een relatie, maar hij was best wel vaak verliefd op vrouwen. Soms schreef hij muziek voor hen. Denk maar eens aan het stuk Für Elise, dat hij schreef voor een piano leerling.

Op latere leeftijd werd hij ook nog eens doof en je snapt wel dat dat voor een componist en musicus heel naar is. 

Luister maar eens naar de muziek. Welke instrumenten kun jij horen?

Niet al zijn muziek is programmamuziek, maar de Pastorale wel. Eigenlijk heet het de Pastorale symfonie. Dat betekent een symfonie die ons doet denken aan het leven op het platteland. Het roept een gevoel op dat we herders zijn, die rustig met onze schapen door het platteland trekken.

De Pastorale symfonie vertelt het verhaal van een soort picknick, die verstoord wordt door een storm. Die storm kun je ook echt in de muziek horen. Probeer eens uit te zoeken welke instrumenten de donder laten horen.

Vind je dit mooie muziek? Zou je het zelf luisteren?

Ode aan de vreugde

MB-BB-ML

Hier staat Ode aan de vreugde opgeschreven in noten. Het is een stuk van Ludwig von Beethoven. De woorden komen uit een gedicht dat op muziek is gezet. Het gedicht gaat erover dat vreugde mensen dichter bij elkaar brengt.

We gaan het samen spelen en zingen en naar de vorm bekijken. Speel dit stuk op toetsen, boomwhackers, melodica’s etc.

Op de onderste notenbalk staan letters. Die geven aan met welke doedel, of met welk akkoord je die maat kan begeleiden. De eerste regel kan je al spelen als je de kwartnoot en de halve noot kent en de plekken c,d,e,f g. De tweede regel is ritmisch moeilijker. Daar zitten ook al achtste noten en dynamische tekens in .

Het plaatje links, is een link naar een makkelijke versie van dit stuk, genoteerd in kleuren.

Er staat ook een luistervoorbeeld bij met een tekst over vrienden maken.

Als je het stuk liever van een synthesia speelt, kun je op het plaatje hiernaast klikken:

Hoe klinkt dit stuk?

Ode aan de vreugde is waarschijnlijk wel het meest bekende muziekstuk van Beethoven. Het wordt heel vaak “gecovered”, dat wil zeggen op andere manieren uitgevoerd.

Luister hier maar eens naar:

Dit is is een flashmob-versie 

Hier hoor je het verschil tussen twee versies: klassiek/jazz

Wat vind jij van deze techno-versie? 

Dit is een fusion versie, waarbij een Indiase speler het thema speelt, met gebruik van Indiase invloeden

Welke versie vind jij mooi?

Over Beethoven

Beethoven werd in 1770 in Bonn, in Duitsland geboren. Hij overleed in 1827 in Oostenrijk.

Beethoven leefde in de klassieke muziek-tijd en in de periode van de Romantiek. Hij maakte muziek voor orkest, maar ook voor piano.

Het loflied op de vreugde, oftewel Ode to joy, of Ode an die Freude, is een super bekend nummer. Het heeft heel veel muzikanten geïnspireerd om een eigen versie te maken.

Luister maar eens naar wat verschillende arrangementen, in verschillende stijlen. Welke spreekt jou aan?

Het gedicht is geschreven door Friedrich von Schiller. Hij was een dichter uit Duitsland. Hij schreef het in 1785 en paste het in 1803 een beetje aan. De woorden van het gedicht zijn best ingewikkeld.

Eigenlijk zegt hij dat blijheid ervoor zorgt dat mensen als broers en zussen met elkaar omgaan.

Freude, schöner Götterfunken,      Vreugde, prachtige vonk van de goden
Tochter aus Elisium,                         Dochter van het Elysium *
Wir betreten feuertrunken,            Wij betreden, dronken van passie, 
Himmlische, dein Heiligthum.        hemselse, jouw heiligdom. 
Deine Zauber binden wieder,         Jouw magie herenigt weer
Was die Mode streng getheilt,        wat men scheidde. 
Alle Menschen werden Brüder,      Alle mensen verbroederen
Wo dein sanfter Flügel weilt.         waar jouw zachte vleugel zich welft.

De Romeinen dachten dat de mensen die zich heel gelukkig voelden op de Elysische velden woonden.

Vormanalyse

We gaan nog een keer naar het stuk luisteren, maar nu letten we op de vorm. Dat heet “vormanalyse”. Hoe is het muziekstuk opgebouwd? Komen er stukjes terug? Lijken sommige stukjes op elkaar? Wordt alles even sterk gespeeld?

Regel 1,2 en 4 lijken erg op elkaar. Alleen hoor je bij regel 1 dat de muziek nog niet echt is afgelopen. Bij regel 2 en 4 klinkt het echt afgelopen. Die zijn echt hetzelfde.

Alleen het derde stukje is héél anders.

De vorm is A-A*-B-A3

We eten fruit

OB-MB-BB

Een acteeroefening over fruit.

Een boomgaard…

Welke soorten fruit ken jij? Hoe groeien die soorten fruit?

Wat eet je het liefste en waarom? En wat vind je niet lekker en waarom?

We wandelen door een boomgaard.

Wat is dat?

In Hoorn heb je de Kersenboogerd. Het woord “boogerd” is een verbastering van “boomgaard.” Wat is een boomgaard?

Daar zien we fruitbomen.

Hoe groeit fruit eigenlijk?

We zien hoge appelbomen en lage appelbomen.

We pakken een ladder en zetten die tegen de hoogste boom.

Plotseling zegt de boom: als je mijn allerhoogste appel plukt, heb ik een verrassing.

We klimmen op de ladder en plukken de appel die het hoogste hangt.

De boom zegt: “Het is een toverappel. Als je hem vast hebt, krijgt hij je lieverlingskleur.”

Wat is jouw lievelingskleur?

“Eet hem maar op.” zegt de appel. En dan mag je een wens doen. Dan zorg ik dat die wens uitkomt.

Als de boom dat tegen jou zou zeggen, wat zou jij dan wensen?

We eten de appel op. Het sap druipt langs onze kin.

De boom vraagt:

“Hoe eet je druiven?

Hoe eet je pruimen?

Hoe eet je een mandarijntje?

Hoe eet je een banaantje?

Als we dat allemaal hebben laten zien, geven we de boom een knuffel.

We klimmen de ladder af.

Nou maar hopen dat onze wens werkelijkheid wordt!

Regenboog en trots zijn op jezelf

BB-BBS

True colours D

Heb je hem wel eens ergens zien hangen, de regenboogvlag? Waarom hangt die vlag soms uit? De regenboogvlag die wij nu kennen, is niet de allereerste regenboogvlag in de geschiedenis. Door de eeuwen heen worden en werden verschillende regenboogvlaggen gebruikt, door heel veel verschillende groepen, verspreid over de hele wereld.

Een regenboogvlag heeft natuurlijk veel kleuren en die kleuren zijn dan altijd een symbool. Het mooie van de regenboog is dat verschillende kleuren samen, één regenboog vormen. Meestal wil de regenboogvlag dus aandacht vragen voor het feit dat mensen verschillend zijn, maar toch bij elkaar horen. Iedereen mag zijn “echte kleuren” laten zien, oftewel: “zichzelf zijn.

In Nederland hebben wij die vrijheid gelukkig.

Dit keer gaan we luisteren naar de originele versie van het lied, van Cindy Lauper.

True colors,
gezongen door Cindy Lauper;
de originele componist en tekstschrijfster
van dit nummer. Hier is een animatie bij.

Misschien kun je wel begrijpen waarom dit lied in de lhbtiq+ gemeenschap een heel belangrijk lied werd. Voor gay mensen, transgender mensen of mensen die nog zoeken naar welke geaardheid of welk gender zij hebben, is het soms moeilijk om voor hun “echte kleur” uit te komen.

Ook tegenwoordig is het nog niet altijd gemakkelijk om aan je vader of moeder of vrienden te vertellen dat je niet heterofiel bent (dat betekent dat je als jongen op meisjes valt en als meisje op jongens), maar homofiel, lesbisch, gay. Vaak voelt het voor mensen als een soort bevrijding om te kunnen zeggen hoe het bij hen zit. Dat zou eigenlijk niet nodig moeten zijn, natuurlijk.

Het is natuurlijk ook best lastig om aan andere mensen uit te leggen dat je in een verkeerd lijf geboren bent, je de ene dag jongen en een andere dag meisje voelt, homofiel, lesbisch, transgender of intersekse of iets anders bent. Veel mensen vinden dat best moeilijk om te begrijpen en sommige mensen vinden het moeilijk om het te accepteren.

Omdat sommige mensen heel afkeurend kunnen doen over mensen die een andere geaardheid of gender hebben, durven sommige mensen niet openlijk uit te komen voor wat ze zijn.

In juni 1978 ontwierp Gilbert Baker uit San Francisco (V.S.) de ons bekende regenboogvlag als symbool voor de Gay pride parade van dat jaar, oftewel om aandacht te vragen voor de rechten van de gay gemeenschap.

In de jaren negentig werd deze vlag ook in Europa het internationale symbool voor de lhbtiq+ beweging. Weet je waar die letters voor staan?

L staat voor lesbiennes: vrouwen die op vrouwen vallen

H staat voor homifiele mensen: meestal gebruikt voor mannen die op mannen vallen, maar soms ook als algemene uitdrukking voor mensen die op mensen van hetzelfde geslacht vallen

B staat voor bi-seksuele mensen: mensen die op mannen en vrouwen vallen

T staat voor transgender personen: mensen die zich niet of niet helemaal thuisvoelen in het lichaam waarin ze geboren zijn

I staat voor intersekse mensen: mensen die geboren zijn in een lichaam met mannelijke én vrouwelijke eigenschappen

Q staat voor queer mensen: Mensen die vaak niet hetero zijn, maar hokjes te beperkt vinden. Ze noemen zich dan bijvoorbeeld geen “bi”, “homo”of “hetero”. Vaak zeggen ze dat ze “zichzelf” zijn.

+ staat voor alle mensen bij wie het nog anders zit

Als je meer wil weten over dit onderwerp, kan je hier kijken. Hier staan ook allerlei regenboogvlaggen voor elke groep.

Als je nog niet weet hoe het bij jou zit, of je wil dat nog even niet met andere mensen delen, kan dat een positieve eigen keuze zijn. In dat geval is het prima. Maar het kan ook voelen alsof andere mensen van je verwachten dat je hetero bent en dat het niet okee is zoals je bent. Dan voelt het wel een beetje opgesloten. Vandaar de term “kast”. Je mag iemand natuurlijk nooit dwingen om dit met andere mensen te delen.

Als je met de buitenwereld deelt hoe het bij jou zit, heet dat namelijk “uit de kast komen.” Eigenlijk is het heel erg dat mensen nog best vaak het gevoel hebben dat het een “big deal” is. Iemand is nou eenmaal, zoals hij/zij/hen is. Dit is wetenschappelijk bewezen.

Gelukkig reageren de meeste ouders en vrienden tegenwoordig heel normaal op iemands geaardheid of genderiteit.

Je hebt volgens de Nederlandse wet het recht om zo te zijn als je bent

In de Europese Unie, dus ook in Nederland, hebben mensen allemaal dezelfde rechten: iedereen mag trouwen (Nederland was het eerste land waar een huwelijk tussen twee gay mensen toegestaan was), heeft recht op een huis, mag kinderen adopteren, mag (in geval van transgender zijn) hun geslacht aanpassen, heeft het recht om niet gediscrimineerd worden en moet beschermd worden tegen mensen die pesten of geweld gebruiken .

In de Europese Unie is men het er over eens dat de rechten van mensen uit de lhbtiq+gemeenschap (lesbiennes, homofielen, biseksuelen, transgenders fluid, intersekse personen.. en daarnaast natuurlijk alle mensen die zichzelf nog anders beleven) gewone mensenrechten zijn. Maar dat vindt men niet in alle landen zo.

Het is in ons land ook niet altijd zo geweest. Net zoals in de vorige eeuw vrouwen steeds meer rechten kregen (de vrouwenemancipatie), hebben ook veel mensen uit de lbthiq+gemeenschap gestreden voor emancipatie. 

Emancipatie komt van het Latijnse woord emancipare. Dat betekent letterlijk: uit handen nemen. Als mensen zich vrijmaakten van hun ouderlijk gezag, namen ze die macht uit hun handen en namen hem in eigen handen. Dat doen meer achtergestelde groepen.

Emancipatie is het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde positie. Dit kan via gelijkgerechtigdheid, zelfstandigheid of de formele toekenning van gelijke rechten, gelijkstelling voor de wet.

Op 28 juni 1969 viel de politie in New York een bar binnen. Homoseksualiteit was verboden en de bars werden regelmatig bezocht door de politie die heel hardhandig optrad tegen de mensen die gay waren of transgender, of crossdresser. Op die dag besloot het gay publiek terug te vechten.

Op 28 juni 1970 vond in New York de eerste Gay Pride Parade plaats, om dit te herdenken. Het heette Gay pride parade, of Gay Pride. Vertaald is dat “trots op gay”. Het is de naam voor een soort bijeenkomst van lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders, die feestvieren maar ook aandacht vragen voor en opkomen voor hun rechten. Die bijeenkomsten worden in veel landen ieder jaar gehouden.

In Nederland werd de eerste Pride bijeenkomst in 1977 voor het eerst gehouden. Men noemt die Pride dag “Roze zaterdag”, een naam die in Roermond in 1979 is ontstaan. Meestal is de Nederlandse roze zaterdag op de laatste zaterdag in juni, of op de eerste zaterdag in juli.

Voordat de regenboogvlag er was, was in Nederland het roze driehoekje een symbool voor mensen uit de lhbti gemeenschap, maar veel mensen vonden dat geen prettig symbool, omdat het hen deed denken aan een symbool uit de tijd van Hitler. De meeste mensen zijn veel enthousiaster over de regenboogvlag.

Sinds 1996 vindt in Amsterdam eind juli/begin augustus de Amsterdam Gay Pride plaats. Dat was oorspronkelijk alleen een feest rondom de Canal Parade. Sinds 2006 heeft ook dit zowel een feest-karakter, als ook het karakter van opkomen voor de Gay mensen.

In Nederland heb je het recht om overal een eigen mening over te hebben. Het staat je dus ook vrij om een afkeurende mening te hebben over gay zijn, maar het is hier dus door de wet verboden om mensen te discrimineren op grond van die mening, of om geweld te gebruiken. En het is ook niet erg respectvol.

Al die verschillende letters en “Uit de kast komen” zouden niet nodig moeten zijn. Nogmaals: iedereen is zoals hij/zij/hen is. Bij Kzing vinden we dat er eigenlijk geen kasten zouden moeten zijn. Wat vind jij hiervan?

Fijne moederdag

OB-MB-BB-BBS-ML

In deze les leert meester Evan jullie zijn “Fijne Moederdag!” lied. Dit lied is bedoeld voor alle lieve vrouwen die voor ons zorgen.

Fijne Moederdag.
Fijne Moederdag.
Fijne, fijne, fijne, fijne, fijne, fijne Moederdag.
Fijne Moederdag.
Fijne Moederdag.
Zonder jou, was ik er niet.

Veel kinderen hebben wel een zorgzame vrouw in de buurt, die hen helpt. Meestal is dat hun moeder, maar soms ook een bonusmoeder, stiefmoeder, pleegmoeder, of oma. Kies zelf maar uit wie jij op Moederdag in het zonnetje zou willen zetten.

Meester Evan heeft het in dit lesfilmpje over verschillende parameters: zacht, sterk, langzaam, snel, staccato en legato.

Ook heeft hij het over verschillende stijlen (Metal, Country, Flamenco, Opera). Veel plezier!

Wil je meer weten over de achtergrond van Moederdag? Klik dan op de onderstaande link.

Meer informatie over Moederdag

De Vikingen

BB-ML

Wie waren de Vikingen?

Vikingen waren een deel van de Noormannen. Noormannen waren de Scandinavische inwoners van Zuid-Noorwegen, Denemarken en Zweden. Vikingen waren de Noormannen die ongeveer tussen 789 en 1100 na Christus per schip over de zee op rooftocht gingen. Het waren dus varende Noormannen.

Ze maakten verre reizen. Er wordt gezegd dat deze mensen Amerika ontdekt hebben, lang voordat Columbus en anderen het land vonden. Ze trokken vanuit Scandinavië Europa in met hun schepen en plunderden en koloniseerden grote delen van Europa. Iedereen in Europa was bang voor hen. Hun stemmen die over het water klonken, riepen heel veel angst op. Dat kan je goed horen in het onderstaande geluidsfragment.

Misschien klopt deze muziek niet helemaal, historisch gezien, maar de muziek geeft wel een beeld van de dreiging die uitging van een schip vol Vikingen dat recht op je dorpje afvoer. De bewoners wisten dat ze geen schijn van kans hadden.

BB-ML Woorden uit gedichten van de oude Vikingen, op muziek gezet op een manier die mogelijk lijkt op Vikingmuziek.
Derfhengrym, een oud Vikinggedicht; op muziek gezet in de stijl van de Vikingen. De stemgeluiden maakte deze meneer zelf.

Waar het woord Viking vandaan komt, weet men niet zeker. Er zijn veel verklaringen voor. Eén van de mogelijkheden is dat het een afleiding is van het Oudnoordse werkwoord víkva. Dat betekent “wijken”, want sommige Noormannen werden door omstandigheden gedwongen hun thuisland te verlaten.

De oudste broer erfde namelijk altijd alles van de vader. Jongere zonen moesten dus zelf maar een plek zien te vinden. Ze trokken dan weg uit hun thuisland, omdat ze moesten wijken voor hun broer. Vaak moesten ze dan op rooftocht gaan, om ergens een stuk land in te pikken, zodat ze konden wonen.

We lazen dat er wel voorbeelden gevonden zijn van genoteerde Vikingmuziek, maar wij konden er geen luistervoorbeeld van vinden. Daarom hebben we voor dit fragment gekozen.

De muziek is dan wel niet authentiek, maar de woorden zijn wél afkomstig van twee echte gedichten van de Vikingen. De meeste woorden komen uit de Haraldskvæði. Dat is een gedicht uit de 9e eeuw. Maar er komt ook tekst uit de Völuspá, het eerste gedicht uit de Edda. Dat was zeg maar een soort bijbelverhaal van de Vikingen.

De Noormannen (en dus ook de Vikingen, want dat zijn zeevarende Noormannen) waren niet Christelijk. Zij geloofden dat personen die in de strijd stierven in het Walhalla (De hal van de gevallenen) mochten wonen. Dat was een soort hemel, een soort paradijs; een plek waar het heel goed was.

Sterven in de strijd was dus ook niet erg. Het was juist een eer. Noormannen en Vikingen hadden medelijden met mensen die aan ouderdom stierven. Nou ja… ouderdom. De vrouwen werden niet meestal ouder dan 30 en de mannen niet ouder dan 40.

Er wordt in deze muziek verteld over de Ulfhéonar. Dat waren wolfstrijders en de superstrijdkracht van de God Odin. Ze werden gevreesd, omdat ze geweldig met wapens konden omgaan en absoluut zonder vrees vochten. Deze strijders beschouwden de wolf als heilig en ze probeerden een soort wolfsgeest op te roepen, zodat ze net zo dapper en sterk waren. In de gebieden waar zij woonden, moesten ze ook wel zo dapper zijn. Die waren wild en de temperatuur was er extreem.

Het waren niet allemaal gemene plunderaars. In tegendeel. Het waren boeren en handelaren, die goed waren in de kunst van het bouwen van stevige en snelle schepen. Ze konden goede bijlen smeden en maakten al prachtige sieraden. Ze hadden goede wetten en woonden als gezellige families samen. ’s Avonds brandde het haardvuur en deden ze bordspellen.

Ze geloofden in de Godenwereld zoals we die kennen uit de Edda. Odin (Of Wodan) was de hoofdgod. Thor was ook belangrijk en de Godin Freya ook.

Een andere verklaring is dat het van het woord “vikingr” komt, dat “rover op zee” betekent. Een soort piraat dus. Oud- Noorse krijgsheren ronselden een bemanning die de kusten moest afstropen. Dat werd “Víking” genoemd en Víkingar waren de mannen die víking deden. In oude Engelse literatuur komt de uitdrukking “to go viking” voor, wat “we gaan plunderen” betekende. Bij Kzing hebben we ook een Vikinglied gemaakt, dat heet: “Wij gaan op viking”. Met “op viking gaan”, bedoelen we dan “op rooftocht gaan.”

Zing zelf een Vikinglied

Greensleeves

BB-ML

Greensleeves betekent: groene mouwen. Het is de titel van een Engels volksliedje, in de vorm van een “romanesca”, dat uit de periode van de Renaissance komt. Je hoort een simpele melodie, met een simpele begeleiding.

Greensleeves is een liefdeslied, gezongen voor een vrouw met groene mouwen.

In die tijd droegen vrouwen lossen mouwen aan een lijfje. Ze hadden allerlei verschillende chique mouwen. Deze dame had dus blijkbaar groene mouwen in haar jurk.

Hieronder hoor je het lied, gezongen door de Celtic ladies. De tekst komt in beeld. De hele tekst staat van het lied is ontzettend lang. Die hebben we ook voor je opgezocht.

Celtic ladies singing Greensleeves

Alas my love you do me wrong, to cast me off discourteously;
And I have loved you oh so long. Delighting in your company.

Refrein:

Greensleeves was my delight, Greensleeves my heart of gold
Greensleeves was my heart of joy and who but my lady Greensleeves.

Your vows you’ve broken, like my heart, oh, why did you so enrapture me?
Now I remain in a world apart , but my heart remains in captivity.

refrein

I have been ready at your hand,to grant whatever you would crave,
I have both wagered life and land, your love and good-will for to have.

refrein

If you intend thus to disdain, tt does the more enrapture me,
And even so, I still remain a lover in captivity.

refrein

My men were clothed all in green,and they did ever wait on thee;
All this was gallant to be seen, and yet thou wouldst not love me.

refrein

Thou couldst desire no earthly thing, but still thou hadst it readily.
Thy music still to play and sing; and yet thou wouldst not love me.

refrein

Well, I will pray to God on high, that thou my constancy mayst see,
And that yet once before I die, Thou wilt vouchsafe to love me.

refrein

Ah, Greensleeves, now farewell, adieu, to God I pray to prosper thee,
For I am still thy lover true, Come once again and love me.

refrein

Hieronder vind je nog een aantal versies. Luister er kleine stukjes van. Als er één bijzit die je aanspreekt, kun je het hele stuk beluisteren. Of vergelijk er twee met elkaar. Welke vind je het mooiste?

De Engelsen vinden het een “oorwurm”. Dat betekent dat het lied bij iedereen blijft hangen. Bijna iedereen kent het lied, ook in Nederland en het is zo vaak en op zoveel verschillende manieren gecovered, dat het gewoon grappig is.

Lang dacht men dat het lied door Koning Hendrik de 8e geschreven is voor zijn geliefde Anne Boleyn. Dat was een leuk en spannend verhaal, want deze koning scheidde van zijn vrouwen, of hij onthoofdde hen, als een echte Blauwbaard.

Het zou ook best gekund hebben, want in die tijd bespeelden koningen vaak meerdere instrumenten, zoals de luit, fluit en harp. Ze componeerden muziek en schreven gedichten. Ook onze toekomstige koningin Amalia kan goed zingen en heeft al eens een musical geschreven, trouwens. Ook koning Hendrik de 8e was een componist. Hij heeft ook muziek en gedichten geschreven voor zijn eerste vrouw: Catharina van Aragon. Hij heeft zelfs een liedboek geschreven, maar Greensleeves staat daar niet in.

De geschiedkundigen denken nu dat het lied uit de Elizabethaanse tijd komt. Net na koning Henry de 8e. Ze hebben ontdekt dat het geschreven is in een Italiaanse stijl : de Romanesca, die pas na 1547 mode werd. Toen was Blauwbaard al dood.

Er zijn heel veel versies van het lied. Het is ontzettend vaak gecovered.

Yellow submarine

MB-BB-ML

Yellow submarine is een lied van The Beatles. Het gaat over een onderzeeboot, onder water. Het stond op hun album dat hetzelfde heette. Beatle-fans vinden het een van hun zwakste albums. Het nummer is geschreven door Paul Mc. Cartney en officieel ook door John Lennon.  Ringo Starr zong de lead vocals.

The Beatles waren een heel bekende popgroep uit de Engelse stad Liverpool. De band bestond uit John Lennon, Pasul McCartney, George Harrison en Ringo Starr.  Ze waren zo populair dat jonge tienermeisjes tijdens concerten flauwvielen en heel hard gilden. Hun muziek was gebaseerd op Amerikaanse rhythm-and-blues-muziek. 

De groep was samen van 1960 to 1970. Daarmee hoorden ze echt bij de hippie-cultuur. Veel mensen vinden het de belangrijkste band uit de geschiedenis van de popmuziek. Door hen nam de popmuziek namelijk echt een vlucht. Ze namen hun nummers op in een geluidsstudio en deden dat heel erg goed. Het is de band die het beste verkocht heeft in de geschiedenis. Ze verkochten meer dan 600 miljoen platen over de hele wereld. 

McCartney zegt dat hij in zijn bed lag en bedacht dat een kinderlied wel een goed idee was. Hij dacht aan de kleur geel en toen aan een onderzeeboot en water.  Het was de inspiratie voor een tekenfilm, die ook zo heette. 

Wintercanon

OB-MB-BB-ML

Een canon is een muziekstuk waarbij de zangers of spelers in groepen zijn gedeeld. Iedere groep zingt of speelt het hele muziekstuk, maar de groepen beginnen niet op hetzelfde moment. Je kan dit stuk op toetsen spelen. Je kan het als canon spelen, met een vriend of vriendin. De ene speler speelt dan hoger dan de andere.

Je kan het stuk ook met boomwhackers spelen. Groep 1 zet eerst in. Als die groep op een bepaalde plek is gekomen, begint groep 2 aan het stuk. Groep 1 zingt ondertussen door. Als groep 2 weer op die plek is gekomen, begint groep 3 mee te doen. En zo voort.

Voor de onderbouw hebben we er een Nederlandse tekst op gemaakt.

De middenbouw en bovenbouw kunnen de canon ook in het Engels zingen. In het Engels heet een canon een “round”. Dit is dus een winterround:

Weetjes 2: maat

Boek 2a van de kleurenlijn legt uit wat maat is en gaat in het bijzonder in op de 2-telsmaat.

  • Je leert de 2-telsmaat kennen
  • Daarna kan je de liedjes spelen uit Liedjes 1

Autumn comes

BB-BBS-ML

Autumn comes, oftewel “herfst komt” is een traditioneel Engels lied uit de 16e eeuw. Dat is de tijd van de Renaissance. Het is dus al een heel oud lied dat gaat over de Bamisperiode, waarin de Bamismaan schijnt. Dat is rond 1 oktober. Je kan het lied zingen, maar er is ook een letterliedje van gemaakt; dat staat onderaan.

ingezongen versie
Karaoke versie

Autumn comes, the summer is past,
Winter will come too soon.
Stars will shine clearer, skies seem nearer
Under the harvest moon.

Autumn comes, but let us be glad,
Singing an autumn tune.
Hearts will be lighter, nights be brighter,
under the harvest moon.

Als de herfst de zomer verjaagt,
komt hij met ooft belaan,
dat in de bomen hangt te dromen,
onder de Bamismaan.

Als de herfst de zomer verjaagt,
moet men zijn lied verstaan.
Hij zingt in kleuren en in geuren,
onder de Bamismaan.

Er is ook een Nederlandste tekst op gemaakt door F. v.d. Wouwer. Kun je deze woorden ook op de karaokeversie zingen?

Ooft is een ouderwets woord voor boomvruchten, fruit. Belaan is een ouderwets woord voor beladen.

Informatie

De Bamismaan is de eerste volle maan van de herfst. De oogstmaan, oftewel: The harvest moon. Dat is het traditionele begin van de echte herfst, zeiden de mensen vroeger. Ze hielden dus niet de datum van 21 september aan, maar ze keken naar de natuur.

1 oktober is het Bamis. Dat is een samentrekking van St. Bavo mis, of St. Baafsmis. Sint Bavo was de patroonheilige van de goede oogst. Mensen baden of hij ervoor wilde zorgen dat het een goede oogst zou worden.

Rond deze tijd moesten de mensen pacht betalen. Dat is de Bamispacht. Dat is geld om bepaalde grond te mogen gebruiken. De rentmeesters die de gronden beheerden, betaalden dan ook de boswachters.

Als mensen zeggen: “Het is echt Bamisweer”, bedoelen ze dat het typisch herfstweer is, regen en heftige windstoten.

Verwerking

  • Vertaal het Engels maar eens naar het Nederlands.
  • Wat hebben herfst en oogst met elkaar te maken?
  • Waarom wordt er van iets oudere mensen wel eens gezegd dat zij in de oogsttijd van hun leven zijn? Waar zie je dat in het filmpje?
  • Je kan het liedje ook spelen op toetsen. Let op: je hebt een lage a en een hoge a nodig. De vingerzetting is ook best lastig. Soms staan vingers niet naast elkaar en soms moet je overzetten.

Boek 1

Wij zijn net begonnen met het ontwikkelen van de letterlijn

MB-BB-ML

Dit is het eerste deel in de letterlijn. Je maakt kennis met de toetsen en leert waar ze liggen. Mensen die op klankstaven of boomwhackers spelen, hoeven dit boek niet door te werken.

Weeetjes 5: transponeren

We kunnen een liedje op elke toon laten beginnen. Het verplaatsen van liedjes heet transponeren. Dat is handig als je met andere mensen samen wil spelen. Stel je voor dat een zangeres zegt “Ik kan die hoge tonen niet zingen.” Dan zet je gewoon het hele stukje omlaag.

Weetjes 3: omhoog en omlaag op allerlei manieren

Weetjes 3 van de kleurlijn gaat over omhoog en omlaag. Welke kant gaan we op? En doen we dat in stapjes of in sprongetjes? Een sprongetje is het als je een stapje overslaat.

In boek 4 van de kleurlijn laten we niet meer zien of iets omhoog en omlaag gaat. Je moet de kleurtjes net zo lezen als een boek:

1. De toonladder op c omhoog en omlaag

Het liedje hieronder staat in een 4-telsmaat. Je speelt van de lage c, stap voor stap, naar de hogere c. Dat noem je een toonladder. De toonladder op/ van c.

OB-MB-BB-ML Een liedje waarin je de toonladder van c leert spelen; omhoog én omlaag

.

Ladder op en af

c d e

  • We gebruiken c, d en e.
  • Rechts: Je duim (je eerste vinger) staat op c, je wijsvinger (de tweede vinger) staat op d en je middelvinger van rechts (je derde vinger) staat op e.
  • Links: Je kan het liedje ook met je linkerhand spelen. Zet dan je middelvinger op c, je wijsvinger op d en je duim op e.
  • Zet nu allebei je duimen op c en speel het liedje “in spiegelbeeld”. Als je rechts omhoog gaat, ga je links omlaag.

c

d

e

’t Schip moet zeilen

Je kan dit liedje spelen, zingen en dansen. Laten we er eerst eens naar luisteren.

Dit is een karaoke versie van het liedje. Daar kan je zelf bij zingen en dansen.

’t Schip moet zeilen. Scheepje ligt aan wal.
’t Schip moet zeilen. Scheepje ligt aan wal.
We zeilen ja, we zeilen ja, van 1 2 3.
We zeilen ja, we zeilen ja, van 1 2 3.
En alle scheepjes zeilen ja, van 1 2 3

We kunnen het lied ook op toetsen of boomwhackers spelen

  • Weer een toon meer: c d e en f
  • Rechts: 4 3 2 1
  • Links: 1 2 3 4
  • Als je beide handen apart hebt geoefend, probeer het dan eens samen

Zo kan je het beginnetje spelen:

BLØF in oktober

BB-ML

Oktober is een nummer van de populaire popgroep  BLØF, die uit Zeeland in Nederland komt. Eigenlijk is het een soort gedicht op muziek. De taal is heel “beeldend”, een soort schilderij met woorden. Dit nummer is een prachtig voorbeeld van de melancholieke sfeer die veel muziek in de herfst heeft.

Luister maar eens goed naar de tekst of lees hier de lyrics.

De popgroep werd opgericht in 1992. De leden schrijven en zingen Nederlandstalige nummers. Op dit moment bestaat de band uit de zangers Paskal Jakobsen en Bas Kennis. Zij spelen zelf ook instrumenten, bassist Peter Salger en een drummer: Normal Bonink. Ze hebben veel heel bekende nummers gemaakt, zoals Liefs uit Londen, Aan de Kust, Mooie dag,  Omarm. Het nummer Oktober kwam uit in 2008. Sarah Bettenhs was de gastzangeres. He tnummer is opgenomen in Pickering House, een studio in de Ierse hoofdstad Dublin.

De popgroep is erg actief en ze hebben best vaak nummer één hits.  Bijna ieder jaar wordt er nieuw materiaal gemaakt. Het eigen festival dat zij hebben bedacht, Concert at Sea, wordt steeds meer populair.

In 2018 er nog een nieuwe versie van

Omarm me

uitgebracht, in samenwerking met Ronnie Flex.  Als je op de link klikt, kun je luisteren hoe ze samen zingen op het festival. 

Vier broers en de herfst

BB-ML

Er bestaat veel muziek die speciaal voor de herfst geschreven is. Is het jullie wel eens opgevallen dat veel herfstmuziek wat melancholiek van toon is? Een beetje nadenkend, een beetje droevig.. alsof je ergens heimwee naar hebt. Waarom zou dat zo zijn, denk je? Ook de Brothers four beleefden dat op die manier. Luister maar eens naar hun lied over September.

Hieronder staat het twee keer. Eén opname is uit hun jeugd, de andere van toen ze al wat ouder waren. Dan zeg je wel eens “die mensen zijn in de herfst van hun leven.” Snap je die uitdrukking?

Hoor je verschil? Spelen ze twee keer precies hetzelfde? Welke versie vind je mooier en waarom?

Vind je dat vrolijke herfstmuziek kan bestaan? 

Hier hoor je een opname die ze gemaakt hebben toen ze jong waren

Hieronder staat de tekst:

Try to remember the kind of September
When life was slow and oh, so mellow
Try to remember the kind of September
When grass was green and grain was yellow
Try to remember the kind of September
When you were a tender and callow fellow
Try to remember and if you remember
Then follow, follow

Try to remember when life was so tender
That no one wept except the willow
Try to remember the kind of September
When love was an ember about to billow
Try to remember and if you remember
Then follow, follow

Deep in December, it’s nice to remember
Although you know the snow will follow
Deep in December, it’s nice to remember
The fire of September that made us mellow
Deep in December, our hearts should remember
And follow, follow, follow

Hier hoor je hoe ze het zingen in “de herfst van hun leven”

Vertaald:

Probeer je de soort Septembers te herinneren
toen het leven zacht, en zoet was…
Probeer je de soort Septembers te herinneren
toen het gras nog groen was en het graan nog geel
Probeer je de soort Septembers te herinneren
toen jij nog een jonge, naieve kerel was..
Probeer het je te herinneren en als je dat doet..
volg dan, volg dan…

Probeer je te herinneren dat het leven zo teder was
Dat helemaal niemand huilde, alleen de treurwilg
Probeer je de soort Septembers te herinneren
toen liefde een sintel was, op het punt om te deinen…
Probeer het je te herinneren en als je dat doet,
volg dan… volg dan…

Diep in december is het fijn om je te herinneren
Ook al weet je dat er gauw sneeuw komt
Diep in december is het fijn om je te herinneren
het vuur van September dat ons zacht maakte
diep in december moeten onze harten zich herinneren
en volgen, volgen, volgen…

The brothers four

De vier broers waren niet echt broers. Het waren hele goede vrienden die rond 1956 samen studeerden aan de universiteit in Washington. Ze maakten graag samen muziek. In die tijd was folkmusic erg populair. Dat is volksmuziek… traditionele liedjes of liedjes in een traditionele stijl.

Op zo’n universiteit zijn vriendengroepen die ze “broederschappen” noemen. Daarom noemden ze zichzelf dus broers.Hun broederschap heette: De Phi gamma delta broederschap. Een andere broederschap wilde een grapje met hen uithalen en nodigde hen zogenaamd uit voor een optreden bij hun broederschap. Maar de jongens hadden succes. Daardoor werden ze vaker gevraagd. Eerst werden ze betaald in bier. Maar later kregen ze een echte manager en verdienden ze ook echt.

Ook nu zijn deze “broers” nog steeds vrienden en soms komen ze samen om te zingen en om zich samen de mooie dingen uit hun studententijd te herinneren.

Verwerking (filosofisch) gesprek

Moet je de tekst van dit lied letterlijk nemen, of figuurlijk? Oftewel: gaat het écht over september en december, of gaat het over de tijd waarin mensen nog best jong zijn en de tijd waarin mensen oud zijn (december)? Wat denk jij, persoonlijk? Waardoor denk jij dat? En heb jij al herinneringen waar je melancholiek van wordt?

Over rituelen

MB-BB-ML

Hebben jullie thuis of op school bijzondere rituelen? Bijvoorbeeld rondom het Sinterklaasfeest , het Kerstfeest, oud en nieuw, de Ramadan, Holi Phagwa, Suikerfeest, het Paasfeest, verjaardagen, meester- en juffendag etc.?

In de podcast hieronder wordt uitgelegd wat een ritueel is. Later zal je merken dat bij sommige rituelen speciale muziek hoort.

Wat zijn rituelen? Luister en kijk naar dit filmpje.

We gaan het vandaag hebben over rituelen. Nou vraag jij vast: “Wat is een ritueel eigenlijk? ”

Het woord ritueel komt van het latijnse woord “ritus”. Dat betekende “godsdienstig gebruik” en ook wel “gebruik” in de algemene betekenis.

Godsdienstige gebruiken werden ook wel een ceremonie genoemd. Men denkt wel dat dat komt van de plaatsnaam Caere in Italië, waar Etruskische priesters riten uitvoerden.

Een ritueel is een vast gebruik, of een serie vaste gebruiken, of gewoonten die je als mens, of als groep mensen hebt. Zo’n gebruik, of serie gebruiken wordt vaak herhaald in precies dezelfde situatie.

Iedere zondag gaan mensen naar de kerk. Met Sint-Jan springen de kinderen van de Vrije School over het vuur. Elke Thanksgiving gaan mensen uit de V. S. naar hun familie, zeggen ze tegen elkaar waar ze dankbaar voor zijn en eten ze samen, vaak kalkoen.

Ieder jaar houden moslims in de 9e maand de Ramadan en ieder jaar hebben ze aan het einde van die tijd hun Suikerfeest.

Ieder jaar herdenken Christenen op een speciale manier de geboorte en het overlijden van Jezus.

Rituelen verbinden mensen met elkaar. Het is iets dat bij jullie clubje hoort. Het voelt als iets dat je samen deelt.

Er zijn veel godsdienstige rituelen. Sommige mensen gaan altijd op zondag naar de kerk, of ze bidden vijf keer per dag in de richting van Mekka. Ken je nog meer rituelen van gelovige mensen?

Ook niet gelovige mensen kunnen hun eigen rituelen hebben. Vaak hebben rituelen iets plechtigs. Je voelt vaak dat het om belangrijke dingen gaat. Misschien gaan jullie wel altijd met de hele familie op familieweekend in september, omdat jullie dat altijd al deden toen je overgrootmoeder nog leefde. Dat is dan jullie familieritueel.

Rituelen horen ook bij overgangen.

Trouwen is bijvoorbeeld zo’n overgangsritueel. Twee mensen kleden zich mooi aan, gaan naar een plek waar ze, in het bijzijn van hun vrienden en familie, ja tegen elkaar zeggen. Vaak geven ze elkaar een ring. Soms wordt een brud door haar man over de drempel van het huis gedragen. Sommige bruiden gooien hun bruidsboeket over hun schouder naar alle vrijgezelle meisjes. Het meisje dat het boeket vangt, zou volgens de overlevering de volgende bruid zijn.

Ook de komst van een kindje is een overgang. Daar horen dus ook rituelen bij. Als er een nieuw baby’tje is, eten we beschuit met muisjes.

Als iemand jarig is, maakt hij de overgang naar een nieuwe leeftijd. Dan feliciteer je hem. Dat gebeurt in de hele wereld. We zingen ook vaak voor een jarige job. We zingen: lang zal hij/zij leven. Dan wens je de jarige toe dat hij lang zal leven. In landen waar mensen rijk zijn, krijgen mensen vaak een taart met verjaardagskaarsjes. Die moet de jarige dan uitblazen. Dat is een ritueel. Misschien zeggen sommige oudere mensen tegen je: “Dat je maar een grote meid, of jongen mag worden…”

Rituelen hebben vaak te maken met tradities. Dat komt van het latijnse woord tradere, dat overleveren betekent. Bepaalde gebruiken worden van ouder op kind doorgegeven. Dat noemen we “overlevering.” Omdat rituelen en tradities vaak al vele jaren aan elkaar worden doorgegeven, zijn rituelen soms een beetje ouderwets. Maar soms ontstaan er ook nieuwe rituelen.

Tegenwoordig geven mensen die een kindje krijgen vaak een gender-reveal-party… zeg maar een feestje waarbij de ouders bekendmaken welk gender het kindje heeft.

Elke cultuur heeft zijn eigen rituelen. In Nederland vieren we Sinterklaas en in de Verenigde Stagen komt de kerstman. Voor Chinese mensen is het Chinese Nieuwjaar belangrijk en voor mensen die moslim zijn, is de Ramadan een belangrijk ritueel, met het Suikerfeest. Voor Christenen zijn de rituelen rondom Kerstmis erg belangrijk. Maar ook mensen die niet gelovig zijn, hebben vaak speciale kerstrituelen.

Soms nemen culturen rituelen van elkaar over. In Nederland was het heel lang niet gebruikelijk dat een man op zijn knieën ging om een meisje te vragen. Nu lijkt dat een normaal ritueel te zijn. Dat is door films komen overwaaien vanuit de V. S.

Bij rituelen horen vaak wensen. Denk nog maar eens aan die verjaardagstaart. Je blaast kaarsjes uit en je mag een wens doen, bijvoorbeeld.

Soms wens je iemand iets toe bij een ritueel. Bijvoorbeeld als je samen toost. Dan laten mensen hun glazen tegen elkaar klinken en ze zeggen: “Op je gezondheid!” Daar wordt mee bedoeld: Ik wens je toe dat je gezond mag blijven.

Tegenwoordig kunnen ook niet hele plechtige dingen een ritueel zijn.

Misschien past je oma wel elke donderdag op en lees je dan samen een boek. Dat is dan jullie ritueel.

Of jullie kijken WK’s of EK’s altijd met een vast groepje mensen. Dat is dan jullie gezamelijke ritueel.

Misschien begin je de dag op school met een gesprek in de kring. Er zijn heel veel rituelen. Soms horen ze bij een bepaalde groep of een bepaalde plek.

Misschien zing je in de klas wel altijd samen een lied, voordat je gaat eten.

Nou we het er toch over hebben.: er hoort vaak muziek bij een ritueel, maar niet altijd.

Rituelen zijn vaak fijn. Ze geven regelmaat en houvast. Je weet waar je op kan rekenen en je kan je er op verheugen. hoewel het vaste ritueel van 1 keer per jaar naar de tandarts gaan misschien minder leuk is.

Maar soms worden rituelen ook een beetje beklemmend. Dan kan je niet slapen omdat je vader niet thuis is en hij altijd voorleest voor het slapen gaan. Je moet er eigenlijk voor zorgen dat rituelen niet de baas worden… Dat je er niet buiten kan.

Hebben jullie thuis of op school bepaalde rituelen? Vind jij dat fijn, of juist niet?

Jingle bells: c d e f g

OB-MB-BB-ML

Dit bekende kerstliedje kan je ook op toetsen, metallofoons of boomwhackers spelen.

Het is een Amerikaans liedje, dus we hebben echte Amerikaanse uitvoeringen voor jullie gezocht, waar jullie naar kunnen luisteren, voordat jullie het zelf gaan spelen.

Croonen betekent “kreunen, kermen, klagen”. Een crooner is een zanger (meestal een man) die heel ontspannen en lief zingt. Hij zingt met een zachte, lage stem en probeert een sentimenteel sfeertje op te roepen.

We gaan het lied ook spelen. De melodie kan over verschillende spelers verdeeld worden.

Begeleiders krijgen ieder 2 boomwhackers

Speler 1:

donkerblauwe en

1 donkergroene

Twee personen spelen de middelste partij:

Speler 2

geel en

groen,

Speler 3:

ook geel

maar ook roze

Degene die de onderste partij speelt (speler 4)

rood

en oranje

Je kan dit liedje ook leren van een synthesia op YouTube. Klik op de link hiernaast.

Jingle bells is één van de bekendste niet gelovige kerstliedjes ter wereld. Eigenlijk heet het liedje “One horse open sleigh”. Het is in 1857 al geschreven door de Amerikaan James pierpont. Hij leefde van 1822 tot 1893. Eigenlijk was het niet eens een kerstliedje. Het werd voor Thanksgiving geschreven.

Thanksgiving is een feestdag in (onder andere) de Verenigde Staten van Amerika. Ze vieren dan de goede oogst. Ze eten speciaal eten en reizen ver om het met familie te kunnen vieren. Het is ook het begin van de kerstperiode.

Voor oudere leerlingen die er iets meer over willen weten

Het liedje kwam in 2017 onder vuur te liggen.(Mevr. Kyna Hamill (een wetenschapper) deed onderzoek. Er was namelijk ruzie tussen twee plaatsen: Medford in Massachusetts en Savannah in Georgia. Die plaatsen dachten allebei dat het lied bij hen geschreven was. Mevr. Hamill ging onderzoeken wie er gelijk had.

Ze kwam er toen achter dat het liedje voor het eerst werd opgevoerd tijdens een “minstrel show” in de Ordway Hall van Boston. September 1857.

Een minstrel show is een soort kunst van lang geleden, die nu niet meer geaccepteerd is. In die tijd waren er namelijk witte zangers die shows maakten waarin ze grapjes maakten over mensen van kleur, met name de Afro-Amerikanen. Ze schminkten zichzelf zwart en speelden een rol als iemand van kleur. Ze deden net alsof deze mensen heel dom waren en lachten om het feit dat deze mensen tot slaaf gemaakt waren. Eigenlijk is het lied dus gebruikt in een heel racistische show. Deze shows mogen natuurlijk tegenwoordig niet meer op de planken gebracht worden.

James Pierpont schreef het lied omdat hij dringend werk nodig had. In die tijd waren de minstrelshows heel populair en hij dacht dat hij op die manier wel succes zou hebben.

Toen die mevrouw dit verhaal publiceerde, waren de Amerikaanse mensen niet blij met haar. Ze zeiden dat het lied helemaal niet racistisch was en dat Mevr. Hamill kerstmis wilde verpesten voor de kinderen.

Mevr. Hamill zei dat ze niet zei dat het lied racistisch was, maar dat het een racistische oorsprong had. Toch ontving zij heel veel haatmails. Het liedje wordt nog steeds heel veel gecoverd, door mensen van elke kleur. Gelukkig zingt niemand dit lied tegenwoordig met racistische bedoelingen!

Sid shuffle

MB-BB-ML

Wil je weten wat hip hop is? Kijk dan naar dit leuke filmpje. Je leert er nog Engels van ook! Even tien minuten bewegen? Doe maar lekker mee!

Nog een wintermuziekje. Dit keer gaat het niet om sneeuw, maar om ijs. Om de film Ice age 4 te promoten, kwam het filmpje in omloop dat je onder het linkje vindt.

Je ziet in het filmpje de luiaard Sid, die rapt, terwijl mensen uit verschillende landen met hem mee hiphoppen. Het filmpje is leuk om te bekijken, maar het is nog leuker om de Sid shuffle samen te dansen. De pasjes worden goed beschreven en voorgedaan. In dat geval is er natuurlijk wel ruimte nodig.

Beweegtip: ga in een kring staan en ga bouncen op de muziek. Daarna bedenkt één persoon een danspas. Die moet of door de hele groep worden overgenomen, of hij wordt “doorgegeven”, zodat iedereen hem één keer doet. Vervolgens bedenkt de volgende persoon een danspas.

Dit materiaal kan ook vakoverstijgend worden ingezet; er kunnen ook een aantal Engelse woorden geleerd worden:

Luister en vertaal alle Engelse woorden die hier in het groen staan. Dan leer je meteen nieuwe Engelse woorden!

bewegingswoorden: 

follow

move

jump

walk

shake

wiggle

freeze

woorden die richting aangeven: 

to the right

to the left

to the front

to the back

everywhere

criss-cross

andere woorden: 

mammal

sloth

Granny

foot-feet

easy

just like this

Zomernachtstuk, Yiruma

OB-MB-BB-ML

Luister naar een muziekstuk van de Koreaanse componist Yiruma. Dit is zijn artiestennaam, eigenlijk heet hij Lee Ru-Ma. Deze Koreaanse componist en pianist is wereldberoemd. Mensen vinden zijn muziek vaak rustgevend en romantisch. Luister er zelf maar eens naar en bedenk dan maar of je het met die omschrijving eens bent.

Nocturne 1 in c
Zomernocturne
luisteren
OB-MB-BB-ML

Kent iemand dit stuk? Op welk instrument wordt deze muziek gespeeld? Waar gaat het over denk je? Heb je al meer van Yiruma gehoord?

Welke woorden zouden jullie voor deze muziek gebruiken? Kun je een tekening, of een gedicht maken bij deze muziek?

Yiruma is dan wel een eigentijdse componist, maar hij componeert zoals de klassieke componisten dat deden. Hij schrijft veel voor piano.

Het stuk heet Zomernachtstuk. Het woord nocturne, betekent stuk voor de nacht. En nummer 1, omdat het de eerste nocturne van deze componist is. Waarom zou het “Zomernachtsctuk” heten?

Toen Yiruma jong was, leerde hij in Korea pianospelen. In 1988 verhuisde hij naar Engeland. Hij eeft en componeert nog steeds. Veel piano- en keyboardleerlingen spelen zijn muziek graag. Soms leren ze dat via een synthesia en er is ook veel bladmuziek te vinden van zijn stukken.

Gratis bladmuziek van dit stuk

Zou je er tegen kunnen als deze muziek als achtergrondmuziek zou klinken?

Hiernaat vind je een ander stuk van Yiruma.

The grand canyon suite

MB-BB-ML

Hier kan je luisteren naar een grappig stuk dat gaat over de Grand Canyon in Amerika. De Grand Canyon is een hele diepe en brede kloof in de Amerikaanse staat Arizona. Hij is ontstaan door erosie. Het water van de rivier de Colorado heeft deze kloof uitgehold. De kloof s 35 kilometer lang en is 15/29 kilometer breed.

The Grand canyon een toeristische attractie, maar je moet wel veel uithoudingsvermogen hebben om er in af te dalen. Daarom maken veel menen de toch op een ezeltje.

Dit muziekstuk is gecomponeerd door Ferde Grofé. Hij werd 27 maart 1892 in New York geboren, maar hij groeide op in Los Angeles. Hij overleed in 1972 in Californië.

Zijn muziek valt in de categorie tonaal moderne muziek. Er zaten veel jazz elementen in.

Zijn beroemdste compositie was de Grand Canyon suite. Een suite bestaat uit meer delen. Het beroemdste deel is “on the trail” , op het spoor, zeg maar. Dat beschrijft hoe de ezels een tocht door de Grand Canyon maken. Je hoort er de ezels in balken.

Luister maar eens naar de muziek. Kan je het horen?

Grofé is dus een echte Amerikaanse componist. Hij maakte ook muziek die over Amerika ging.

Zijn vader was een acteur en zanger en zijn moeder was muzieklerares en gaf celloles. Zij wilden dat hij rechten ging studeren, maar hij wilde ook de muziek in.

Toen hij jong was had Grofé veel baantjes. Uiteindelijk ging hij toch muziek studeren.

Helaas voor Ferde werd hij niet echt bekend door zijn eigen muziek. Hij werd beroemd doordat hij de Rhapsody in Blue van George Gershwin arrangeerde. Hij speelde ook in het orkest van Paul Whiteman en maakte arrangementen voor hem. Hij is dus meer bekend als arrangeur dan als componist.

Juist door zijn arrangementen heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de bigband en jazzmuziek. Hij zorgde dat de ritme van de jazz en dansmuziek vermengd werd met de klassieke muziek. Zo werden deze muziekstijlen meer serieus genomen en genoten er meer mensen van.

Augustus, oogstmaand

Augustus: Oogstmaand In autustus besteden we aandcht aan de volgende thema’s:

  1. Je veilig en gelukkig voelen op school
  2. Het begin van de muziekgeschiedenis: de oude culturen
  3. Oogst: voeding
  4. Naar elkaar luisteren
  5. Trots zijn op jezelf

FF sociaal allemaal

Muziekgeschiedenis

Eten van de oogst

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Naar elkaar luisteren

We gaan weer naar school. Om het samen goed te hebben, moeten we samen een goede groep zijn.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Pride

Eind juli, begin augustus vinden veel Pride parades plaats, onder andere in Amsterdam. Die besteden aandacht aan de emancipatie van de lhbtiq+ gemeenschap. Geaardheid en gender horen aan bod te komen in het primair onderwijs. Je kunt er op een passende manier aandacht aan besteden. Passend, wil volgens ons zeggen: met het passende respect, op het passende moment, in passende bewoordingen die recht doen aan de groep. De docent kan dit zelf goed inschatten.

Kzing gaat het onderwerp zeker niet uit de weg, maar bedt het in in het thema “inclusiviteit”. De regenboog is een mooi symbool van eenheid in diversiteit: iedereen is anders; iedereen is mooi.

Filter op doelgroep
Filter op activiteit

Augustus: Oogstmaand

Augustus is de laatste zomermaand. Die werd vroeger in Nederland de oogstmaand genoemd. Oogsten betekent rijpe vruchten plukken, of gewassen van het land halen, zodat mensen het kunnen gebruiken. Het woord “oogst” komt waarschijnlijk zelfs van het Latijnse woord “augustus”.

“Oogst” wordt ook wel eens figuurlijk gebruikt. Kinderen worden dan de “oogst” van hun ouders genoemd. Als je hard gewerkt hebt en dan overgaat, is dat “de oogst” van al je ijverige werk. Als je veel wil leren, moet je goed opletten en luisteren op school.

Fruit, groenten en granen zijn gezond. Het eten van gezond voedsel is één van de eerste aandachtspunten bij de leerlijnen van Oriëntatie op de wereld en jezelf. Natuurlijk besteed je daar ook op school aandacht aan. We komen er later in het schooljaar op terug.

Zingen in klanken

MB-BB-ML

Zingen in klanken, of nepwoorden, gebeurt niet alleen in de jazzmuziek. Er zijn naast scatten, nog hele andere manieren om klanken te gebruiken. Dat heeft veel namen. In Ierland, Schotland en op het Eiland Mann noemen ze het vaak lilting. Soms noemt men het: mondmuziek.

In Oostenrijk heet het jodelen.

Al deze manieren van klanken gebruiken, hebben overeenkomsten met scatten: je gebruikt je mond als een soort muziekinstrument en er worden vaak nep-woorden gebruikt.

Luister maar eens:

De oorspronkelijke inwoners van Amerika (die wij vroeger Indianen noemden), gebruikten de letter h, heel veel. Heya, hey, ho enzovoort.. Het zijn klanken die mensen in een trance kunnen brengen. Luister maar eens naar dit lied dat zij zingen om de ziel te genezen.

Niet alleen in Oostenrijk, maar ook in China, Spanje, Zweden, Roemenië, Italië en Polen werd er veel gejodeld. Altijd bij bergvolkeren. Jodelen is een manier waarop er van bergwei naar bergwei iets verteld kon worden. Je kon er grote afstanden mee overbruggen. Het was aanvankelijk dus een communicatiemiddel.

Jiddische Klezmer muziek, luister vanaf 0.40

De muziekstijl is redelijk hetzelfde gebleven, maar groeide wel mee met de mensen. Vaak wordt er in het Jiddisch gezongen. Dat lijkt een beetje op Duits. Soms deed men met de stem instrumenten na.

Klezmer muziek is jiddische muziek. Rond 70 na Christus werden de Joodse mensen verdreven na de verwoesting van hun tempel. Zij verspreidden zich over veel landen. Ze namen veel elementen van de muziek van al die volkeren over, maar gezongen muziek bleef altijd heel belangrijk voor hen.

Ook familie en tradities waren erg belangrijk. Bruiloften werden groots gevierd. Al rond 1600 na Chr. waren er Klezmer muzikanten, die op die bruiloften speelden.

In Ierland en Schotland wordt het maken van die mondmuziek soms diddelen genoemd. Vaak klinkt het dan “rond”, dus niet zoals tik-ke, tak-ke… maar als diedeldie, diedeldie, diedeldie, dom…

Bij deze manieren van zingen, gebruiken mensen vaak “reduplicatie”: doedoedoe, dadada, nanana, noenoenoe… lalala, of wawawa of diediedie… “Reduplicatie” is een chique woord voor “herhaling”. Er wordt namelijk een deel van het woord herhaald. Soms is het alleen de klank die herhaald wordt.

Herhaling komt in heel veel talen voor. Kleine kindjes beginnen zelfs te praten met klanken zoals “nananananana” of “mamamamamama” of “papapapapapa”. Daarom heten je ouders ook “mamma” en “pappa”.

In bijna alle talen zijn er nog meer echte woorden, waar dit in zit. Denk maar aan bon-bon, cous-cous, taai-taai, kris-kras, mik-mak, ram-bam, bye-bye, doei doei… enzovoort.

Ken jij nog meer van zulke woorden?

Je hoort het ook bij woorden die klanken nabootsen. Zo’n woord heet een onomatopee. Voorbeelden hiervan zijn : tiktak, koekoek, zigzag, tjoek-tjoek…

Voor scatten en diddelen, zijn woorden zonder betekenis van belang: ba-be-ri-bop…. dibbedie, doedoedoe, ti-tit-ti… Die gebruik je op een ritmische manier.

Liedjes over scheiden

MB-BB-ML

Een lied van Pink over het onderwerp “scheiden.” Het heet familieportret.

Dit materiaal kan je niet zomaar in een groep gebruiken, zeker niet als er iemand aanwezig is die dit heeft meegemaakt. Dit materiaal kunnen mensen zelf gebruiken in de stilte van hun kamer, om hun gevoelens te verwerken. Soms werkt muziek zo… dan helpt het als je hoort dat iemand anders zingt over wat jij voelt. Maar je moet er alleen naar luisteren als je je er beter door gaat voelen.

Soms kunnen twee mensen die ooit met elkaar getrouwd zijn, het niet meer met elkaar vinden. Soms besluiten ze dan om elk een eigen weg te gaan: ze gaan scheiden.

Zelfs als de scheiding vriendschappelijk gaat, is het vaak toch een verdrietig moment als ouders hun kinderen vertellen dat ze gaan scheiden. Een scheiding heeft bijna altijd gevolgen voor kinderen. Dat hoeven niet perse negatieve gevolgen te zijn. Scheidingen hoeven ook niet perse vervelend te verlopen. Maar soms is dat helaas wel zo.

Veel kinderen hebben het na een scheiding dan ook moeilijk. Het is fijn als hun ouders hen daarbij kunnen helpen. Soms hebben kinderen hulp nodig van een kinderpsycholoog om zich beter te gaan voelen.

Dit lied over dit onderwerp is gemaakt en gezongen door Pink. Dat is de artiestennaam van de artieste Alicia Booth. Ze komt uit Amerika en had Joods/Ierse ouders.

Deze popartieste heeft in haar jeugd meegemaakt hoe haar ouders gingen scheiden op een nare manier. Ze heeft daar het nummer “Family portrait” over gemaakt. Dat betekent: familieportret. Pink zingt het lied, maar ze laat het klinken uit de mond van het kind dat ze vroeger zelf was. Het gaat dus over de gevoelens die ze als kind had… misschien heeft ze die nog niet verwerkt. Wat denken jullie?

Familieportret, van Pink

Dit is de vertaling van het lied van Pink:
 
Uh, uh, wat diepe shit, uh, uh
Ohh ohh ohh ohh
Ja ja, ja ja ja
Mama, stop alsjeblieft met huilen, ik kan het geluid niet uitstaan

Je pijn is pijnlijk en het trekt me omlaag. 
Ik hoor glazen (of een bril) breken als ik rechtop in bed ga zitten
Ik zei papa dat je die nare dingen die je zei, niet meende

Je maakt ruzie over geld, over mij en mijn broer
En hier kom ik thuis, dit is mijn schuilplaats
Het is niet gemakkelijk om op te groeien in de derde wereldoorlog
Nooit weten wat liefde zou kunnen zijn, je zult het zien

Ik wil niet dat liefde me vernietigt zoals het mijn familie heeft gedaan
Kunnen we een gezin zijn?

Ik beloof dat ik beter zal worden, mama, ik zal alles doen
Kunnen we het oplossen?
Kunnen we een gezin zijn?
Ik beloof je dat ik beter zal worden, papa alsjeblieft niet weggaan.

Papa stop alsjeblieft met schreeuwen, ik kan het geluid niet uitstaan
Laat mama stoppen met huilen, want ik heb je nodig.Mijn moeder, ze houdt van je, wat ze ook zegt, het is waar

Ik weet dat ze je pijn doet, maar onthoud dat ik ook van jou houd.
Ik rende vandaag weg, rende weg van het lawaai, rende weg
Ik wil niet terug naar die plek, maar heb geen keus, op geen enkele manier. 

Het is niet gemakkelijk om op te groeien in de derde wereldoorlog
Nooit weten wat liefde zou kunnen zijn, nou ik heb het gezien
Ik wil niet dat liefde me vernietigt zoals het mijne deed

Familie
Kunnen we het oplossen?
Kunnen we een gezin zijn?

Ik beloof dat ik beter zal worden, mama, ik zal alles doen
Kunnen we het oplossen?
Kunnen we een gezin zijn?
Ik beloof je dat ik beter zal worden, papa alsjeblieft niet weggaan.
Op ons familieportret zien we er best gelukkig uit
In our family portrait, we look pretty happy

Laten we doen alsof, laten we doen alsof het van nature gaat. 
Ik wil de feestdagen niet opsplitsen
Ik wil geen twee adressen
Ik wil sowieso geen stiefbroer
En ik wil niet dat mijn moeder haar achternaam moet veranderen.

Op ons familieportret zien we er best gelukkig uit
We zien er vrij normaal uit, laten we dat gewoon weer doen. 
Op ons familieportret zien we er best gelukkig uit
Laten we doen alsof, doen alsof het van nature gaat(veel herhalingen) 

Papa ga niet weg….. Keer alsjeblieft om. Onthoud dat je de avond dat je wegging mijn schijnende ster meenam.  Ga niet weg, papa. Laat ons hier niet alleen. Mama zal aardiger zijn. Ik zal zoveel liever zijn. Ik zal het mijn broer vertellen. Ik zal niet met de melk knoeien tijdens het avondeten. Ik zal zo mijn best doen. Ik zal alles goed doen. Ik zal altijd je kleine meid zijn. Ik ga ’s nachts slapen…..

Zingt het kleine meisje in de clip dit lied zelf? Waarom heeft de artieste voor deze manier van filmen gekozen, denk je? Wordt daar iets mee bedoeld?

Verraden

BB-ML

We luisteren naar een lied van Pink. Het wordt hier trouwens gezongen door het One Voice Children’s choir. Het lied geeft goed het gevoel weer van mensen die zich verraden voelen door iemand. Ze zeggen: “… En hoe moet het dan met ons, nu? ” Kinderen voelen zich soms “verraden” door de beloftes of het gedrag van volwassenen. Soms zijn kinderen bang voor wat het milieu doet, bijvoorbeeld. Hoe staan jullie daarin?

What about us, gezongen door One voice children’s choir.

La-da-da-da-da, la-da-da-da-da
La-da-da-da-da, la-da-da-da-da

Da-da-da
Da-da-da

 
We are searchlights, we can see in the dark
We zijn zoeklichten, we kunnen zien in het donker

 
We are rockets, pointing up at the stars
Wij zijn raketten, gericht op de sterren

 
We are billions of beautiful hearts
We zijn miljarden mooie harten

 
And you sold us down the river too far
En je hebt ons te ver langs de rivier verkocht

 
What about us?
Hoe zit het met ons?

What about all the times you said you had the answers?
Hoe zit het met alle keren dat u zei dat u de antwoorden had?

 
What about us?
Hoe zit het met ons?
What about all the broken happy ever afters?
Hoe zit het met alle gebroken gelukkige ooit afters?
 
What about us?
Hoe zit het met ons?

What about all the plans that ended in disaster?

Hoe zit het met alle plannen die in een ramp zijn geëindigd?
 
What about love?
Hoe zit het met de liefde?

What about trust?

Hoe zit het met vertrouwen?

What about us?
Hoe zit het met ons?
 
We zijn problemen die opgelost willen worden
We are problems that want to be solved
 
We are children that need to be loved
Wij zijn kinderen die liefde nodig hebben
 
We waren bereid, we kwamen toen je belde
We were willing, we came when you called
 
But man, you fooled us, enough is enough, oh
Maar man, je hebt ons voor de gek gehouden, genoeg is genoeg, oh
 
Hoe zit het met ons?
What about us?
What about all the times you said you had the answers?
Hoe zit het met alle keren dat u zei dat u de antwoorden had?
 
What about us?
Hoe zit het met ons?

What about all the broken happy ever afters?

Hoe zit het met alle gebroken gelukkige ooit afters?

Oh, what about us?

Oh, hoe zit het met ons?

What about all the plans that ended in disaster?

Hoe zit het met alle plannen die in een ramp zijn geëindigd?

Oh, hoe zit het met liefde?
Oh, what about love?

What about trust?
Hoe zit het met vertrouwen?

What about us? 2 x 
Hoe zit het met ons?
 
What about all the plans that ended in disaster?
Hoe zit het met alle plannen die in een ramp zijn geëindigd?

Hoe zit het met de liefde?
What about love?

What about trust?

Hoe zit het met vertrouwen?

What about us?

Hoe zit het met ons?
 
Sticks and stones, they may break these bones
Letterlijk: Stokken en stenen, ze kunnen deze botten breken
wij zeggen: Schelden kan echt wél zeer doen…

But then I’ll be ready, are you ready?

Maar dan ben ik klaar, ben je er klaar voor?

It’s the start of us, waking up, come on

Het is het begin van ons, wakker worden, kom op

Are you ready?

Ben je klaar?

I’ll be ready

Ik zal klaar zijn

I don’t want control, I want to let go

Ik wil geen controle, ik wil loslaten

Are you ready?

Ben je klaar?

I’ll be ready

Ik zal klaar zijn

‘Cause now it’s time to let them know we are ready

Omdat het nu tijd is om ze te laten weten dat we er klaar voor zijn

What about us?
Hoe zit het met ons?  2 x 

What about all the times you said you had the answers?

Hoe zit het met alle keren dat u zei dat u de antwoorden had?

So what about us?

Dus hoe zit het met ons?

What about all the broken happy ever afters?

Hoe zit het met alle gebroken gelukkige ooit afters?

Oh, what about us?

Oh, hoe zit het met ons?

What about all the plans that ended in disaster?

Hoe zit het met alle plannen die in een ramp zijn geëindigd?

Oh, hoe zit het met liefde?
Oh, what about love?

What about trust?

Hoe zit het met vertrouwen?

Hoe zit het met ons?
What about us?    7 x 

 
 

Dit nummer is eigenlijk een song van Pink. Dat is de artiestennaam van de Amerikaanse Alecia Beth Moore. Zij werd in 1979 geboren als kind van Joods/Ierse ouders.

Eerst maakte Pink vooral R&B muziek en rap, maar later werd ze een super succesvolle popzangeres. Ze zong poprock en dancepop.

Pink’s ouders hadden een pijnlijke scheiding. Ze schreef daar meerdere liedjes over. Onder andere het nummer Family portrait, dat betekent; familie portret.

Klik op deze link om daarnaar te luisteren.

Dit lied is eigenlijk bedoeld als een verwijt naar bepaalde mensen in de politiek. Ze komt op voor mensen die in de minderheid zijn. Het lied zegt: “Jullie politici beloven ons zoveel, maar jullie maken niet waar wat jullie beloven! En zo benadelen jullie heel veel lieve en goede mensen.”

Ze komt dus op voor mensen die niet voor hun eigen rechten kunnen opkomen.

Kinderen zijn natuurlijk ook een groep die niet veel invloed heeft. Kinderen moeten immers doen wat de volwassenen in hun leven voor hen bepalen. Meestal hebben die het goed met hen voor, maar niet altijd.

Greta Thunberg voelt zich ook verraden door de mensen in de politiek. Zij is een jonge milieuactiviste die tegen volwassenen vecht, omdat ze vindt dat grote mensen volkomen onverantwoordelijk met het milieu omgaan. Ze is van mening dat de wereld daardoor verpest wordt voor alle latere generaties. Daarom is ze met een schoolstaking begonnen. Ze heeft heel veel politici ontmoet. Heel veel mensen zijn het met haar eens, maar ook heel veel mensen niet.

Dit lied verwoordt de gevoelens van mensen die zich verraden voelen.

.

Draaiorgels

OB-MB-BB-ML

Hier leer je iets over draaiorgels. Die horen bij de Nederlandse cultuur. Deze les past goed bij het lied: “Ga je mee met mij naar buiten.”

Draaiorgelmuziek


Een draaiorgel is een muziekinstrument. Het is eigenlijk gewoon een pijporgel, dat ze automatisch hebben gemaakt.
De orgelman draait aan een wiel. Dat wiel brengt een blaasbalg in beweging. Zo wordt er voor lucht gezorgd. Die wordt door pijpen geblazen. Die zijn meestal van hout, maar soms van metaal.

Tegenwoordig hoeven de orgelmannen en -vrouwen niet zelf te draaien. Ook dat is nu geautomatiseerd.

Een draaiorgel heeft een bewegend kartonnen boek, met gaatjes erin. Waar de gaatjes zitten, bepaalt welke toon er klinkt.

De Italiaanse meneer Gavioli begon met het bouwen van draaiorgels in Parijs. Later werden ze in in allerlei landen gemaakt.

Een groot draaiorgel dat op straat te zien is, noemen ze ook wel eens een pierement. Er waren ook dansorgels. Die stonden in tenten. Er stonden hele grote dansorgels in tenten op de kermis. Die orgels noemde men dan kermisorgels.

Vroeger hadden de mensen veel minder geluidsdragers thuis. Er was nog geen YouTube of Spotify.

Daarom werd er vaak draaiorgelmuziek gemaakt van bekende liedjes. Vroeger dansten de mensen dan wel eens mee op straat.

Ook werden er vaak orgelboeken gemaakt van mooie klassieke stukken. Luister maar eens naar de link waar het draaiorgel klassieke muziek speelt.

Draaiorgel speelt klassieke muziek

Zo hadden de mensen toch muziek in hun leven.

Als je zelf mee wil zingen met een draaiorgel, kan je op deze pagina van Kzing kijken:

Zing met eenhttps://kzing.tv/ga-je-mee-met-mij-naar-buiten/ draaiorgel mee

Duizenden klanken

OB-MB-BB-ML

Dit liedje van Kzing gaat over luisteren. Het is belangrijk om jezelf uit te kunnen spreken, maar misschien nog wel belangrijker om goed te kunnen luisteren. Dat is nodig om de informatie te horen die een juf , meester of je ouders jou geven, of om te kunnen genieten van mooie muziek. Ook in een gesprek is het van groot belang dat je kunt luisteren.

“Kijk om je heen!”  dat zegt iedereen,

maar nooit zegt er iemand: “Luister om je heen!

Duizenden klanken die je niet kunt zien.

Hoor jij iets, misschien?

Hieronder staat de karaoke versie

Een acteeropdracht om luisteren te oefenen in een gesprek.

Dmitri Hvorostovsky

BB-BBS-ML

Dmitri Hovorostovsky werd in 1962 als enig kind geboren in Siberia (Rusland) in de stad Krasnoyarsk. Dit was de tijd van de bloei van het communisme in Rusland. Onderaan de pagina kan je daar iets over lezen.

Hieronder vind je een link naar het lied “Kak molodi mi bili”. Dit lied is gecomponeerd door Aleksandra Pakhmutova, een van de bekendste componisten uit Rusland.

De zanger kijkt terug op de tijd die achter hem ligt. Hij komt iemand tegen en realiseert zich dat hij het zelf is, maar dan jonger. (Dat is een beetje dichterlijk, natuurlijk. Misschien ziet hij wel een foto, of haalt hij met een vriend herinneringen op.) Hij verbaast zich erover hoe hij toen was en hij realiseert zich dat ieder mens op aarde zijn sporen nalaat.

Dmitri was het kind van een ingenieur en een vrouwenarts. Zij moesten zo hard werken, dat ze geen tijd hadden om hun zoon op te voeden. Hij zag hen meestal alleen in het weekend. Daarom werd hij opgevoed door zijn opa en oma.

Dmitri was erg muzikaal. Hij ging naar een kunstopleiding en werd zanger. Om precies te zijn werd hij een bariton. Dat betekent dat hij een iets hogere mannenstem had dan een bas, maar lager dan een tenor. Hij werd een Russische bariton.

In 1989 werd hij internationaal beroemd doordat hij de prijs voor beste zanger van BBC Cardiff won. Hij zong in bijna alle operahuizen van de wereld. Zijn belangrijkste rol was Onegin, in het werk van Tsjaikovsky dat “Eugene Onegin” heet. Hij kreeg lovende kritieken.

Opera is een muziekstijl. De acteurs zingen de hele tijd. Als ze “praten” zingen ze stukken die “recitatieven”heten en als ze het over hun gevoel hebben, zingen ze mooie liederen die “aria’s” genoemd worden.

Hovorostovsky trouwde en kreeg twee kinderen. Hij zette zich in voor het Russische Kinderfonds. Hij stierf in 2015.

Het communisme

Communisme is een politieke en economische stroming die wil dat er geen verschillen tussen mensen zijn in de samenleving. Iedereen werkt en neemt wat hij nodig heeft. School kost niets. Dokters kosten niets etc. Maar je kan er dus ook niet rijk worden. In die tijd vonden de mensen in onder andere Rusland, de democraten uit het westen, veel te veel op geld belust. Er kwamen dus niet veel buitenlanders naar Rusland. Dmitri leefde dus eerst in een heel klein kringetje, maar door zijn kunst trad hij op in de hele wereld..

Wat is poëzie?

BB-ML

Wat is poëzie?

In alle culturen doen mensen aan poëzie. Poëzie is een vorm in de kunst waarbij mensen gedichten maken. Dichtkunst dus. Laten we eens een voorbeeld geven van een gedicht.

Het bekendste gedicht van Nederland is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen. Dit gedicht is “doorgecomponeerd”.  Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat. Er is wel sprake van volrijm. Als je naar de woorden kijkt, zie je dat sommige woorden vroeger anders werden geschreven. Breede, in plaats van brede. Hooge, in plaats van hoge. Grootsch, in plaats van groots. 

Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.

We hebben nu een gedicht gelezen… maar…wat is nou eigenlijk een gedicht?

Een gedicht is een tekst waarbij de maker, de dichter, goed nadenkt over de manier waarop de woorden neergezet worden. Dat noem je de vorm van een gedicht. Verderop geven we wat voorbeelden van bepaalde vormen. Gedichten kunnen overal over gaan. Een gedicht kan lang en kort zijn. Een gedicht hoeft niet perse te rijmen, maar het mag wel.

Als je een gedicht leest, is het handig om op bepaalde dingen te letten:

  • Is het gedicht kort of lang?
  • Waar gaat het gedicht over?
  • Zijn het gewone woorden?
  • Zitten er evenveel lettergrepen in elke regel?
  • Speelt de dichter met de taal, of is het gewone taal?
  • Maakt de dichter een vergelijk tussen twee dingen? (Metaforen, of vergelijkingen.)
  • Is er rijm of niet?
  • Als er rijm is, welke regels rijmen dan op elkaar?
  • Rijmen de woorden echt goed op elkaar, of is er alleen maar klankrijm? (dat de klinkers hetzelfde zijn.)
  • Wat is de vorm van het gedicht? Hoeveel regels zijn het, waar rijmt het etc.
  • Zijn er coupletten? Of is het één gedicht.
  • Gebruikt de dichter voor opgeschreven gedichten een speciaal lettertype? Of speelt hij met de manier waarop het gedicht is opgeschreven?

Gedichten hebben een vorm

De vorm van een gedicht heeft te maken met het rijmschema. Hoeveel regels zijn er altijd? Zijn er regels die moeten rijmen? Voorbeelden van dichtvormen:

Limerick

Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”

Elfje

Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint

Opdracht: schrijf zelf een elfje

  • De eerste dichtregel gebruik je één woord
  • De tweede regel: twee woorden
  • De derde regel: drie woorden
  • De vierde regel: vier woorden
  • De vijfde regel: één woord dat het gedicht samenvat

Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.

De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googelt wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.

Versvoeten

De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.

Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten. 

De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.

  • Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen
  • Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk
  • Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen
  • Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter
  • Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan
  • Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer

Gedichten zijn niet allemaal hetzelfde

Gedichten zijn dus niet allemaal hetzelfde. Ze hebben bijvoorbeeld niet allemaal hetzelfde aantal regels. De dichters gaan ook niet allemaal hetzelfde om met rijm. De dichters gaan anders om met het metrum (het gebruik van de lettergrepen, de cadans.) Sommige gedichten rijmen, maar veel ook niet.

Een rijmpje (bijvoorbeeld voor bij een Sinterklaascadeautje)

Een rijmpje is een klein gedichtje dat rijmt. Het woord rijmpje is een verkleinwoord. Dat geeft al aan dat een rijmpje een niet zo heel erg belangrijk gedicht is. Denk maar aan Sinterklaasrijmpjes. Het is een Nederlandse traditie om elkaar op Sinterklaasavond een cadeau te geven met een rijmpje erbij. Het woord “rijmpje” zegt het al. Het is een klein gedichtje, waarin rijmwoorden gebruikt worden. De tekst is meestal grappig en een beetje “oppervlakkig”. Daarmee wordt bedoeld dat het in een Sinterklaasrijmpje niet gaat om diepe emoties. Vaak zit er een grapje in een Sinterklaasgedichtje. Soms kan je een ander een beetje plagen, maar het rijmpje mag niet gemeen worden, want iedereen verdient een leuk Sinterklaasfeest.

Een voorbeeld:

Sinterklaas die oude vent,
Is beslist wel wat gewend.
Maar de Sint is best wel bang,
Want jouw lijstje is te lang.
Dat doet Sint en Piet verdriet,
Zo gaan zij misschien failliet.
Wil jij alles wat je vroeg?
Eén cadeau vindt Sint genoeg!

Opdracht:

Maak zelf een Sinterklaasgedichtje. Je kunt het gedichtje hierboven als voorbeeld nemen.

Rapsodie in het blauw

MB-BB-ML

De Rhapsody in Blue, de rapsodie in het blauw, is een van de belangrijkste stukken voor orkest en piano uit de 20e eeuw. Het is zeker een van de meest gespeelde stukken. Het stuk is gecomponeerd door George Gershwin. Hij werd in New York geboren en was een Amerikaans componist, pianist, dirigent en kunstschilder.

Men vindt Gerswin een van de grootste Amerikaanse componisten, omdat hij de klassieke muziek verbond met de Amerikaanse volksmuziek, zoals blues, spirituals, jazz en de amusementsmuziek die er in de roaring twenties was.

Eén van zijn belangrijkste stukken is dus de Rapsodie in het blauw. (Rhapsody in Blue). Disney maakte er een prachtige film bij.

De Rhapsody in Blue is geen programmamuziek. Maar net als andere stukken van Gershwin, inspireerde het mensen wel tot het gebruik in films.

Kijk eens naar de film en luister naar de muziek. Waar gaat de film over? Vind je de muziek erbij passen?

Hoe is dit stuk nou eigenlijk tot stand gekomen?

Paul Whiteman was een Amerikaanse orkestleider leidde tijdens de Eerste Wereldoorlog een muziekkorps bij de Amerikaanse marine. Later werd hij bekend met zijn dansorkesten die stukken speelden die geïnspireerd waren door de jazzmuziek. Hij vroeg George Gershwin om een jazz-stuk te schrijven.

Eerst wilde George dat niet, maar hij kreeg per ongeluk een idee toen hij aan het improviseren was. Verder deed hij er niet meteen iets mee. Maar toen hij 3 januari 1924 lekker samen met zijn broer aan het biljarten was, zag hij toevallig ergens in een krant staan dat Whiteman een concert gaf met allemaal nieuwe Amerikaanse muziek. In dat artikel stond dat Gershwin al met een jazzstuk bezig was. Toen ging hij er maar aan werken.

Vooral om aan alle mensen duidelijk te maken hoe veelzijdig jazzmuziek kon zijn. Mensen dachten dat het alleen maar dansmuziek was, maar hij wist wel beter.

Hij koos voor een rapsodie vorm. Een rapsodie is een gedicht of muziekstuk in gedeeltes. Tussen die gedeeltes zit een groot verschil. Dat noem je een contrast. Maar als je naar alle delen luistert, horen ze op de een of andere manier toch bij elkaar. Bij muziek komt dat vaak doordat er bijvoorbeeld een thema terugkeert, of doordat het een bepaalde stijl muziek is.

Gershwin noemde het stuk eerst een Amerikaanse rapsodie, maar zijn broer zei dat hij het naar het schilderij van de kunstschilder James Whistler moest noemen. Dat schilderij heettee “Nocturne (nachtstuk) in blauw en groen”. Toen werd de naam: Rapsodie in het blauw bedacht.

Gerswhin werkte er samen aan met een andere grote componist aan. Die componist was Ferde Grofé. Hij woonde in huis bij Gershwin. Het werd eerst een stuk voor twee piano’s. Later orkestreerde Grofé het.

Twee jaar later maakte hij een versie voor piano en symfonieorkest.

Ze hadden maar een weekje tijd om te repeteren, voordat het grote Amerikaanse muziekconcert van Whiteman plaats zou vinden. Toen ze het vlak van te voren aan een klein publiek lieten horen, waren er zowel complimenten als mensen die zeiden dat het niks zou worden. Whiteman geloofde wel dat het een succes zou worden.

12 februari 1924 was het dan zover. Op de verjaardag van Lincoln, een groot Amerikaans staatsman, werd in de Aeolian Hall de Rhapsody in Blue uitgevoerd met Gershwin zelf aan de piano. Sommige mensen zeggen dat dat het moment is geweest waarop de jazz officieel een belangrijke muzieksoort werd.

Er waren beroemde andere musici bij, zoals Rachmaninov, Stravinsky, de Sousa en Kreisler en nog heel veel andere beroemde musicalsterren. Er waren heel veel echt Amerikaanse stukken, onder andere van Irving Berlin

Het stuk en het concert werden een groot succes. In juni 1924 zette men hen ingekort op een 78 toeren plaatje. Gershwin zit zelf aan de piano. Hier hoor je de historische opname.

John Cage 1

BB-ML

“Alles wat we doen, is muziek!” John Cage

Op deze pagina vinden jullie informatie over en muziek van John Cage en over deze componist zelf.

John Milton Cage werd op 5 september 1912 geboren in Los Angeles. Zijn vader was een excentrieke uitvinder. Excentriek betekent dat iemand zich zo gedraagt dat de meeste mensen het raar en apart vinden. Zijn moeder was een journaliste. Je snapt dat hij met zulke ouders wel out of the box durfde te denken en anders durfde te zijn.

Stilte

In zijn jeugd was John Cage niet zo met muziek bezig, maar meer met schrijven. Hij was al toen hij jong was helemaal gefascineerd door “stilte” en hij schreef een soort opstel over hoe het zou zijn als er een Stiltedag ingevoerd zou worden. Stilte bleef altijd een belangrijk element in zijn composities. Luister maar eens naar zijn compositie 4.33.

29 augustus 1952 zat een pianist klaar om een compositie te laten horen aan publiek dat in de zaal zat. Hij zat voor zes lege blaadjes bladmuziek. Toen deed hij de deksel dicht en zette een stopwatch aan. Hij ging niet spelen. Het publiek wachtte tot er iets ging gebeuren. Na een tijdje deed hij de klep van de piano weer open en dicht en ging weer niks doen. Hij sloeg alleen een leeg blaadje om. Buiten hoorde je de regen. Na 2 minuten en 23 seconden deed hij hetzelfde. Het publiek voelde zich in de maling genomen. Ze liepen weg. Hun voetstappen waren te horen. Na nog een minuut en 40 seconden deed de pianist nog eens de klep open en dicht. Hij stond op en boog.. Het publiek dat nog in de zaal zat, klapte beleefd.

Dit stuk heette 4.33 naar de tijd dat de stilte klonk. Het was door John gecomponeerd en was heel belangrijk voor een nieuwe manier om naar muziek te kijken. Dit was de compositie 4.33 van de componist John Cage. Hij vond de stilte belangrijk. Ook de geluiden die in de stilte klonken, zoals een deur die dichtslaat, of iemand die hoest, hoorden bij de muziek, vond hij. De mening van John was: “Alles wat je doet, is muziek.”

Heel veel pianisten en orkesten hebben dit muziekstuk uitgevoerd. En jullie dus net eigenlijk ook.

Noem op welke geluiden er in de klas waren toen jullie naar dit muziekstuk luisterden?

Die hoorden er dus gewoon bij.

Wie was die John Cage? Als je dat wil weten, klik dan op de link hieronder.

Deel 2 over John Cage en zijn avant-garde muziek.

John Cage 2

MB-BB-ML

Op deze pagina vinden jullie informatie over en muziek van John Cage en over deze componist zelf.

John Milton Cage werd op 5 september 1912 geboren in Los Angeles. Zijn vader was een excentrieke uitvinder. Excentriek betekent dat iemand zich zo gedraagt dat de meeste mensen het raar en apart vinden. Zijn moeder was een journaliste. Je snapt dat hij met zulke ouders wel out of the box durfde te denken en anders durfde te zijn.

Hieronder staat de compositie Huiskamermuziek. Dit stuk schreef John Cage in 1940 voor zijn vrouw. Het is een kwartet (een stuk voor 4 personen) voor alles waar je maar een instrument van kan maken, wat je in en om een woonkamer vindt. Het zijn 4 delen. Je hoeft niet het hele stuk te luisteren. Luister een aantal seconden van het ritmische eerste deel.

Bij 1.17 begint het tweede deel. Luister daar ook een minuutje naar. Cage gebruikt woorden als muziek. De woorden zijn een uitspraak van de schrijfster Gertrude Stein: “Once upon a time, the world was round and you could go on in, around and around.” Vertaald: Heel lang geleden… was de wereld rond en je kon er overheen gaan, rond en rond. “Die woorden Once upon a time, zijn het begin van elk sprookje.

Vind je dit muziek? Wat vind je ervan? Dit soort muziek heet atonale muziek.

Wie was die John Cage?

John wilde eigenlijk schrijver worden, maar opeens besloot hij dat schrijver worden toch niets voor hem was. Om uit te vinden wat hij nou eigenlijk wél wilde doen met zijn leven, ging hij op reis naar Europa. Hij bestudeerde in Parijs Gotische en Griekse architectuur. Daarna ging hij zelf aan de gang met schilderen, poëzie en muziek. Hij leerde ook nieuwe muziek kennen, bijvoorbeeld van Stravinsky.

Op Mallorca ging hij componeren. Maar niet gewoon met een melodie, maat en ritme… Nee… hij ging er wiskundige formules bij gebruiken. Het ging dus niet zozeer om het gevoel, terwijl mensen die muziek maken dat juist heel vaak gebruiken. Maar John was niet tevreden over zijn eigen composities.

In 1931 ging hij terug naar de V.S. Hij ging compositielessen nemen. Onder andere bij een een andere beroemde atonale componist, Arnold Schönberg. Die zei tegen Cage: “U bent geen componist, maar eerder een uitvinder.”

En eigenlijk was dat wel waar. John vond het boeiend om lekker van alles uit te proberen… Een ander woord daarvoor is experimenteren. Die muziek heet dus ook experimentele muziek.

Een uitspraak van John Cage: “Alles is muziek.” In een interview gaf hij later aan dat hij de muziek die mensen maken, beschouwt als praten. Geluiden die zomaar voorbijkomen, vindt hij veel meer muziek. Het ging hem niet zozeer om melodieën die je mee kon zingen…. Het ging ook niet om de harmonieën.. maar om de kleur van klanken… om de parameters. Je kent ze wel: hoog, laag…. snel, langzaam… sterk, zacht.. Het ging hem om de manier waarop ritme gebruikt werd. John Cage maakte dus vaak atonale muziek. Muziek hoefde van hem niks te betekenen en ook niet perse mooi te zijn.

In de volgende les zie je een filmpje waar hij zelf muziek maakt. Misschien vind je het wel grappig…

John Cage deel 3

John Cage 3

MB-BB-ML

“De eerste vraag die ik mijzelf stel als iets niet zo mooi lijkt te zijn, is waarom ik vind dat het niet zo mooi is. Heel snel daarna ontdek je dan dat daar geen reden voor is.” John Cage

Dit is het derde deel dat gaat over de muziek van John Cage en over deze componist zelf.

John Milton Cage werd op 5 september 1912 geboren in Los Angeles. Zijn vader was een excentrieke uitvinder. Excentriek betekent dat iemand zich zo gedraagt dat de meeste mensen het raar en apart vinden. Zijn moeder was een journaliste. Je snapt dat hij met zulke ouders wel out of the box durfde te denken en anders durfde te zijn.

In deel 1 en 2 hebben we naar muziek geluisterd die John Cage “uitvond”. Hij was inderdaad eigenlijk een soort “uitvinder” in de muziek. Hij vond uit dat stilte belangrijk was. Hij vond uit dat gewone geluiden ook best muziek konden zijn.

We laten er nog een voorbeeld van horen:

Water walk was een compositie met water, terwijl de uitvoerder rondliep met een stopwatch, om op bepaalde momenten, bepaalde watergeluiden te maken. De klanken die het publiek maakte, hoorde volgens John Cage altijd bij de muziek.

Wat denk jij? Is dit muziek of een grap?

John Cage bleef altijd experimenteren. Dat was de reden dat de avant-garde componisten hem bewonderden. Zeker in Europa. Het woord avant-garde betekent “de voorhoede”, oftewel “de voorlopers.” Het is eigenlijk een woord uit het leger. Daar waren het soldaten die vooruit gestuurd werden om de boel te verkennen. In de kunst zijn het mensen die met nieuwe dingen experimenteren. Het woord werd in 1825 voor het eerst gebruikt voor een stroming in de kunst die wilde vernieuwen. Na Wereldoorlog II wilden jonge kunstenaars alles veranderen. Alles wat uit de “oude wereld” was, wilden ze helemaal anders. Dat had immers tot de oorlogen geleid. Ze gingen experimenteren met nieuwe vormen en nieuwe manieren. Logisch dat zij John Cage super vonden.

Door al deze experimenten heeft hij het begrip “muziek” echt veranderd. Muziek hoeft niet perse mooi te zijn. Muziek hoeft niet tonaal te zijn. Muziek kan toevallig zijn. Muziek hoeft geen maat te hebben, enz.. Daarom wordt hij beschouwd als één van de allergrootste vernieuwers.

John Cage was een heel bijzondere en veelzijdige man. Hij was meer dan een componist. Hij had ook andere bijzondere dingen. Vanaf 1954 verzamelde hij paddenstoelen en bestudeerde ze. Vanaf 1956 gaf hij les en leerde hij andere mensen om ook te gaan experimenteren. Veel kunstenaars kwamen die lessen volgen. Vanaf 1969 ging hij ook weer aan de gang met beeldende kunst. In 1961 schreef hij een boek over stilte.

John bleef altijd experimenteren en hij bleef altijd geloven in toeval. John overleed op 12 augustus 1992 in New York. Hij heeft heel veel invloed gehad op heel veel mensen, op de eigentijdse muziek, maar ook op popmuzikanten en muzikanten in andere stromingen.

Ben je er al aan toe om zelf iets te gaan componeren? Klink dan op het onderstaande linkje:

De laatste aflevering van de serie “John Cage” en de avant-gardistische muziek. We gaan zelf componeren.

John Cage 4

MB-BB-ML

Dit is het vierde deel dat gaat over de muziek van John Cage, de grote muziekvernieuwer. In deel 1, 2 en 3 hebben we naar muziek geluisterd die John Cage “uitvond”.

Hij was inderdaad eigenlijk een soort “uitvinder” in de muziek. Door al zijn experimenten heeft John Cage het begrip “muziek” echt veranderd.

Hij vond uit dat stilte belangrijk was. Hij vond uit dat gewone geluiden ook best muziek konden zijn. Hij vond mooi en lelijk niet zo belangrijk. Muziek hoeft niet perse ‘mooi” te zijn, of tonaal. Er hoeft geen melodie, maat of ritme in te zitten. Muziek kan ook toevallig zijn. Je kan zelf bepalen wat je instrumenten zijn.

Nu gaan we zelf aan de slag en gaan we avant-garde muziek maken.

Daarbij gebruiken we het filmpje dat hierboven staat. Daarop kun je precies zien hoe lang 24 seconden duren. Zo lang duurt je compositie.

  1. Maak groepjes van 4 personen.
  2. Kies allemaal een voorwerp uit je omgeving, waar je geluid uit kan halen. Je mag ook zingen of bodypercussie gebruiken.
  3. Zet het filmpje aan.
  4. Eerst klapt de deur om. Daarna begint het tellen.
  5. Je ziet dat er 24 secondes verstrijken. Je ziet elke tel in beeld komen.
  6. In deze tijd mag je een eigen compositie maken, met je groepje.
  7. Bedenk samen wat er op welke tel klinkt of niet klinkt.
  8. Zorg dat je ook stilte gebruikt. (Maar je mag niet het hele stuk stil zijn. dat heeft Cage al bedacht. Dat is niet origineel.)
  9. Schrijf je compositie zo op, dat je het twee keer hetzelfde kan spelen.
  10. Bedenk ook of het sterk of zacht moet klinken.
  11. Bedenk ook of je de klank moet aanhouden of dat hij kort moet klinken.
  12. Speel de muziek voor elkaar.
  13. Geef je aantekeningen en geluiden aan een ander groepje en vraag of zij jou stuk ook kunnen spelen.
  14. Wees zo creatief mogelijk.

Wat heb jij van de lessen over John Cage geleerd?

Misschien wel dat je best nog eens kan kijken naar ideeën die je over dingen hebt. Misschien kan je er ook anders over denken, of denken andere mensen er anders over dan jij.

In ieder geval kan jevan John Cage leren dat creatieve mensen gewoon lekker dingen gaan uitproberen. Dat wat hen bevalt, dat houden ze. Creatief zijn, betekent eigenlijk gewoon “spelen.” Daarom is het motte van Kzing ook: “Leven is spelen!”

Podcast: maat 1

Hoogste groep MB-BB- ML

In deze podcast met plaatjes leer je wat de woorden “maat” en “maatsoort” betekenen in de muziek. Wat is dat nou, maat?

Je leert iets over 2-telsmaten, 3-telsmaten en 4-telsmaten.

Na afloop kan je een quiz maken en luisteren en kijken of je de maatsoorten kan herkennen.

Een podcast met plaatjes over wat “maat” nou eigenlijk is.

Deze quiz is niet gemakkelijk en misschien meer iets voor een bovenbouw. Het is fijn om het met wat mensen samen te doen. In een klas kan er bijvoorbeeld samengewerkt worden met tafelgroepjes. De quiz is ook een leuke uitdaging voor iemand die extra uitgedaagd wil worden.

Hieronder staan 8 luisterfragmenten. De vraag is steeds hetzelfde: hoeveel tellen zitten er in elke maat? Je kan kiezen uit: 2, 3 of 4.

Luister en tel mee om hoeveel er een sterkere klank klinkt. Dat is dan tel één. Tot hoeveel kan je dan steeds tellen? Tel je 1-2-3, 1-2-3…? Dan vul je 3 in. Tel je 1-2, 1-2, dan vul je 2 in. Tel je 1-2-3-4, 1-2-3-4 ? Dan vul je 4 in.

Luister eerst alle stukjes en schrijf op hoeveel tellen er in elk stukje zitten. Dan kan je deze antwoorden later in de quiz invullen. Je kan namelijk helaas niet heen en weer gaan tussen de quiz en de luisterfragmenten.

Wals van Shostakovich, gespeeld door André Rieu

Dit is het 1e luisterfragment. Het hoort bij vraag 1 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

Waterloo. Abba.

Dit is het 2e luisterfragment. Het hoort bij vraag 2 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

Historische mars: de British grenadiers march

Dit is het 3e luisterfragment. Het hoort bij vraag 3 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

Rock around the clock, Bill Haley

Dit is het 4e luisterfragment. Het hoort bij vraag 4 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

Le printemps, een lentelied van Michel Fugain en de Big bazar.

Dit is het 5e luisterfragment. Het hoort bij vraag 5 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

Sosholoza, een Zuid-Afrikaans mijnwerkerslied, gezongen door het jongenskoor van Drakenberg

Dit is het 6e luisterfragment. Het hoort bij vraag 6 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

The rainbowconnection van Kermit de kikker, van de Muppets.

Dit is het 7e luisterfragment. Het hoort bij vraag 7 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

Everybody needs somebody to love, van de Blues brothers

Dit is het 8e luisterfragment. Het hoort bij vraag 8 van de quiz.

Klik na het luisteren weer terug naar de site van Kzing.tv., voor het beantwoorden van de volgende quizvraag.

Dit hoort bij vraag 9. Het is geen luisterfragment, maar een vraag bij een plaatje.

Dit hoort bij vraag 10. Het is geen luisterfragment, maar een vraag bij een plaatje.

Dit hoort bij vraag 11. Het is geen luisterfragment, maar een vraag bij een plaatje.

6
Aangemaakt op

Over maat en maatsoorten

Bij deze quiz horen de luisterfragmenten of plaatjes op deze pagina. Telkens wordt dezelfde vraag gesteld: zitten er 2, 3 of 4 tellen in de maat? Luister lang genoeg om zeker te weten tot hoeveel je moet tellen. Helaas kan je niet heen en weer gaan tussen de luisterfragmenten en de quiz. Beantwoord dus eerst de vragen op papier en vul je antwoorden dan in bij deze quiz.

1 / 11

Bij luisterfragment 1. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

2 / 11

Bij luisterfragment 2. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

3 / 11

Bij luisterfragment 3. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

4 / 11

Bij luisterfragment 4. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

5 / 11

Bij luisterfragment 5. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

6 / 11

Bij luisterfragment 6. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

7 / 11

Bij luisterfragment 7. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

8 / 11

Bij luisterfragment 8. Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

9 / 11

Bij plaatje 9: Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

10 / 11

Bij plaatje 10: Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

11 / 11

Bij plaatje 11: Hoeveel tellen zitten er in elke maat?

Uw score is

De gemiddelde score is 81%

0%

Lijnen leren lezen

OB-MB-BB-ML

Wie goed wil leren muziek maken, moet goed kunnen luisteren.

1. Je moet horen of lezen of iets omhoog of omlaag gaat.

2. Je moet horen of lezen of dit in stapjes of in sprongetjes gebeurt.

3. Als het in sprongetjes gaat, moet je kunnen horen, of lezen, hoe groot die sprongetjes zijn.

Als je de stickers en namen op je toetsen hebt geplakt en alle oefeningen uit deel 1 doet, leer je dit vanzelf!

Heel veel succes!

2. Instrumenten en je speelapparaat

Er zijn veel verschillende instrumenten die de kleuren van de boomwhackers hebben en die je dus kan gebruiken om de liedjes van Kzing te spelen. Ieder instrument bespeel je op een bepaalde manier. Je maakt gebruik van je speelapparaat. Dat is bij elk instrument anders.

Boomwhackers houd je bijvoorbeeld in één hand vast en je slaat ermee op je andere hand. Je kan ze ook tegen de zijkant van je lijf aanslaan.

Bij andere instrumenten gaat het erom om een stokje losjes vast te houden en op een houten (xylofoon) of metalen ( klankstaven of metallofoon) plankje te slaan.

Soms druk je op een knop, zoals bij de tafelbellen.

Klankstaven

metallofoon
Tafelbellen

Bij instrumenten met toetsen kan je de stickers gebruiken, die je ook op deze site kan vinden. Je kan die bijvoorbeeld op de toetsen van een melodica plakken.

Een melodica, oftewel: blaaspiano.

Als je op een piano of keyboard speelt, is het heel belangrijk om meteen je best te doen om ontspannen te spelen. Je speelt niet alleen met je vingers piano, maar met je hele lijf.

Het meisje heeft een mooie rechte rug.
Haar schouders zijn niet opgetrokken.
Haar armen vormen een rechte lijn.
Haar billen zitten niet te ver boven haar knieën.

Alle onderdelen van je lijf die je nodig hebt om piano te spelen, noem je samen het “speelapparaat”. Je speelapparaat bestaat uit je:

  • vingers
  • handen
  • onderarmen
  • bovenarmen
  • de schouder

Als één onderdeel te gespannen is, lukt spelen niet zo goed. Daarom moet je leren vanaf het begin af aan ontspannen te spelen.

Hoe moet je zitten?

  • Ga lekker op je kruk zitten.
  • Zorg dat je voeten plat op de grond staan.
  • Je knieën zijn ongeveer in een rechte hoek gebogen. Ga niet te hoog zitten. Zorg dat je billen niet te hoog boven je knieën zijn.

Hoe moeten je handen staan?

Hier zie je hoe de handen eruitzien als ze ontspannen zijn. Je ziet ook dat het meisje op de toppen van haar vingers speelt.
  • Laat je handen lekker los langs je lijf bungelen.
  • Til ze op en breng ze zo op de piano.
  • Ze staan dan een beetje gekromd.
  • Dus je strekt ze niet. Alsof er een klein mandarijntje onder je vingers zou kunnen passen.

6. Vingerzetting

Als je op toetsen speelt, gebruik je je linkerhand én je rechterhand.

Daar zijn afkortingen voor:

L.H.  = linkerhand

R.H.  = rechterhand

Je L.H.

Vingers hebben  een nummer. Je duim is nummer 1, je wijsvinger nummer 2 enz.

Die nummers staan boven letters of noten. Dat is de vingerzetting. Met die vinger druk je de toets in.

Je R.H.  

Vingers hebben  een nummer. Je duim is nummer 1, je wijsvinger nummer 2 enz.

Die nummers staan boven letters of noten. Dan weet je met welke vinger je die moet spelen. Dat heet de vingerzetting. Met die vinger druk je de toets in.


Twee blokken

MB-BB-BB-ML

Als je naar het toetsenbord kijkt, wat valt je dan op?

Kijk eens naar de zwarte toetsen. Zie je dat ze in groepjes liggen?

Je ziet twee blokken.

Een blok van 3 witte toetsen

en een blok van 4 witte toetsen.

Hieronder zie je een blok van 3 witte toetsen.

Ze liggen rondom twee zwarte toetsen.

2 zwarte toetsen en 3 witte

Hieronder zie je een blok van 4 witte toetsen.

Ze liggen rondom 3 zwarte toetsen.

3 zwarte toetsen en 4 witte

Meer liedjes met c d e

Dit zijn de namen uit het blok van 3.

Speel de volgende liedjes ermee:

Liedje 1: De kraan   

2

c           c         c

Drup,   drup,   drup

c            c         c

Drupt   de       kraan

c            c          c         c

Wie      liet      dat       ding

c              c           c

O-         pen      staan?

l.h.  met 3

l.h.  met 4

r.h. met 3

l.h. met 4

l.h.  en r.h. samen

Laat rechts doordruppen.

Laat ze om beurten druppen.

Liedje 2: Rocken

d        c    c     c    d       c      c      c

Ik     ben dol  op  rock-mu-ziek  dus

c       d   d    d       c     d      d        d

mep  ik op   de   toet-sen   man, het

d     c     c          c    d     c     c       c

is  mis-schien  wel knet-ter-hard  maar

d        c     d   c      d   c         c

jij    hoort dat ik   rocken      kan!

l.h.  met 1

l.h.  met 2

r.h. met 2

l.h. met  3

l.h.  en r.h. samen

Liedje 3: Mieke heeft een lammetje

Zet namen van de toetsen boven de woordjes.

e

3      2     1     2           3      3    3

Mie-ke heeft een        lam-me-tje    …

2      2     2                  3     3     3

lam-me-tje     …         lam-me-tje   …

3      2     1     2           3      3    3   1

Mie-ke  heeft een       lam-me-tje zijn

2     2     3      2           1 

vacht-je is     van        wol  … … …

r.h. 3 2 1   4 3 2     5 4 3   en l.h  1 2 3    2 3 4    3 4 5  

l.h.  en r.h. samen

Liedje 4: Ga je mee

d            d                 e

Ga         je               mee  ?

d             d                e 

Naar      de              zee   ?

c         d    e     c       e      c    e    d

Gaan we sa- men    poot-je   ba-den,

d            e                   c

Kom      maar          mee!

d              e                 c

Goed       i-              dee!

r.h. 3 2 1   4 3 2     5 4 3

l.h  1 2 3    2 3 4    3 4 5  

l.h.  en r.h. samen


Liedje 5: Lisa heeft een nieuwe auto gekocht.

c     c   c      c     d     d   e  e    e    e         

Li- sa heeft een nieuwe auto gekocht.

d       d      d       e  e   d    e  

Toet toet toet.   Auto gekocht.

c     c   c      c     d     d   e  e    e    e                   

Li- sa heeft een nieuwe auto gekocht.

d       d      d     e    c           cluster

O    wat   gaat hij hard!      TOET!

Nu kun je ook met de andere toetsen gaan spelen. Klik op deze link.

11 c Schud c d e f g a

MB-BB-ML

Een liedje over een appelboom spelen op de toetsen.

Zet je 5e vinger op de g

Bij de derde regel heb je een vinger tekort. Schuif dan je hand op en zet de 5 op a.

Halverwege de regel, bij “schud, schud, de appelboom” ga je weer terug en zet je de 5 weer op g.

Ga verder met de volgende oefening

Sinterklaas Kapoentje

Dit is misschien wel het meest bekende Sinterklaasliedje dat er ooit geschreven is. Je kan het spelen op toetsen, klankstaven of boomwhackers.Je gebruikt 6 verschillende tonen: c d e f g en a. Je speelt het dus bijvoorbeeld op 6 toetsen, of 6 boomwhackers. Als je het op toetsen speelt, kom je een vinger tekort. Je zet dan aan het einde van het liedje je wijsvinger over je duim heen.

Dit liedje is in de 19e eeuw geschreven. Ook in dit liedje zit weer een ouderwets woord: “Kapoentje.” Niemand weet zeker waarom dit woord toen gebruikt is. Het kan te maken hebben met een kapoen, een haan die gecastreerd was. Die kon geen kinderen krijgen. Sinterklaas was een bisschop en die mocht ook geen kinderen krijgen. Maar het woord “kapoentje” betekende ook “boef”, “schurk”. Dat woord werd ook wel eens als liefkooswoordje gebruikt.

Op spotprenten uit de 19e eeuw kwam Klaas Kapoen voor. Die man was een slecht mens. Hij begon met te spijbelen op school, werd weggestuurd bij zijn baas. Later ging hij stelen en nog ergere dingen doen. Hij werd terechtgesteld.

Een centsprent over Klaas Kapoen

Niet iemand aan wie je denkt bij Sinterklaas, maar misschien hadden de mensen die twee namen zo vaak achter elkaar gehoord (Klaas Kapoen), dat ze er vanzelf Sinterklaas kapoen van maakten.

Van ongeveer de 15e tot de 20e eeuw werden er prenten verkocht, voor een paar centen. Soms waren het een soort kranten, maar vaak waren het ook een soort stripboeken. Als je geen geld had voor boeken, kon je voor een cent in ieder geval een prent kopen bij een marskramer, een venter of in een winkeltje.

Je leerde er spreekwoorden van, verhalen uit de literatuur, of uit de bijbel, dingen over aardrijkskunde, geschiedenis, vreemde volkeren, voertuigen, beroemde personen etc. , maar ze werden ook gebruikt om kinderen op te voeden. Ze werden gelezen, maar ook voorgelezen en naverteld aan de hand van de plaatjes. Het is niet zeker of ze alleen voor kinderen zijn gemaakt.

Nog een andere uitleg voor het woord “kapoentje”: in sommige streken werd het woord “kapoentje” w gebruikt voor een rode jurk. Omdat Sinterklaas ook een rode jurk draagt, is het woord misschien om die reden in het liedje gekomen.

We weten dus niet zeker waarom dit gekke woord in het liedje staat. Misschien wel gewoon omdat het rijmt op “schoentje..”

Pizza of patat

  • Een liedje op c d en e. In een 4-telsmaat. Als je het liedje rechts speelt, kan je 3 op e zetten, 2 op d en 1 op c. Als je het links speelt, kan je 3 op c zetten, 2 op d en 1 op c.
  • Als je allebei de handen apart hebt geoefend, kan je ook eens kijken of je twee handen dat tegelijk kunnen doen.
  • Je kan het liedje natuurlijk ook in spiegelbeeld spelen. Dan zet je allebei je duimen op de middelste c. Dat noemen we de centrale c.

Piccolo en Saxo

MB-BB-ML

Meneer Cruys Voorbergh vertelt het muzikale verhaal van André Popp, over de families van de muziekinstrumenten.

Een hoorspel is een verhaal waar je naar kan luisteren.

Piccolo en Saxo zijn een kleine fluit en een kleine saxofoon. Zij gaan met hun familie op een ontdekkingsreis. Zijn er nog andere instrumentenfamilies?

De ontdekkingsreis van Piccolo en Saxo
Muziek en verhaal André Popp,
verteld door Crus Voorbergh

Naar dit verhaal heeft juf Ellis veel geluisterd in de jaren 60/70, toen zij een kind was. Je hoort dat de meneer die het verhaal vertelt een heel goede dictie heeft. Dat wil zeggen: hij spreekt de woorden héél duidelijk uit.

De woorden zijn soms ook wat ouderwets. Maar het verhaal is dat zeker niet. Het gaat over de kleine Piccolo, die samen met zijn familie, andere muziekinstrumenten van het symfonieorkest ontmoet.

Het verhaal duurt ongeveer 30 minuten.

Schrijf, terwijl je luistert, alle namen van de verschillende muzikale families op.

Deze uitvoering is, voor zover wij weten, niet meer te verkrijgen. Andere versies van dit verhaal zijn nog wel op cd te krijgen. Mochten wij met het verwijzen naar dit materiaal op YouTube rechten schenden, neem dan contact met ons op. Dan zullen wij deze link verwijderen. 

De poppenfee

OB-MB-BB-ML

Ga je mee een pop kopen? Maar dit is wel een bijzondere poppenwinkel. De poppen hebben een mechaniekje en daardoor kunnen ze dansen. Het lijkt wel alsof ze echt leven. Maar…. als het middernacht is…..

Je kan het hele ballet bekijken, maar dat is best lang. Als je vanaf 6 minuten kijkt naar 3 verschillende poppen, kan je goed zien dat het hier om poppen met een mechaniekje gaat. Je kan ook één stukje uitkiezen. Het stukje van de babypop is dan grappig. Dat begint ongeveer bij 9.20.

Een ballet uit de Romantiek

De meeste muziek van het ballet “De poppenfee” is gecomponeerd door de Oostenrijkse componist en dirigent van het Oostenrijks ballet in Wenen, Josef Bayer. (6 maart 1852- december 1913) Bayer was goede vrienden met de bekende Oostenrijkse componist Johann Strauss. Als je die muziek kent, kan je dat misschien wel aan de muziek horen.

Hoor je hoe de pop mamma en pappa kan zeggen?

Hoe kan je zien dat sommige dansers poppen voorstellen?

Probeer zelf ook eens om te bewegen als een pop.

Wat vind je van de muziek?

Wat vind je van de kostuums?

Wat vind je van het decor?

Dit is dus klassieke muziek die uit de tijd van de Romantiek komt. De periode van de Romantiek beslaat ongeveer de 19e eeuw.

Bayer heeft muziek geschreven bij een verhaal dat gedanst wordt. Zo’n muziekstuk heet “een ballet.” 

De Poppenfee heette trouwens eerst “Im Puppenladen.” wat betekent: in de poppenwinkel. Het is één van de eerste balletten waarin het thema van de levende poppen werd gebruikt. (Denk bijvoorbeeld ook aan de Notenkraker) Er hoort een verhaal bij deze muziek. Als dat zo is, zeggen we: “dat is programmamuziek.”

Het verhaal  

Ergens is een poppenwinkel. Daar worden dansende poppen verkocht. Er komen mensen binnen die poppen willen uitzoeken. Er komt onder andere een boerenfamilie, maar ook een rijke Engelse Lord en zijn familie. De winkeleigenaar laat al zijn mechanisch dansende poppen zien. Hij heeft Chinese poppen, een Japanse pop, een harlekijk, een Oostenrijkse dame, een baby pop (die tijdens het dansen papa-mama zegt), een Morenpopje, een Spaanse pop, een Hongaarse pop, een dichter (die niet mechanish is) en een Feeën popje. Dat laatste popje is het duurste.

De Engelse Lord koopt de feeënpop. Hij geeft de winkeleigenaar er zijn hele portemonnee voor. De boer koopt de harlekijn en de Oostenrijkse pop. De winkeleigenaar belooft dat hij de poppen zal inpakken en naar de families zal toesturen. Dan gaat de winkel dicht.

De Feeënpop stapt uit haar doosje en roept de andere poppen op om dat ook te doen. Ze dansen samen met ander speelgoed dat tot leven is gekomen. Schaakstukken bijvoorbeeld, een hamer, kegeltjes etc. Om één uur stappen ze allemaal terug in hun doosjes, maar de winkeleigenaar heeft een geluidje gehoord. Hij komt de kamer binnen met een lichtje.

De doos van de Feeënpop licht op en ze stapt eruit om hem te vertellen wat ze er van vindt. Al de lichten gaan aan. De winkeleigenaar is omringd door poppen.

Dan valt het doek.

Welk gezelschap danst het ballet?

Op dit filmpje van YouTube wordt dit ballet uitgevoerd door de Vaganova balletacademie uit Rusland. Rusland is een land dat bekend staat om de hele goede balletdansers die er vandaan komen. De opleiding van de jonge dansers begint al op heel erg jonge leeftijd. Dit ballet wordt ook gedanst door mensen die in opleiding zijn.

Het werd voor het eerst uitgevoerd in 1888, in Wenen. Het libretto (de verwerking van het verhaal) en de choreografie (de danspassen, zeg maar) werden in eerste instantie waarschijnlijk bedacht door meneer Joseph Hassreiter. Hij was een Oostenrijks danser, balletmeester en choreograaf.

Barcarolle/ Gondellied

MB-BB-BBS-ML

Vandaag gaan we naar de kanalen van Venetië, een stad in Italië, waar je met boten doorheen kan varen.

We hebben een nieuwe tekst gemaakt op de muziek van meneer Offenbach. We hebben een versie gemaakt die tweestemmig gezongen kan worden in een groep. De stemmen kunnen apart geoefend worden.

Verder op deze pagina kan je de echte muziek horen en alles over deze muziek leren.

De ingezongen tweestemmige versie

De karaoke versie

Wil je door Venetië varen?
Ga met een gondel mee.
In de morgen, middag of avond.
’t Is echt een goed idee.

Bruggen, kerken en paleizen vol geschiedenis.
Iedereen kan zien hoe mooi Venetië wel is.
Jij kijkt om je heen, naar het moois dat je ziet.
En de gondelier, zingt een prachtig mooi lied.

Wil je door Venetië varen?
Ga met een gondel mee.
In de morgen, middag of avond.
’t Is echt een goed idee.

De eerste stem alleen
De tweede stem alleen

Hier vind je de originele Franse woorden en daarnaast een ruwe vertaling. Die kan trouwens niet op de melodie worden meegezongen.

Belle nuit, ô nuit d’amour
Souris à nos ivresses
Nuit plus douce que le jour
Ô,belle nuit d’amour!

Le temps fuit et sans retour
Emporte nos tendresses
Loin de cet heureux séjour
Le temps fuit sans retour

Zéphyrs embrasés
Versez-nous vos caresses
Zéphyrs embrasés
Donnez-nous vos baisers!
Vos baisers! Vos baisers! Ah!

Belle nuit, ô, nuit d’amour
souris à nos ivresses
Nuit plus douce que le jour,
Ô, belle nuit d’amour!

Ah! souris à nos ivresses!
Nuit d’amour, ô, nuit d’amour!
Ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah!

Mooie nacht, oh, nacht van liefde,
glimlach om onze vreugde!
Nacht, veel zoeter dan de dag
Oh, prachtige nacht van de liefde!

De tijd vliegt voorbij en draagt altijd onze liefkozingen
En ver van deze gelukkige tijd,
Vliegt de tijd zonder terug te keren.

Brandende bries,
Omhels ons met je strelingen,
brandende bries,
geef ons je zoenen.
Je zoenen! Je zoenen! Oh!

Mooie nacht, oh, nacht van liefde,
glimlach om onze vreugde!
Nacht, veel zoeter dan de dag
Oh, prachtige nacht van de liefde!

Glimlach om onze dronken vreugde!
Nacht van liefde, oh, nacht van liefde!
Ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah! ah!

Over de componist

Jacques, eigenlijk Jakob, was van Duitse afkomst. Hij was een componist, cellist en dirigent, maar leefde en werkte in Frankrijk en daarom noemt men hem een Franse componist. Hij componeerde veel grappige opera’s. Een opera is een stuk waarbij alles gezongen wordt. Later werden dat operettes. Een operette is eigenlijk de voorloper van de musical. De scènes worden gesproken, maar tussendoor worden er liederen gezongen. Die liederen heten aria’s.

Venetië

In Italië is een stad waar er tussen de huizen water is. Je loopt er natuurlijk ook wel kleine stukjes, maar veel straten bestaan uit water. Mensen verplaatsen er zich per boot. Tegenwoordig zijn er best ook moderne boten, maar vroeger waren het vooral prachtige gondels, die bestuurd werden door een gondelier; die roeide de boot voort. Als mensen verliefd waren, gingen ze graag in de avond in zo’n bootje zitten om door het mooie Venetië te varen. Dat kan nu nog. Veel toeristen doen dat ook.

Gondeliers zongen dan soms mooie liedjes, vaak in een driekwartsmaat. Dat is een “barcarolle”; een bootliedje dus. Denk nu niet dat alle gondeliers tegenwoordig zingen, terwijl ze mensen op maandagochtend naar hun werk vervoeren. Het is immers ook niet zo dat alle Nederlanders klompen dragen, toch? Maar soms doen ze het toch nog wel eens voor de toeristen.

Hier vind je bladmuziek van de Barcarolle van Offenbachhttps://www.stretta-music.nl/offenbach-barcarolle-nr-608776.html

Over het stuk

Later gingen componisten muziek maken in de stijl van zo’n gondellied. En dat heeft Hoffmann ook gedaan. Offenbach gebruikte het verhaal van meneer Hoffmann, een Duits schrijver en componist. Het gaat over meneer Hoffmann die verschillende ongelukkige liefdes heeft. Hij komt zelf als personage voor in de opera.

Offenbach heeft niet meer meegemaakt dat zijn opera werd uitgevoerd, maar voor zijn dood waren de repetities wel al begonnen.

Er zijn meerdere componisten die barcarolles hebben geschreven.

Kus de regen, Yiruma

OB- MB-BB-OBS-BBS ML

Luister naar een muziekstuk van de Koreaanse componist Yiruma. Kent iemand dit stuk?

Op welk instrument wordt deze muziek gespeeld?

Waar gaat het over denk je? Heb je al meer van Yiruma gehoord?

Welke woorden zouden jullie voor deze muziek gebruiken? Kun je een tekening, of een gedicht maken bij deze muziek?

Het stuk heet Kiss the rain. Waarom zou het zo heten?

Kiss the rain is een eigentijdse compositie (dat betekent muziekstuk uit onze eigen tijd) van de Koreaanse componist en pianist Lee Ru-Ma. Zijn artiestennaam is Yiruma. Yiruma is beroemd over de hele wereld. Mensen vinden zijn muziek vaak rustgevend en romantisch. Luister er zelf maar eens naar en bedenk dan maar of je het met die omschrijving eens bent.

Toen Yiruma jong was, leerde hij in Korea pianospelen. In 1988 verhuisde hij naar Engeland. Deze componist leeft en componeert nog steeds. Veel piano- en keyboardleerlingen spelen zijn muziek graag. Soms leren ze dat via een synthesia.

Kijk maar eens op YouTube naar een tutorial (oefenvideo), bijvoorbeeld van een ander bekend stuk van hem: 

River flows in you. Dit is een voorbeeld van een simpele tutorial.  

Luister naar beide muziekstukken. Welk stuk vind je het mooist en waarom? Zou je deze muziek zelf thuis ook luisteren? Schrijf op waarom wel, of waarom niet. Luister ookRiver flows in you 

Zou je er tegen kunnen als deze muziek als achtergrondmuziek zou klinken?

Hier kan je luisteren naar een ander stuk: Nocturne 1 in c, zomernachtnocturne

De namen van de octaafgebieden

BB-ML

Hier vind je een indeling van het toetsenbord en de “achternamen” die de toetsen krijgen.

Op een toetsenbord liggen meerdere c’s, d’s, e’s, f-fen, g’s, a’s en b’s. Hoe kan je nou weten over welke iemand praat?

Per octaaf hebben ze allemaal een “achternaam”. Dan weet je precies over welke c, d,e,f, g, a of b iemand het heeft.

Er worden tegenwoordig ook andere namen gebruikt voor de computer. Dat zijn de witte aanwijzingen.

Welk instrument is het?

MB-BB-ML

Laten we het eens hebben over muziekinstrumenten.

Welke muziekinstrumenten ken je?

Speel je zelf ook een instrument?

Hieronder vind je een filmpje van Youtube waar jij kunt raden welk instrument je hoort. Het is best een lang filmpje, dus je kan de opdracht ook in een paar keer doen.

Dit filmpje is gemaakt door een leerkracht van het VMBO in Twente. Je krijgt steeds 6 seconden een muziekinstrument te horen en even te zien.

Het antwoord komt meteen daarna in beeld.

Kun jij raden welke muziekinstrumenten je in het luisterfragment hoort?

Raad het instrument

Flamenco

OB-MB-BB-ML

Spanje is een land waar niet alleen Sinterklaas, maar ook veel prachtige muziek vandaan komt. Luister en kijk maar eens naar het filmpje dat je onder het linkje vindt. Het zijn verschillende voorbeelden van Flamenco muziek. Je kan het hele filmpje bekijken, of er doorheen scrollen.

Als je in groep 1.2. 3 of 4 zit, hoef je heus niet het hele filmpje af te kijken en het verhaal dat hieronder staat, is dan nog wat moeilijk. Maar even naar de muziek luisteren, is altijd interessant. Wat vind je ervan? Hogere groepen van de basisschool vinden het misschien leuk om iets over deze muziekstijl te leren.

In het zuiden van Spanje, bijvoorbeeld in Andalusië, is prachtige volksmuziek te horen: de Flamenco. (Raak maar niet in de war met het woord voor die roze vogels: flamingo).

Ook in andere gebieden is de Flamenco populair geworden. Flamenco is het belangrijkste culturele exportproduct van Spanje. Dus andere landen kennen vooral deze muziek als Spaanse muziek. In 2010 werd het zelfs op de lijst van het wereld erfgoed geplaatst!

We weten niet hoe oud Flamenco is. In de 19e eeuw vond men het wel heel hip. Vaak denken mensen dat het muziek is van de Roma. Vroeger noemde men deze mensen “zigeuners”, maar dat vinden de mensen van de Roma zelf een naar woord, dus dat doen we niet meer.

Sommige volksmuziek is niet echt hip, maar Flamenco is altijd blijven bestaan en heeft zich steeds ontwikkeld. Net zoals alle volksmuziek wordt het vooral doorgegeven via de overlevering en niet via het notenschrift. Ouders leren het hun kinderen. De kinderen verzinnen er weer iets bij. Zo blijft het modern. De muziekstijl is springlevend.

Er is dus ook moderne Flamenco muziek. Luister maar eens naar het tweede linkje… Het heeft iets pop-achtigs.

De Flamenco muziek bestaat eigenlijk uit zang (de Cante Flamenco). Die klinkt een beetje Arabisch. Dat hoor je ook in de muziek bij het tweede linkje. Je hoort allerlei versieringen. Dat is logisch, omdat de Moorse cultuur lang in Spanje aanwezig was. De liederen zijn vaak klaagliederen en protestliederen. Het gaat vaak over armoede, ziekte, het verliezen van liefde en andere droevige onderwerpen.

De zang wordt meestal begeleid door ritmische, kloppende geluiden. Die maakt men door bijvoorbeeld op de tafel te kloppen, door op de grond te tikken met een stok, door in de vingers te knippen, met de handen boven het hoofd te klappen (dat heet palmas) en soms gebruikt men castagnetten. Het is een twaalftelsritme.

Maar er kunnen ook andere instrumenten bij worden gebruikt. De gitaar komt het meeste voor. Er zijn natuurlijk ook prachtige Spaanse gitaren.

Er is niet alleen muziek te horen… vaak kan je ook kijken naar de baile flamenco. Dat is een dansstijl die heel gracieus is. Er worden ingewikkelde handbewegingen en voetenbewegingen bij gemaakt.

De lente van Vivaldi

OB-MB-BB-ML-SO

Dit muziekstuk heet “De lente”en het komt uit een serie van vier stukken die samen “De vier jaargetijden” heten. De muziek is gecomponeerd door Antonio Lucio Vivaldi. (1687-1741) Deze muziek komt uit de periode van de Barok en is geschreven bij een gedicht, een sonnet.

Vivaldi had pakkende melodietjes en wilde niet alleen maar rijke mensen aanspreken, maar alle mensen. Zijn muziek is ook heel vrolijk en misschien daarom tegenwoordig nog zo populair. Vivaldi’s muziek wordt vandaag de dag nog vaak gebruikt voor bijvoorbeeld dansvoorstellingen.

De vier jaargetijden is een cyclus van vier vioolconcerten: De Zomer, de Herfst, de Winter en de Lente. Een vioolconcert is een compositie (dat betekent stuk) voor een (solo)viool en orkest.  Het bestaat vaak uit 3 delen. In de 16e eeuw betekende het woord concertare: samen spelen.

De vier jaargetijden is één van de eerste muziekwerken met een verhaaltje. Dat noem je programmatische werken, of programmamuziek.

Vivaldi maakte voor elk jaargetijde een stuk dat uit drie delen bestond. In het totaal dus 12 stukken.

Hij deed dit bij vier sonnetten. Sonnetten zijn gedichten. Voor elk jaargetijde één. Men denkt dat hij de gedichten zelf schreef.

De lente

Het sonnet van de lente zegt:


De lente komt eraan.
De vogels vieren haar terugkomst met feestelijk gezang,
murmelende beekjes stromen
onder een zacht aaiend briesje.


Donderstormen, die de lente aankondigen,
bedekken de lucht met hun donkere mantel.
Als ze zwijgen klinkt opnieuw
de betoverende zang van de vogels.


Op de met bloemen overdekte weide slaapt de geitenhoeder
onder de zacht ritselende bladertakken,
zijn trouwe hond naast hem.


Aangespoord door het feestelijk geluid van de doedelzakken
dansen de nymphen en de herders lichtvoetig
terwijl de lentehemel schitterend verschijnt.

Vivaldi

Antonio Vivaldi werd op 4 maart 1678 geboren geboren in Venetië (Italië). Hij stierf in juli 1741.

Antolnio was de zoon van een kapper die van vioolspelen hield. Die stimuleerde zijn zoon, die ook heel goed kan vioolspelen, om te componeren.

Vivaldi werd violist, priester en componist. Hij heeft veel muziek geschreven. Hij schreef ongeveer 220 vioolconcerten.

Hij is vooral bekend om zijn compositie: de vier jaargetijden. (Quattro stagioni). Het  werd in 1725 in Amsterdam (!) uitgegeven. Het is een cyclus van vier vioolconcerten, voor elk seizoen één. Elk seizoen bestaat uit 3 delen. Het is één van de meest populaire klassieke stukken en het stuk dat het meeste opgenomen schijnt te zijn op geluidsdragers (plaat, cd etc.) van alle klassieke muziekstukken. Het staat ook al jaren in de top tien van de klassieke top honderd.

Als jongeman ging Vivaldi in de leer bij de kapel van de San Marco. In die tijd was de kerk een goede plek om het vak van musicus te leren. Vivaldi werd toen hij 25 was ook priester. Hij had rood haar en werd “Il Prete Rosso” genoemd, wat betekent: de rode priester.

Hij werd ook leraar viool in een meisjesweeshuis in Venetië. De ouderloze meisjes werden zelfs in het buitenland beroemd door hun vioolspel. Meisjes mochten eigenlijk niet musiceren voor publiek, daarom gaven zij concerten van achter een doek. Vivaldi schreef veel van zijn vioolconcerten voor hen.

Ook in zijn eigen tijd was zijn muziek al hip en vernieuwend. Daarom hadden sommige mensen er moeite mee. Maar in zijn eigen tijd werd hij niet zo gewaardeerd. Hij stierf arm, in Wenen (Oostenrijk).

Pas in de jaren dertig van de 20e eeuw was er een Amerikaans echtpaar (de schrijver Ezra Pound en de violiste Olga Rudge) dat aandacht vroeg voor Vivaldi. Ze organiseerden in 1939 het eerste Vivaldi-festival. Dat was in Siena. Na de oorlog bleef de belangstelling voor Vivaldi groot. Iedereen hield opeens van zijn muziek.

Vier vioolconcerten

In de 17e eeuw betekende concertare: wedijveren. Eén of meer solisten speelde een thema, de hele groep “antwoordde” daar dan op. Alsof ze samen een wedstrijdje hadden.

In het begin van de 18e eeuw, voegde Antonio Vivaldi virtuositeit van de solist toe. Dat betekent: technisch héél goed en vlug kunnen spelen. Dat kan je goed horen in de 4 jaargetijden. Je hoort een klein groepje strijkers en een strijkorkest, ondersteund door een klavecimbel.

De zomer van Vivaldi

OB-MB-BB-ML

Hier vind je één van de vier delen van het muziekstuk “De vier jaargetijden” van Antonio Vivaldi. (1678-1741). Vivaldi is een belangrijke componist uit de stijlperiode van de Barok.

In 1718 wist iedereen wie Vivaldi was. Hij krijgt zelfs een baan aangeboden aan het hof in Mantua, in Noord Italië. Vanaf 1721 begint het met het schrijven van zijn vier vioolconcerten die allemaal één jaargetijde uitbeelden. Hij schrijft er sonnetten bij.

Elk seizoen bestaat uit drie delen, een vlug, een langzamer en weer een vlug werk. “De zomer” is ook zo opgebouwd.

De vier jaargetijden was meteen een razend populair stuk. Dat kwam doordat Vivaldi één van de eerste componisten was die muziek schreef die een verhaal uitbeeldde: programmamuziek. Hij schreef zelfs precies voor hóe de muzikanten de muziek moesten spelen. Dat was in die tijd nog niet gebruikelijk.

Het publiek vond het veel makkelijker om naar zijn muziek te luisteren dan naar het werk van Bach. Vivaldi had catchy melodietjes. De Fransen waren ook enthousiast, dus in Parijs werd de muziek ook veel gespeeld. Zelfs aan het hof van Louis de vijftiende.

Het eerste deel

Het eerste stuk begint heel loom. Mensen willen niet bewegen. Het sonnet zegt:

“Onder de drukkende hitte van de felle zon
verwelken mens en kudde,
de pijnboom verzengt.

Je hoort een vioolsolo als een vogel boven alles uitklinken:

We horen de koekkoek,
zachte liedjes van de tortel en distelvink.
Een lieflijk briesje beroert de lucht…”

Maar aan het einde van de dag lijkt er een onweer aan te komen:

“Maar plotseling steekt de noordenwind op.
De kudde siddert
voor de storm en zijn lot.

Het tweede deel

Het tweede deel is een kort en langzaam stuk. Het is de stilte voor de storm. Een vioolsolo beeldt een herder uit, die graag rust wil. De andere instrumenten beelden het gezoem van insecten uit. Aan het eind hoor je de dreigende donder.

De vrees voor bliksem en donder
berooft de herder van zijn rust,
vliegen en horzels zwermen woedend rond.

Het derde deel

Net als je denkt dat je in slaap bent gevallen, begint een zomeravondstorm. Gelukkig keert aan het einde van dit deel de rust weer terug.

Ach, zijn angst blijkt gegrond…
De hemel dondert en bliksemt, hagel
verwoest de korenaren en het andere graan.”

Wat is een vioolconcert

Een vioolconcert is een compositie (dat betekent stuk) voor een (solo)viool en orkest.  Het bestaat vaak uit 3 delen.

In de 16e eeuw betekende het woord concertare: samen spelen. In de 17e eeuw betekende concertare: wedijveren. Eén of meer solisten speelde een thema, de hele groep “antwoordde” daar dan op. Alsof ze samen een wedstrijdje hadden.

In het begin van de 18e eeuw, voegde Antonio Vivaldi daar de virtuositeit van de solist aan toe. Dat betekent: technisch héél goed en vlug kunnen spelen. Dat kan je goed horen in de 4 jaargetijden.

Wie was Vivaldi precies?

Antonio Vivaldi werd geboren in Venetië als zoon van een kapper die van vioolspelen hield. Die stimuleerde zijn zoon, die ook heel goed kan vioolspelen, om te componeren.

Als jongeman ging Antonio in de leer bij de kapel van de San Marco. In die tijd was de kerk een goede plek om het vak van musicus te leren. Vivaldi werd toen hij 25 was ook priester. Hij had rood haar en werd “Il Prete Rosso” genoemd, wat betekent: de rode priester.

Hij werd ook vioolleraar in een meisjesweeshuis in Venetië. De ouderloze meisjes werden zelfs in het buitenland beroemd door hun vioolspel. Meisjes mochten eigenlijk niet musiceren voor publiek, daarom gaven zij concerten van achter een doek. Vivaldi schreef veel van zijn vioolconcerten voor hen.

Antonio heeft veel muziek geschreven. Hij schreef ook ongeveer 220 vioolconcerten. De vier jaargetijden (Quattro stagioni)  is er daar één van. Het werd in 1725 in Amsterdam (!) uitgegeven.

Het is een cyclus van vier vioolconcerten, voor elk seizoen één.  Elk seizoen bestaat uit 3 delen. Het is één van de meest populaire klassieke stukken en het stuk dat het meeste opgenomen schijnt te zijn op geluidsdragers (plaat, cd etc.) van alle klassieke muziekstukken. Het staat ook al jaren in de top tien van de klassieke top honderd.

Ook in zijn eigen tijd was zijn muziek al hip en vernieuwend. Hij had pakkende melodietjes en wilde niet alleen maar rijke mensen aanspreken, maar alle mensen. Zijn muziek is ook heel vrolijk en misschien daarom wel zo populair.

Vivaldi’s muziek wordt vandaag de dag nog vaak gebruikt voor bijvoorbeeld dansvoorstellingen. Ook wordt het vaak bewerkt naar moderne versies. 

4. Ritmes: 1, 2, 4 tellen

Speel deze ritmes. Je kan ze klappen, op trommels spelen, op de tafel tikken, stampen, blazen, op één toets van een toetseninstrument spelen of je kan er een bodypercussie van maken. Bij ritme gaat het niet om hoger en lager, maar alleen om korter of langer.

De ritmes zijn opgebouwd uit 1, 2 en 4 tellen. Je hebt klanken van 1, 2 en 4 tellen.

  • Kies een instrument waarop je een ritme kan spelen, of klap de ritmes.
  • Je kan er ook een bodypercussie van maken. Dan maak je de klanken op je eigen lijf, bijvoorbeeld: stampen, met je vingers knippen, plopgeluidjes maken etc.
  • Speel deze ritmes een samen met een klasgenoot. Kies allebei een ander instrument, of kies een andere toets op jullie toetseninstrument.
  • Je kan de ritmes ook om de beurt spelen. Als je met een hele groep werkt, kan de groep in tweeën gedeeld worden.
  • Je kan ook verschillende ritmes door elkaar heen spelen.e kan ook met je voeten het ene ritme stampen (bijvoorbeeld 4 x 1 tel) en dan met je handen een ander ritme klappen. Dit is best moeilijk.

Jingle bells, eenvoudig

OB-MB-BB-ML-BBS

c d e f g

Dit is een klein stukje van het kerstliedje Jingle bells. Dit kan je natuurlijk met kerstmis spelen op toetsen of met boomwhackers.

Jingle bells is een Amerikaans liedje, dus we hebben echte Amerikaanse uitvoeringen voor jullie gezocht, waar jullie naar kunnen luisteren, voordat jullie het zelf gaan spelen. Een Disney versie, een versie waar Frank Sinatra croont. Croonen betekent “kreunen, kermen, klagen”. Een crooner is een zanger (meestal een man) die heel ontspannen en lief zingt. Hij zingt met een zachte, lage stem en probeert een sentimenteel sfeertje op te roepen. En tenslotte een versie van Pentatonix.

Het Zwanenmeer

OB-MB-BB-ML

Je hoeft niet altijd perse een boek te lezen voor een verhaal. Ook in films, balletvoorstelling, theaterstukken, musicals zit een verhaal verstopt dat door iemand is geschreven. Vandaag kijken we naar een ballet van Pjotr Iljitsch Tchaikovsky (1840-1893) Het komt uit de periode van de Romantiek. Dat is een periode in de muziekgeschiedenis.

Luister naar alle versies. Kies er één uit die je het mooiste vindt en één die je het minst mooi vindt. Vertel over de verschillen en waarom je de een leuker vindt dan de ander.

Uit het Zwanenmeer: Binnenkomst van de kleine zwaantjes

Het zwanenmeer is een ballet in vier bedrijven (zeg maar 4 stukken) op muziek van Tsjaikovski. Tsjaikovski leefde in de tijd die in de geschiedenis “De Romantiek” wordt genoemd. Het gaat om ongeveer de hele 19e eeuw. In de muziek lieten componisten in die tijd veel van hun gevoel horen.

Het ballet werd op 4 maart 1877 voor het eerst op de planken gebracht in het Bolsjojtheater in Moskou. De choreografie werd toen bedacht door Julius Reisinger.

Een ballet heeft vaak een verhaal. Dat heet het “libretto.”  Wie dit libretto gemaakt heeft, is niet zeker. Het verhaal lijkt op sommige sprookjes uit Duitsland en Rusland. Eerst was het ballet niet zo’n succes. Pas toen andere mensen een choreografie hadden bedacht (Petipa en Ivanov) wilde elk gezelschap het wel dansen.

Eerste bedrijf:

Prins Siegfried is jarig en net volwassen. Hij is heel uitgelaten. Zijn moeder waarschuwt hem dat hij op het volgende bal een bruid moet uitzoeken.

Tweede bedrijf:

De prins gaat met zijn gevolg jagen. Ze komen aan bij een meer met zwanen. Odette, de koningin van de zwanen legt aan de prins uit dat ze betoverde zwanen zijn. Ze zijn eigenlijk jonge vrouwen die door de boze tovenaar Von Rothbart betoverd zijn. Maar in de nacht worden ze weer vrouwen. De pins is meteen verliefd op Odette. Ze dansen samen een pas de deux. Dat is een dans van twee mensen. De prins vraagt Odette naar zijn bal te komen en belooft haar te trouwen. Odette zegt dat de betovering dat verbroken moet zijn. Dan wordt ze weer zwaan en moet terug naar het meer.

Derde bedrijf:

Siegfried is terug op het kasteel. Zijn moeder en hij ontvangen zes meisjes die met hem willen trouwen. Gasten uit allerlei landen komen en dansen dansen uit hun eigen land. Dan verschijnt de boze tovenaar Von Rothbart met zijn dochter Odile. Hij heeft haar betoverd en daarom lijkt ze op Odette. Odile danst een tweede pas de deux met de prins. Soms heeft Odette een zwart kostuum, om het verschil tussen goed en kwaad te laten zien. De prins zegt dat hij van haar houdt. Buiten is Odette wanhopig, omdat ze zich verlaten voelt. De tovenaar en Odile zijn heel triomfantelijk.

Vierde bedrijf:

Odette en de andere zwanen zijn droevig. Als siegfried komt, wil Odette niets met hem te maken hebben. Maar Siegfried kan het uitleggen. De tovenaar is zo boos dat hij een storm tevoorschijn tovert. De twee geliefden hebben elkaar gevonden, maar dan verdrinken ze samen in het meer.

Kun je zelf ook een dans bedenken op deze muziek?

Over de componist.

Tsjaikovski was eerst ambtenaar in Rusland. Later ging hij muziek studeren aan het conservatorium. Dat is een muziekschool. Hij werd toen leraar aan een ander conservatorium, in Moskou. In 1867 had hij zijn eerste pianostukken geschreven. Er was een gravin, gravin von Meck, die hem geld gaf om te leven. Zo kon hij zich met componeren bezighouden. Tsjaikovsky heeft zijn weldoenster nooit ontmoet. In 1890 stopte ze met hem geld te geven. Waarom is niet zeker.

Tsjaikovski reisde veel, maar was toch een eenzaam mens. Hij overleed aan cholera. Hij was pas 53 jaar. Hij had veel muziekstukken geschreven, onder ander voor piano. Maar hij schreef ook liederen, symfonieën en vioolmuziek. Zijn balletmuziek “De notenkraker” is misschien wel het meest bekende stuk. Hij kon de instrumenten heel mooi gebruiken.

De zwaan

OB-MB-BB-ML

Het carnaval der dieren gaat over verschillende dieren. Het is een muziekstuk van Camille Saint Saens. (1835-1921)

Het is muziek met een verhaaltje. Dat noemen we programmamuziek.

Saint Saens is een componist uit de periode van de Romantiek. Zeg maar, de negentiende eeuw. Hij schreef dit muziekstuk in 1866. Dat deed hij voor de grap. Eigenlijk heet het: Le Carnaval des Animaux-Grande Fantaisie Zoölogique. Dat betekent: het carnaval van de dieren; een geweldige dierenfantasie.

Pas in 1922 werd het voor het eerst uitgegeven. Het werd ontzettend populair.

Luister maar eens naar de zwaan. Dit wordt gespeeld door YoYoMa en hij wordt begeleid door de pianiste Kathryn Stott. Op welk instrument speelt Yo Yo Ma?

De zwaan

De componist beeldt in veel van die delen de eigenschappen van dieren uit.  Het stuk is tijdens zijn leven maar één keer uitgevoerd, voor zijn vrienden. Hij vond het stuk niet passen voor een serieuze componist.

De zwaan is het 13e deel.

Waaraan kun je horen dat dit muziekstuk over een zwaan gaat? Welk instrument hoor je?

Dit stuk werd gebruikt voor ballet in het ballet “De Stervende zwaan”voor ballerina Anna Pavlova. Hiervan kun je historische opnames zien in het tweede YouTube fragment. De stervende zwaan is de meest gedanste balletsolo ooit.

Uitvoering stervende zwaan door Anna Pavlova. Begin met kijken op 0.59

Blijkbaar is de zwaan een dier dat je goed dansend kunt uitbeelden. Luister maar eens naar een fragment van de muziek van een andere componist uit de romantiek: Tsjaikovski: Het zwanenmeer. 

Pas de deux uit het Zwanenmeer van Tchaikovsky

Welke muziek spreekt je meer aan?

De andere delen van het Carnaval des Animaux:

De introductie en de koninklijke mars van de leeuw. ( tremolo’s (trillers) en glissando’s (over alle toetsen glijden) van de piano.

Kippen en hanen.

Muilezels of snelle dieren. (heel snel)

Schildpadden. Dit is natuurlijk een langzaam stuk. Het haalt een grapje uit met een ander bekend stuk van Offenbach, dat tegenwoordig bekend is als de Can-Can.

Olifant. Het is pompeus, log en vrolijk. Ook hier gebruikt hij het werk van een andere componist: Berlioz.

Kangoeroes.

Aquarium. Mysterieus. Hierin kun je een glasharmonica horen. (Hoewel ook van een celesta gebruikt wordt.)

Personages met lange oren.

De koekoek in het diepst van het woud. Droevig en schertsend. Je hoort steeds de koekoek.

de volière. Je herkent meteen de vogeltjes.

Pianisten. Hij beschouwt pianisten dus ook als een soort dieren. Je hoort beginnersoefeningen van pianisten, die nog niet zo goed kunnen spelen. Het wordt steeds beter.

Fossielen. Alle instrumenten spelen mee. Hij verwijst naar een ander stuk van hemzelf: de Danse Macabre. De klanken op de xylofoon beelden spelen op botten uit. Er zitten ook kinderliedjes in verstopt.

De zwaan.

Finale

Schildpadden

OB-MB-BB-ML

Het carnaval der dieren gaat over verschillende dieren. Het is een muziekstuk van Camille Saint Saens. (1835-1921)

Het is muziek met een verhaaltje. Dat noemen we programmamuziek.

Saint Saens is een componist uit de periode van de Romantiek. Zeg maar, de negentiende eeuw. Hij schreef dit muziekstuk in 1866. Dat deed hij voor de grap. Eigenlijk heet het: Le Carnaval des Animaux-Grande Fantaisie Zoölogique. Dat betekent: het carnaval van de dieren; een geweldige dierenfantasie.

Pas in 1922 werd het voor het eerst uitgegeven. Het werd ontzettend populair.

Luister maar eens naar de schildpadden.

Schildpadden

De componist beeldt in veel van die delen de eigenschappen van dieren uit.  Het stuk is tijdens zijn leven maar één keer uitgevoerd, voor zijn vrienden. Hij vond het stuk niet passen voor een serieuze componist.

Luister naar de schildpadden. Het is het 13e deel.

Waaraan kun je horen dat dit muziekstuk over schildpadden gaat? Over welke parameter hebben we het dan?

Dit is natuurlijk een langzaam stuk. De parameter waar het over gaat is “het tempo” van het stuk.

Het filmpje laat een schildpad zien die een hardloopwedstrijd met een haas houdt. De haas haalt hem in, maar de schildpad houdt vol. Hij droomt van optreden in Parijs als Cancandanseres Echte cancandanseressen dansen een beetje ondeugend, want ze laten hun onderbroek zien. Daarom laten we daar geen filmpje van zien. De schildpad denkt ook aan heel veel spruitjes. Aan het eind zie je dat de haas het voor de finish heeft opgegeven, de schildpad komt wél over de finish en krijgt dan héél veel kolen. Dus: ook al is iets moeilijk: hou vol!

De componist haalt trouwens een grapje uit met de luisteraar. Hij gebruikt in dit stuk een ander bekend stuk. Dat is van Offenbach. Tegenwoordig staat dat stuk bekend als de Can-Can. Dat is een dans waarbij vrouwen hun rokken optillen. Het is een grappig idee dat de schildpadden dat héél langzaam doen.

De andere delen:

De introductie en de koninklijke mars van de leeuw. ( tremolo’s (trillers) en glissando’s (over alle toetsen glijden) van de piano.

Kippen en hanen.

Muilezels of snelle dieren. (heel snel)

Schildpadden. Dit is natuurlijk een langzaam stuk. Het haalt een grapje uit met een ander bekend stuk van Offenbach, dat tegenwoordig bekend is als de Can-Can.

Olifant. Het is pompeus, log en vrolijk. Ook hier gebruikt hij het werk van een andere componist: Berlioz.

Kangoeroes.

Aquarium. Mysterieus. Hierin kun je een glasharmonica horen. (Hoewel ook van een celesta gebruikt wordt.)

Personages met lange oren.

De koekoek in het diepst van het woud. Droevig en schertsend. Je hoort steeds de koekoek.

De volière. Je herkent meteen de vogeltjes.

Pianisten. Hij beschouwt pianisten dus ook als een soort dieren. Je hoort beginnersoefeningen van pianisten, die nog niet zo goed kunnen spelen. Het wordt steeds beter.

Fossielen. Alle instrumenten spelen mee. Hij verwijst naar een ander stuk van hemzelf: de Danse Macabre. De klanken op de xylofoon beelden spelen op botten uit. Er zitten ook kinderliedjes in verstopt.

De zwaan.

Finale

Kangoeroes

OB-MB-BB-ML

Het carnaval der dieren gaat over verschillende dieren. Het is een muziekstuk van Camille Saint Saens. (1835-1921)

Het is muziek met een verhaaltje. Dat noemen we programmamuziek.

Saint Saens is een componist uit de periode van de Romantiek. Zeg maar, de negentiende eeuw.

Kangoeroes

Hij schreef dit muziekstuk in 1866. Dat deed hij voor de grap. Eigenlijk heet het: Le Carnaval des Animaux-Grande Fantaisie Zoölogique. Dat betekent: het carnaval van de dieren; een geweldige dierenfantasie.

Saint Saens heeft voor heel veel verschillende dieren een eigen muziekstuk gecomponeerd.

Pas in 1922 werd het voor het eerst uitgegeven. Het werd ontzettend populair.De kangoeroes zijn het 6e deel.

De componist beeldt in veel van die delen de eigenschappen van dieren uit.  Het stuk is tijdens zijn leven maar één keer uitgevoerd, voor zijn vrienden. Hij vond het stuk niet passen voor een serieuze componist.

Luister naar de kangoeroes.

Welk instrument wordt er in dit deel gebruikt? Springt de kangoeroe eerst omhoog of eerst omlaag? Hoe weet je dat? 

De andere delen:

De introductie en de koninklijke mars van de leeuw. ( tremolo’s (trillers) en glissando’s (over alle toetsen glijden) van de piano.

Kippen en hanen.

Muilezels of snelle dieren. (heel snel)

Schildpadden. Dit is natuurlijk een langzaam stuk. Het haalt een grapje uit met een ander bekend stuk van Offenbach, dat tegenwoordig bekend is als de Can-Can.

Olifant. Het is pompeus, log en vrolijk. Ook hier gebruikt hij het werk van een andere componist: Berlioz.

Kangoeroes.

Aquarium. Mysterieus. Hierin kun je een glasharmonica horen. (Hoewel ook van een celesta gebruikt wordt.)

Personages met lange oren.

De koekoek in het diepst van het woud. Droevig en schertsend. Je hoort steeds de koekoek.

de volière. Je herkent meteen de vogeltjes.

Pianisten. Hij beschouwt pianisten dus ook als een soort dieren. Je hoort beginnersoefeningen van pianisten, die nog niet zo goed kunnen spelen. Het wordt steeds beter.

Fossielen. Alle instrumenten spelen mee. Hij verwijst naar een ander stuk van hemzelf: de Danse Macabre. De klanken op de xylofoon beelden spelen op botten uit. Er zitten ook kinderliedjes in verstopt.

De zwaan.

Finale

De leeuw!

OB-MB-BB-ML

Het carnaval der dieren is een muziekstuk dat is gecomponeerd door Camille Saint Saens. (1835-1921)

Het is muziek met een verhaaltje. Dat noemen we programmamuziek.

Saint Saens is een componist uit de periode van de Romantiek. Zeg maar, de negentiende eeuw.

Hij schreef dit muziekstuk in 1866. Dat deed hij voor de grap. Eigenlijk heet het: Le Carnaval des Animaux-Grande Fantaisie Zoölogique. Dat betekent: het carnaval van de dieren; een geweldige dierenfantasie.

Hij heeft voor heel veel verschillende dieren een eigen muziekstuk gecomponeerd. Hieronder hoor je “De leeuw.”

De leeuw, uit het carnaval der dieren. Bekijk deze leuke animatie en luister naar de muziek.

Het Carnaval der dieren bestaat uit 14 delen en wordt uitgevoerd door een kleine groep musici. Je kunt in dit filmpje zien welke instrumenten meespelen in dit deel. Ken je ze allemaal?

De componist beeldt in veel van die delen de eigenschappen van dieren uit.  Het stuk is tijdens zijn leven maar één keer uitgevoerd, voor zijn vrienden. Hij vond het stuk niet passen voor een serieuze componist. Pas in 1922 werd het voor het eerst uitgegeven. Het werd ontzettend populair.

De leeuw is het eerste deel. Herken je eigenschappen van leeuwen in de muziek? 

De andere delen zijn:

  1. De introductie en de koninklijke mars van de leeuw. ( tremolo’s (trillers) en glissando’s (over alle toetsen glijden) van de piano
  2. Kippen en hanen.
  3. Muilezels of snelle dieren. (heel snel)
  4. Schildpadden. Dit is natuurlijk een langzaam stuk. Het haalt een grapje uit met een ander bekend stuk van Offenbach, dat tegenwoordig bekend is als de Can-Can.
  5. Olifant. Het is pompeus, log en vrolijk. Ook hier gebruikt hij het werk van een andere componist: Berlioz.
  6. Kangoeroes.
  7. Aquarium. Mysterieus. Hierin kun je een glasharmonica horen. (Hoewel ook van een celesta gebruikt wordt.)
  8. Personages met lange oren.
  9. De koekoek in het diepst van het woud. Droevig en schertsend. Je hoort steeds de koekoek.
  10. de volière. Je herkent meteen de vogeltjes.
  11. Pianisten. Hij beschouwt pianisten dus ook als een soort dieren. Je hoort beginnersoefeningen van pianisten, die nog niet zo goed kunnen spelen. Het wordt steeds beter.
  12. Fossielen. Alle instrumenten spelen mee. Hij verwijst naar een ander stuk van hemzelf: de Danse Macabre. De klanken op de xylofoon beelden spelen op botten uit. Er zitten ook kinderliedjes in verstopt.
  13. De zwaan.
  14. Finale

Kzingmuseum

Kunstwerken inleveren, kan je doen via: brievenbus@kzing.tv. Vergeet niet je naam te vermelden! Veel succes!

Kzing heeft 3 taarten verloot onder de inzenders van zelfgemaakte tekeningen, foto’s, gedichten, lego-bouwwerken etc. die moesten gaan over West-Friesland, de regio waarin wij wonen. Iedere leerling of vrijwilliger mocht minimaal 1 en maximaal 3 inzendingen sturen. Een aantal van die mooie werken, zijn gebruikt voor een filmpje bij het traditionele West-Friezenlied. Dat is ingezongen door Lara en juf Ellis.

Bekijk de kunstwerken in het filmpje.

De West-Frieslandzaal

Inzending Elin Winterstein. “Ze heeft de tulpenvelden getekend die ze zo mooi vond….en ze heeft zin in taart!”
Inzending Elin Winterstein
Inzending Victor
Inzending Victor/Richard
Inzending van Hebe. De vlag van West-Friesland en de W van West-Friesland in guldens.
Inzending Cas Schoots
Inzending Cas Schoots
Erwin Leetink: “Eén van de mooiste West-Friese stolpboerderijen in West-Friesland die ik ken.”
Erwin Leetink: “Wat is er nou West-Frieser dan het West-Fries museum? In de 80-jarige oorlog was het de vergader locatie van de Gecommitteerde Raden van West-Friesland.”
Erwin Leetink: “De meest biologische manier van grasmaaien in de wijk: schapen. Vrij uniek in Nederland.”
Inzending van Lotte van Wilsum
Inzending van Lotte van Wilsum.
Inzending van Lotte van Wilsum.
Simone Bothe: Hoornse Haven. Als grote havenstad van West-Friesland mag de Hoornse haven natuurlijk niet ontbreken.
Simone Bothe: Molens gezien door het riet. West-Friesland was ooit allemaal zee. Door middel van de molens kunnen we nu in dit gebied wonen.
Simone Bothe: Hoornse haven vanaf het Julianapark. Dit was afgelopen winter toen het zo had gevroren. Ik zag voor me hoe groepen mensen hier geschaatst moeten hebben in niet-corona tijd. Met een gezellige koek en zopiekraam.

Inzending Amanda Leetink
Inzending Amanda Leetink
Inzending Amanda Leetink

De Kzingzaal

De winterzaal

De Tagzaal

De vlaggenzaal met vlaggen voor de vrede De

V.O.C. zaal

Ritme: vorm van de noten

MB-BB-ML

Hier kun je van alles lezen over ritme.

Als je liever naar een filmpje kijkt, kun je ook de onderstaande linkjes volgen:

Lezen over ritme

Hoe schrijf je een ritme in noten op? Ritme is wat er overblijft van een liedje als je het klapt.

Bij ritme gaat het om hoe lang de verschillende klanken duren. Je vergelijkt ze met elkaar. De ene klank hou je langer aan dan de andere.

Er zijn tekentjes die aangeven hoe lang een klank moet duren. Je moet dan natuurlijk wel heel regelmatig tellen.

Die tekentjes hebben een naam (hele noot, halve noot, kwartnoot, achtste noot). Elk tekentje zegt je hoelang je een klank moet laten duren.

Hieronder zie je die tekens staan. Je kunt precies zien dat je vier noten van 1 tel, in één noot van 4 tellen kan stoppen.

Ritme: hoe tel je?

MB-BB-ML

Als je een boek leest, lees je letters. Die vertellen je welke klank je moet uitspreken. Dat kan je hardop doen, of in je hoofd.

Als je een ritme leest, lees je noten. Die vertellen je hoe lang een klank duurt. Dat tellen kan je hardop doen en als je het goed snapt, kan je dat ook stil, in je hoofd doen.

Door elkaar heen klappen of spelen

Als je met meer mensen bent, kun je verschillende ritmes door elkaar klappen, of spelen.

Persoon 1 speelt telkens klanken die 4 tellen duren: hele noten.

Persoon 2 speelt telkens klanken die 2 telen duren: de halve noten. Als nummer 1 er één speelt, speelt deze persoon er dus 2.

Persoon 3 speelt telkens klanken die 1 tel duren: de kwartnoten. Als persoon 1 er één speelt en persoon 2 er twee speelt, speelt deze persoon er dus 4.

Persoon 4 speelt telkens klanken van een halve tel. Die noten moeten de tel dus samen delen. Daarom wordt de tel in twee lettergrepen verdeeld. Je zegt: e-ne twee-je drie-je vie-re. Elke achtste noot krijgt een lettergreep.

Simpel ritme in de maat

MB-BB-ML
Als je een ritme ziet staan, kun je klappen wat er staat. Doe je mee? Je kan natuurlijk steeds alleen de noot tellen, maar meestal tellen we in maten.

Je luistert om de hoeveel tellen je een hardere toon hoort. Soms hoor je dat er steeds 4 tellen zijn en dan weer een hardere klap. Dan tel je steeds tot 4.

De 4 tellen die bij elkaar horen, zijn samen een maat. In elke maat zitten dan dus 4 tellen. Hier zie je vier maten. Elke maat heeft een eigen hokje gekregen.

Kun je deze maten en de ritmes die erin staan, klappen? Je kunt die ritmes natuurlijk ook op een toets van een keyboard spelen, of op een fluit blazen, of met een pollepel op een pan slaan.

Zoek zelf uit

MB-BB-ML

Je gebruikt de c d e f g a b c

Dit bekende kerstliedje kan je als het kerstmis is, spelen op toetsen of metallofoons. Op boomwhackers is dit liedje wat lastiger te spelen.

Het is leuk om zelf uit te zoeken welk liedje het is. We verklappen vast dat het een traditioneel Engels kerstliedje is. Zo’n liedje heet een christmas carol. In Engeland zijn er veel kersttradities. Zoek dat maar eens op op het internet!

Je ziet dat je twee verschillende f’fen nodig hebt. Een lage en een hoge. Het verschil hiertussen noem je: een octaaf. Als je die laagste f niet hebt, kun je in plaats daarvan ook een a spelen.

Je gebruikt niet alleen maar klanken die 1 tel duren. Er zijn ook klanken van een een halve tel bij. Die klinken korter. Ze delen de tel samen. Dit liedje heeft dus een lastiger ritme. Maar je weet hoe het klinkt, dus daar heb je veel steun aan.

In dit stukje zitten er steeds 3 tellen in een maat. De eerste tel van een maat is altijd sterker. Alleen in het begin is er een maat die niet vol is. Zo’n maat heet een opmaat. Tel nummer 1 en 2 vergeet je en je begint op tel 3. De c op tel 1 van de volgende maat is sterker.

Hoeveel tellen staan er in de laatste maat? Hoe kan dat?

Winter van Vivaldi

OB-MB-BB-ML

Hier vind je één van de vier delen van het muziekstuk “De vier jaargetijden” van Antonio Vivaldi. (1678-1741). Hij is een belangrijke componist uit de stijlperiode van de Barok.

Dit keer gaat het om “De Winter”. Ieder seizoen bestaat uit drie delen. “De Winter” dus ook.

Het eerste deel is allegro(vlug) non molto (maar niet té zeer.) Je hoort er de storm en de kou in.

Het tweede deel is een Largo. Dat betekent een breed, traag stuk. De regen druppelt, maar binnen is het gezellig.

Het derde deel is een echt allegro. Dat beeldt het vallen en opstaan op het ijs uit, maar ook het verlangen naar het voorjaar.

Welke instrumenten hoor je?

De winter, van Antonio Vivaldi versie 1

Niet alle muziek beeldt iets uit. De vier jaargetijden wel. Zulke muziek heet programmamuziek. Dat wil zeggen dat de componist een verhaaltje of een gedachte gebruikte voor zijn compositie. Het is zelfs één van de eerste programmatische werken.

Antonio Vivaldi werd geboren in Venetië als zoon van een kapper die van vioolspelen hield. Die stimuleerde zijn zoon, die ook heel goed kan vioolspelen, om te componeren.

Als jongeman ging Antonio in de leer bij de kapel van de San Marco. In die tijd was de kerk een goede plek om het vak van musicus te leren. Vivaldi werd toen hij 25 was ook priester. Hij had rood haar en werd “Il Prete Rosso” genoemd, wat betekent: de rode priester.

Hij werd ook vioolleraar in een meisjesweeshuis in Venetië. De ouderloze meisjes werden zelfs in het buitenland beroemd door hun vioolspel. Meisjes mochten eigenlijk niet musiceren voor publiek, daarom gaven zij concerten van achter een doek. Vivaldi schreef veel van zijn vioolconcerten voor hen.

Antonio heeft veel muziek geschreven. Hij schreef ook ongeveer 220 vioolconcerten. De vier jaargetijden (Quattro stagioni)  is er daar één van. Het werd in 1725 in Amsterdam (!) uitgegeven.

Het is een cyclus van vier vioolconcerten, voor elk seizoen één.  Elk seizoen bestaat uit 3 delen. Het is één van de meest populaire klassieke stukken en het stuk dat het meeste opgenomen schijnt te zijn op geluidsdragers (plaat, cd etc.) van alle klassieke muziekstukken. Het staat ook al jaren in de top tien van de klassieke top honderd.

Ook in zijn eigen tijd was zijn muziek al hip en vernieuwend. Hij had pakkende melodietjes en wilde niet alleen maar rijke mensen aanspreken, maar alle mensen. Zijn muziek is ook heel vrolijk en misschien daarom wel zo populair.

Vivaldi’s muziek wordt vandaag de dag nog vaak gebruikt voor bijvoorbeeld dansvoorstellingen. Ook wordt het vaak bewerkt naar moderne versies. 

Een Trance versie van de winter

Luister naar alle versies van dit muziekstuk en kies er één uit die je het mooiste vindt en één die je het minst mooi vindt. vertel wat de verschillen zijn en waarom je de leuker, of minder leuk vindt dan de ander.

Je hoort in deze muziek een klein groepje strijkers en een strijkorkest, ondersteund door een klavecimbel.     

Wat is een vioolconcert

Een vioolconcert is een compositie (dat betekent stuk) voor een (solo)viool en orkest.  Het bestaat vaak uit 3 delen.

In de 16e eeuw betekende het woord concertare: samen spelen. In de 17e eeuw betekende concertare: wedijveren. Eén of meer solisten speelde een thema, de hele groep “antwoordde” daar dan op. Alsof ze samen een wedstrijdje hadden.

In het begin van de 18e eeuw, voegde Antonio Vivaldi daar de virtuositeit van de solist aan toe. Dat betekent: technisch héél goed en vlug kunnen spelen. Dat kan je goed horen in de 4 jaargetijden.

  1.  
  • Luistertip: Het jaargetijde “De Winter” van Antonio Vivaldi.  (het tweede seizoen) 

    Antonio Vivaldi leefde van 1678 tot 1741. Hij is een belangrijke componist uit de stijlperiode van de Barok.

    Hij werd geboren in Venetië als zoon van een kapper die van vioolspelen hield. Hij stimuleerde zijn zoon, die ook heel goed kan vioolspelen, om te componeren. Als jongeman ging hij in de leer bij de kapel van de San Marco. In die tijd was de kerk een goede plek om het vak van musicus te leren. Vivaldi werd toen hij 25 was ook priester. Hij had rood haar en werd “Il Prete Rosso” genoemd, wat betekent: de rode priester.

    Hij werd ook leraar viool in een meisjesweeshuis in Venetië. De ouderloze meisjes werden zelfs in het buitenland beroemd door hun vioolspel. Meisjes mochten eigenlijk niet musiceren voor publiek, daarom gaven zij concerten van achter een doek. Vivaldi schreef veel van zijn vioolconcerten voor hen.

    Vivaldi heeft veel muziek geschreven. Hij schreef ook ongeveer 220 vioolconcerten. De vier jaargetijden (Quattro stagioni)  is  er daar één van. Het werd in 1725 in Amsterdam (!) uitgegeven. Het is een cyclus van vier vioolconcerten, voor elk seizoen één.  Elk seizoen bestaat uit 3 delen. Het is één van de meest populaire klassieke stukken en het stuk dat het meeste opgenomen schijnt te zijn op geluidsdragers (plaat, cd etc.) van alle klassieke muziekstukken. Het staat ook al jaren in de top tien van de klassieke top honderd.

    Ook in zijn eigen tijd was zijn muziek al hip en vernieuwend. Hij had pakkende melodietjes en wilde niet alleen maar rijke mensen aanspreken, maar alle mensen. Zijn muziek is ook heel vrolijk en misschien daarom wel zo populair.

    Vivaldi’s muziek wordt vandaag de dag nog vaak gebruikt voor bijvoorbeeld dansvoorstellingen. Ook wordt het vaak bewerkt naar moderne versies.  Dit is een link naar een trance versie. 

    1. Het eerste deel is allegro(vlug) non molto (maar niet té zeer.) Je hoort er de storm en de kou in.
    2. Het tweede deel is een Largo. Dat betekent een breed, traag stuk. De regen druppelt, maar binnen is het gezellig.
    3. Het derde deel is een echt allegro. Dat beeldt het vallen en opstaan op het ijs uit, maar ook het verlangen naar het voorjaar.

    Niet alle muziek beeldt iets uit. De vier jaargetijden wel. Zulke muziek heet programmamuziek. Dat wil zeggen dat de componist een verhaaltje of een gedachte gebruikte voor zijn compositie. Het is zelfs één van de eerste programmatische werken. Dat betekent: één van de eerste werken die een soort verhaal in muziek was.

    Een vioolconcert is een compositie (dat betekent stuk) voor een (solo)viool en orkest.  Het bestaat vaak uit 3 delen. In de 16e eeuw betekende het woord concertare: samen spelen.
    In de 17e eeuw betekende concertare: wedijveren. Eén of meer solisten speelde een thema, de hele groep “antwoordde” daar dan op. Alsof ze samen een wedstrijdje hadden.
    In het begin van de 18e eeuw, voegde Antonio Vivaldi virtuositeit van de solist toe. Dat betekent: technisch héél goed en vlug kunnen spelen. Dat kan je goed horen in de 4 jaargetijden.
    Je hoort een klein groepje strijkers en een strijkorkest, ondersteund door een klavecimbel. 

     

When winter comes

OB-MB-BB-BBS-ML

Sir Paul Mc Cartney zingt wat er gebeurt als de winter komt. Er is een mooie animatie bij, die ook voor de onderbouw en middenbouw leuk is om te bekijken. De bovenbouw kan Google translate, of een Engels woordenboek gebruiken om een vertaling te maken.

Paul Mc Cartney heeft dit lied in 2020 opgenomen in zijn thuisstudio in Sussex, tijdens de Covid 19 lockdown. Maar eigenlijk had hij het lied al in 1992 gemaakt en het al eens opgenomen. Maar nu heeft hij het helemaal vernieuwd om toe te voegen aan zijn album Mc Cartney 3.

Het lied beschrijft een soort gelukkig bestaan op een boerderij. Lekker bomen planten, hekken maken en goed leven. Daar houdt hij van.

De kunstenaar Geoff Dunbarr, die tekeningen voor kinderen maakt, heeft de mooie animatie tekeningen erbij gemaakt.

Een filmpje en lied van Sir Paul Mc Cartney over de winter
When winter comes, Paul Mc Cartney;
let op het echte nummer begint pas bij 0.31

Over Paul Mc Cartney

Toen Paul Mc Cartney op de middelbare school zat in Liverpool, wilde hij graag in het kerkkoor meedoen, samen met zijn vrienden. Maar hij werd daar twee keer voor afgewezen. Men vond hem niet goed genoeg.

Later richtte hij met zijn vrienden een bandje op “The Quarrymen”.

Later vormde Paul met John Lennon, George Harrison en Ringo Starr een band die ze “The Beatles” noemden. Deze band moet je echt onthouden, want die heeft de popmuziek veranderd. De Beatles is de band van wie de muziek het allermeeste verkocht is. De meeste muziek werd gemaakt door Lennon en Mc Cartney.

De band was succesvol tussen 1960 en 1970. Ze werden heel populair met het nummer “Love me do”. De meisjes gilden en vielen flauw als ze de jongens zagen. De Beatles zijn ook in Blokker geweest. Daar hebben ze nu een standbeeld. Hun muziek paste goed bij de hippietijd.

De Beatles hadden heel veel invloed op de popmuziek. Ze bewerkten hun muziek ook heel goed in geluidsstudio’s.

Bekende nummers van hen zijn:

  • I want to hold your hand
  • Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. Het album dat ook zo heet, beschouwt men als het hoogtepunt van de popgeschiedenis.
  • She loves you
  • Yesterday
  • Yellow Submanrine
  • Penny Lane
  • Strawberry Fields forever

Paul Mc Cartney is nu een meneer van bijna 80. Hij heeft zoveel gedaan voor de Engelse popmuziek dat de koningin van Engeland hem een lintje heeft gegeven. Hij is dus geridderd en mag zich “Sir” noemen. Zo zie je maar dat je altijd in jezelf moet blijven geloven. Paul is trouwens ook een heel goede beeldende kunstenaar geworden. Hij heeft heel veel schilderijen gemaakt.

Tom Waits en de herfst

BB-ML

The last leaf on the tree
Tom Waits

I’m the last leaf on the tree.
The autumn took the rest
but they won’t take me.
I’m the last leaf on the tree.

When the autumn wind blows,
they’re already gone.
They flutter to the ground
‘cause they can’t hang on.
There’s nothing in the world
that I ain’t seen
I greet all the new ones that are coming in green.

I’m the last leaf on the tree.
The autumn took the rest but they won’t take me
I’m the last leaf on the tree.

They say I got staying power here on the tree,
but I’ve been here since Eisenhower
and I’ve out lived even he…

I’m the last leaf on the tree.
The autumn took the rest but they won’t take me.
I’m the last leaf on the tree ..

I  fight off the snow
I fight off the hail
Nothing makes me go
I’m like some vestigial tail.
I’ll be here through eternity.
If you want to know how long.
If they cut down this tree
I’ll show up in a song.

I’m the last leaf on the tree
The autumn took the rest but they won’t take me.
I’m the last leaf on the tree.
I’m the last leaf on the tree.
I’m the last leaf on the tree.

Luister naar een lied van Tom Waits over de herfst… tenminste… Gaat het daar wel over, of gaat het eigenlijk over iets anders?

Mensen zeggen wel eens: “Smaken verschillen.” Wat de ene mens mooi vindt, vindt de ander niet mooi. En dat is prima.

Trouwens, “mooi” is niet altijd perse belangrijk bij kunst. Vaak vind je iets mooi, als het je raakt. Als je denkt: “Dat komt echt uit iemands hart…”

Als het een gevoel bij je oproept. Iets dat je herkent, of dat je juist niet kent, maar interessant vindt.

Luister eens naar dit lied. Kan je het vertalen? Kun je het voordragen?

Gaat dit lied echt over een laatste blad aan een boom?

Het lied is eigenlijk een soort gedicht, waarin hij een oud persoon, van wie alle mensen die hij/zij vroeger kende zijn overleden, vergelijkt met een allerlaatste blad aan een boom. Zo’n vergelijking heet een metafoor.

Wat vind je van de stem van Tom Waits? Hou je van die klank?

Over de singer/sonwriter

Thomas Alan Waits is een Amerikaans zanger, die in 1949 geboren is. Zijn stem is laag, rauw. Hij lijkt soms zelfs te grommen en hees. Misschien heeft hij geen “mooie” stem, maar het is wel een stem die iets met je doet.

Zijn muziek lijkt op rockmuziek, maar hij is een cultartiest. Hij maakt gewoon de muziek die hij zelf leuk vindt en het boeit hem niet of hij in één stijl blijft. Hij speelt ook jazz, rock… hij zingt door een megafoon… hij maakt muziek voor films (hij schreef met zijn vrouw zelfs een concert film!) … hij voegt gesproken stukken toe… Hij experimenteert er op los. Hij is ook een heel theatraal iemand. Dit lied heeft een heel erg bluesy feel.

Hij komt uit het nachtclub circuit. Hij wordt nooit door grote groepen omarmd. Hij heeft met veel grote artiesten een lied samen gedaan en veel artiesten voeren nummers van hem uit.

Carnaval in Venetië

MB-BB-BBS

De componist

Niccolò Paganini (1782-1840) hij componeerde in de periode van de Romantiek.

Paganini werd in Genua geboren. Hij was een Italiaanse musicus. Hij kon supergoed en supersnel viool spelen. Sommige mensen zeiden dat hij een afspraakje met de duivel had gemaakt en zijn ziel had verkocht om zo snel te kunnen spelen. Hij was ook een componist van virtuoze (dat wil zeggen: moeilijk te spelen door dat het snel en lastig is) muziek.

Paganini leed aan allerlei ziektes. Als je meer over hem wilt weten, kan je op het plaatje hiernaast klikken.

Het muziekstuk

Niccolo Paganini was een graag geziene gast in Venetië als er carnaval was, omdat hij zo ontzettend snel kon spelen. Hij was bijna een soort popartiest uit die tijd.

Hij schreef een variatievorm met 20 variaties om uit te voeren in Venetië. Een variatievorm is een muziekstuk dat begint met een thema. Daarna gaat hij een beetje improviseren en zo ontstaan er variaties op dat thema. Het thema dat paganini gekozen heeft, is een Napolitaans volksliedje. Het heet: o mamma, mamma cara, oftewel: o lieve, lieve mama.

De versie van Paganini werd zo populair dat iedereen het deuntje zong. In bijna alle landen werden er wel grappige teksten op dit melodietje gemaakt. In Nederland zingen we wel: Mijn hoed die had drie veren. Drie veren had mijn hoed. En had ie niet drie veren. Dan was het niet mijn hoed. Maar er zijn ook veel ondeugende teksten op gemaakt, die we hier helaas voor jullie niet zullen delen. 😉

Ook serieuze componisten werden door de melodie geïnspireerd. Je ziet dat de mensen in die tijd ook covers maakten.

Het carnaval in Venetië

Ergens rond de eerste week van februari begint erin Venetië, Italië een feest van twee weken: het Carnaval van Venetië. Het is een van de beroemdste carnavalsfeesten ter wereld.

Er wordt gezegd dat het sinds ongeveer 1296 gevierd wordt. Eerst was het een feestdag voor Venetianen, die voorafging aan de vastentijd. Die vastentijd was de periode voor carnaval. Burgers verkleedden zich en spraken af dat je status, je gender, je geloof etc. allemaal niet meetelde. Iedereen trof elkaar op het plein om het feest samen te vieren. En de rijke mensen vierden het ook nog eens met privéfeestjes in de bombastische kastelen.

Men bleef het feest altijd vieren en hield de tradities in stand. Je kan dan veel kleurig verklede mensen zien en shows. Een van de hoogtepunten is de “Vlucht van de engel”. Dan is er een acrobaat die aan een metalen kabel van de klokkentoren van de San Marco glijdt, naar het Dogenpaleis.

Je snapt dat het carnaval van Venetië altijd veel toeristen trekt.


Sneeuw

OB-MB-BB-ML

c d e f g

Het liedje sneeuw staat in een 3-telsmaat. Je telt steeds: 1 2 3 , 1 2 3, 1, 2 3…..

Je begint steeds met een toon van 2 tellen en dan een van 1 tel. Dus: lang- kort, lang- kort, lang- kort, lang- kort…

Kzingalongsong

OB-MB-BB-ML

De Kzingalongsong, ook wel bekend als “Het Kzinglied” is het lied van alle leerlingen, vrijwilligers, leerkrachten en fans van Kzing. Als we lessen geven op basisscholen, zingen we het ook graag. Soms zingen we daar de korte versie, die onderaan de pagina staat. De beelden zijn uit de theatergroepen. Van de basisscholen mogen we in verband met privacy geen beelden plaatsen. Maar… iedereen die graag liedjes van Kzing zingt, mag het meezingen, want bij Kzing hoort iedereen erbij!

Kzingalongsong

Kzing, gooi de deuren maar open!

Kzing, overal is muziek.

Wie wil zingen, dansen en acteren,

luisteren en musiceren,

dit is je echt ding!

Welkom bij Kzing!

******************************************************

Muziek woont in een huis met duizend deuren,

die opengaan als jij de sleutel vindt.

Kom jij hier op visite, mag jij van klank genieten.

Er is een sleutel voor haast ieder kind.

******************************************************

Muziek vraagt jou of jij wil komen spelen.

Gebruik muziek voor alles wat je wil.

Dus open vlug je oren dan kun je alles horen.

En af en toe dan blijft het “zellufs” stil.

******************************************************

Kzing, gooi de deuren maar open!

Kzing, overal is muziek.

Wie wil zingen, dansen en acteren,

luisteren en musiceren,

dit is echt je ding!

Welkom bij Kzing!

Als we het lied zingen, mag iedereen die dat wil er altijd bijkomen op het podium, want Kzing wil bereiken dat iedereen zich durft te presenteren op een podium naar eigen keuze!

Welk talent van jou zou je graag aan de wereld laten zien? Het hoeft niet per se iets te zijn uit de kunsthoek. Misschien ben jij wel heel goed in mensen verzorgen, of bouwen en is dat jouw talent voor de wereld…. Wat is jouw grote talent dat je in de wereld kan gebruiken?

Als je het moeilijk vindt om zoveel woorden te onthouden, kun je ook alleen het eerste stukje zingen. Hieronder staat daar een karaoke-versie van.

Kzing, gooi die deuren maar open.

Kzing overal is muziek.

Wie wil zingen, dansen en acteren,

luisteren en musiceren,

dít is echt je ding.

Welkom bij Kzing!

Oude culturen tot 500 na Christus

OB-MB-BB-ML-D

Bekende oude culturen

Op deze pagina vind je muziek uit de oude culturen: Mesopotamiërs, Egyptenaren, Grieken, Romeinen. Onder de zoekopdracht vind je informatie over deze culturen.

Mesopotamië

Natuurlijk was er voor de tijd van deze volkeren ook al muziek, maar daar hebben we niet echt bronnen van.

De geschiedenis van de Westerse Kunstmuziek begint in het Midden Oosten. Hier begint de muziekgeschiedenis van de Westerse kunstmuziek. Dat is muziek die echt gecomponeerd is. Soms is de muziek die we laten horen een weergave van directe bronnen, maar soms hebben muziekdeskundigen onderzocht hoe die muziek waarschijnlijk geklonken zal hebben.

Grieken

Er zijn geen echte stukken Griekse muziek bewaard gebleven, maar geschiedkundigen konden uit geschriften wel achterhalen hoe de muziek geklonken moet hebben. Een belangrijke componist was Mesomedes van Kreta, die in de eerste eeuw na Christus leefde.

Romeinen

Er is nog minder bewaard gebleven van de Romeinse muziek. Er is maar één echte aanwijzing te vinden in een toneelstuk. Deze lesstof komt ook al aan bod rond 11 november: Sint Maarten, die immers Romeins soldaat was.

De oude culturen brachten ons ook de muziektheorie. Ook ontstond de toonladder. Eerst waren er 3 tonen, toen 5 (pentatoniek), daarna 7 (diatoniek) en tenslotte 12 halve tonen (chromatiek).