Halloween

Posted on 16 oktober 2023 by admin

Uitgelicht: Het Halloweenfeest, Allerheiligen en Allerzielen.

Allerheiligen, Allerzielen en Halloween

Maak een vertaling van dit Engelstalige liedje over Halloween

Halloween, Allerheiligen en Allerzielen zijn drie bijzondere dagen die eigenlijk bij elkaar horen. Halloween valt op 31 oktober. Allerheiligen valt op 1 november. Allerzielen op 2 november.

Omdat het een feest is dat van oorsprong uit Engelstalige landen komt, hebben we een link naar een Engels liedje. Misschien is het leuk om samen te luisteren en het te vertalen.

Het thema is misschien meer iets voor de bovenbouwers dan voor de onder- of middenbouwers. Sommige leerlingen zullen het materiaal te spannend vinden. Iedereen kent de eigen groep het beste.

Halloween een spokenfeest

In sommige landen wordt , in de nacht van 31 oktober naar 1 november, het Halloweenfeest gevierd. Die nacht heet All Hallows Eve. Dat betekent Allerheiligenavond. We zullen later nog uitleggen wat dat voor een feest was. Wie aan Halloween denkt, denkt aan geesten, spoken en gegriezel. In de musical “Spoekies” wordt gezegd dat Halloween het lievelingsfeest is van alle spoken en dat ze dat feest vieren door elkaar kaartjes te sturen (zoals mensen dat met Valentijnsdag doen). Maar dat is natuurlijk verzonnen door juf Ellis

Griezelen met de spoken uit de musical “Spoekies” ? Leer het lied !

Een grappige, niet al te griezelige theatervoorstelling van ongeveer een uur, over lieve spoken die samen Halloween vieren

Allerheiligen op 1 november en Allerzielen op 2 november

Allerheiligen valt op 1 november. Mensen denken dan aan alle heilige mensen. Het woord heilig betekent Heilige mensen zijn mensen die heel goed geleefd hebben en zelfs wonderen hebben verricht. Ook martelaren zijn heilige mensen. Zij zijn voor een ideaal gestorven.

Allerzielen is het feest na Allerheiligen. Dat wordt gevierd op 2 november. Dan wordt er (vooral door katholieke mensen) teruggedacht aan álle overledenen. In veel landen gaan mensen naar de kerk. Soms zijn er processies. Dat zijn een soort kerkelijke optochten, die heel plechtig zijn. Mensen bidden. Ze steken vaak kaarsen aan voor overleden mensen of bezoeken het kerkhof. Daar versieren ze de graven dan soms met (vaak witte) bloemen.

Hiernaast vind je een link naar een les die past bij Allerzielen. Dat is een “feest” waarbij we denken aan alle mensen van wie we houden die zijn overleden.

BB
Luisteren en vertalen uit het Engels: Loreena Mc.Kennitt. All souls night

Hier hoor je een Keltische zangeres een lied zingen over “All souls night”, ofwel: Allerzielen.

Allerheiligen en Allerzielen zijn twee kerkelijke feesten, maar die feesten zijn zo niet begonnen. De Kelten hadden een andere kalender. Bij hen begon het jaar rond Halloween, want dan was de oogst binnen. Ook lag het zaaigoed voor het volgende jaar klaar. Halloween was dus een soort oudejaarsavond. Keltisch nieuwjaar heet Samhain. Je spreekt dat uit als Saun. Dat is ook het Ierse woord voor november.

De Kelten geloofden dat op die dag de geesten van alle overleden mensen van het afgelopen jaar terugkwamen om te proberen een levend lichaam te grijpen voor het komende jaar. Om goede geesten aan te trekken, legde men voedsel voor hen neer bij de deur. Maar men wilde de boze geesten afweren. Daarom droegen de Kelten maskers. Een soort vroege verkleedpartij voor Halloween dus.

Toen de Europese Christenen in de 9e eeuw aankwamen, namen zij hun Allerzielenfeesten mee. Christenen die in lompen gekleed waren, trokken de dorpen rond en bedelden om zielencake. Dat was krentenbrood. Voor elk brood dat zij kregen, beloofden ze een gebed te zeggen voor de overledenen van de gulle gever. Daar komt trick-or-treat vandaan, het langs de deuren gaan om snoepjes op te halen.

Trick or treat

In de 20e en 21e eeuw trekken groepen kinderen verkleed langs de deuren en te vragen om een “een trick or treat.” Een geintje of een traktatie. Ze verkleden zich zo dat mensen die de deur opendoen een beetje bang worden. De mensen in de huizen die meedoen, versieren hun huizen erg mooi. Vanaf 1980 doen de volwassenen ook mee met het feest. Ze organiseren dan griezelige verkleedfeestjes.

MB- BB-ML
My haunted backpack. Een liedje voor boomwhackers (e (als het mogelijk is hoog en anders laag), a, b en hoge c) en ritme-instrumenten.

This is Halloween, een bekend Halloweenliedje dat je kan spelen op b.v. boomwhackers of toetsen

Dia de Muertos (dag van de doden) in Mexico

In veel landen worden Allerheiligen en Allerzielen niet zo erg gevierd, maar in Mexico worden de doden nog echt herdacht. Dat gebeurt op de Día de Muertos. De dag van de doden. Dat feest wordt 1 en 2 november gevierd, dus eigenlijk op Allerheiligen én Allerzielen.

Men gelooft dat de zielen van kinderen op 1 november terugkeren naar de aarde en die van de volwassenen op 2 november. Mensen verzamelen het hele jaar goederen om aan de doden te offeren. Ze maken de graven van geliefden schoon en versieren ze. Soms offeren mensen er eten en drinken. Het symbool van deze dag zijn schedels.

Deze Mexicaanse traditie komt bij sommige oorspronkelijke bewoners van Amerika vandaan. (Vroeger werden deze mensen met de niet nette benaming “Indianen” aangegeven.) De Maya en Azteken vonden het normaal om hun voorouders en doden te vereren. Men bewaarde hun schedels. Dat gebeurde de hele maand augustus.

Over dit feest gaat de film Coco.

BB-ML
Een leuk filmpje van Sam Sam over de Dia de los muertos

Tenslotte…

Toen de Christelijke Spanjaarden binnen vielen, verplaatste men de gebruiken die rond Halloween plaatsvonden naar Allerheiligen en Allerzielen. Heel vaak werden heidense feesten opgeslokt door Christelijke feesten.

In de Verenigde Stagen werd Halloween erg populair toen er in de tweede helft van de 19e eeuw Schotse en Ierse (van oorsprong dus Keltische) immigranten kwamen. De jack’o lantern werd populair. Dat was een uitgeholde pompoen die op een gezicht leek. Dit is hét symbool van Halloween geworden.

wel:

In Nederland werd op sommige plekken op 11 november de sterfdag van Sint Maarten gevierd. Daar wordt ook snoep opgehaald en er worden soms ook pompoenen uitgehold en gebruikt als lampion.

Sommige gelovige mensen hebben bezwaar tegen Halloween, omdat het van oorsprong een heidens feest was. Het oproepen van geesten is in de bijbel niet toegestaan. Protestantse mensen zijn er soms ook tegen, omdat zij niet geloven in Allerheiligen en Allerzielen. Bovendien vieren zij 31 oktober al een ander feest, namelijk Hervormingsdag.

Haves en de have nots

Posted on 14 oktober 2023 by admin

BB-ML

Een lied om samen eens goed over na te denken en misschien wel eens om samen over te praten in de les. Armoede en rijkdom. Wat is rijk eigenlijk? Ben je rijk als je veel geld hebt? Of kan je ook op andere manieren rijk zijn? Vinden jullie dat mensen minder vrijheid ervaren, wanneer zij minder geld hebben?

Omdat ik graag mee wil doen.
Omdat iedereen het heeft.
Omdat het echt nodig is.
Om te leven als je leeft.

En ik ben arm. De rest is rijk.
Het is gemeen en ongelijk verdeeld.
En er staat een muur, een hoge muur,
tussen de haves en de have nots.

Ik heb niets, alleen maar pech.
In mijn hand zit heus geen gat.
Geld stroomt tussen mijn vingers weg,
Had ik nou maar meer gehad.

Maar ik ben arm. De rest is rijk.
Het is gemeen en ongelijk verdeeld.
En er staat een muur, een een hoge muur,
tussen de haves en de have nots.

Over Country en zo

Posted on 30 juni 2023 by admin

Uitgelicht: country muziek

We lichten Country en Americana muziek uit. Deze muziek past goed in het thema “Amerika”, oftewel U.S.A. Countrymuziek is een verzamelnaam voor verschillende Amerikaanse muziek die is ontstaan op het platteland in het zuidelijke gedeelte van de Verenigde Staten. Vanaf het begin af aan was Country heel populair en ook vandaag de dag houden veel mensen van deze muziekstijl.

Wil je meer over deze muziekstijl weten? Luister dan naar de podcast met beeld van Kzing. Tussendoor kun je naar de luistervoorbeelden luisteren.

Maandag

Het eerste stukje van de podcast over Countrymuziek

Take me home, country roads, gezongen door John Denver, met beelden van West-Virginia

Martin Deschamps in een countrynummer. Hij zingt eigenlijk dat hij nog steeds graag cowboytje speelt.

Johnny Cash en Willie Nelson, twee echte countryartiesten, zingen “Ghost riders in the sky.”

Wat vind je van deze muziek?

Dinsdag

Deel 2 van de podcast.

Al Hopkin’s Hill Billies, Cluck old hen, 1927

Jimmie Rodgers zingt “Blue Yodel 1, for Texas “

Als je zelf tussendoor een countrylied wil zingen, kijk dan vast bij het liedje van de verlegen cowboy.

Woensdag

Deel 3 van de podcast.

Carson Peters speelt in The Grand ole Opry house.

Donderdag

Deel 4 van de podcast over Country muziek

Wij zijn twee eenzame cowboys, Johnny Kraaykamp en Rijk de Gooijer

Kenny Chesney, met American kids. Een voorbeeld van Americana

Nog een countrysong zingen? Probeer Cowkid!

Vrijdag

The Common Linnets met “Calm after the storm”

Douwe Bob met het nummer “Slow down, brother”

Waylon met Everybody has a little outlaw in ‘em.

Hoedown, throwdown, gezongen door Miley Cyrus. Een hoedown is een bepaald soort dans, maar het is ook de naam van de muziek die erbij hoort.

Hieronder vind je nog meer country materiaal van Kzing:

Meer resultaten ...

Filter op doelgroep

Filter op activiteit

Deze les is klaar. Vond je hem leuk? Stuur ons gerust een tekening of gedicht dat je gemaakt hebt naar aanleiding van deze muzieksoort!

Voor wie liever leest:

Waarom is countrymuziek zo populair?

Dat komt doordat het een soort volksmuziek is. Veel mensen herkennen iets van zichzelf in de teksten en bovendien kan je de melodieën snel meezingen.

Het is muziek voor iedereen en daardoor goed te gebruiken bij samenkomsten van mensen.

Fusion

Country is ook populair, omdat het zich aanpast aan de smaak van mensen. Het blijft zich ontwikkelen. Country is een echte fusion-stijl.Het neemt vaak iets over van de andere muziekstijlen van de tijd waarin mensen leven. Daardoor hoor je het woord vaak in combinatie met een andere muziekstijl: “Country-blues” “Country- jazz” , “Country-funk” etc.

Maar… wat is nou eigenlijk country muziek?

Die vraag is niet zo simpel te beantwoorden. Er zijn heel veel verschillende soorten countrymuziek. Maar gek genoeg herken je het meestal meteen als je het hoort.

Dat komt doordat je er meteen een soort gevoel van “Amerika” , “cowboys” en “platteland” bij krijgt.

Denk maar eens aan een artiest als John Denver. Zijn nummer ” Take me home, country roads” uit 1971 kent bijna iedereen. Luister maar naar het filmpje hiernaast.

Bij het luisteren naar country moeten mensen dus vaak denken aan cowboys, de koeiendrijvers van het platteland in Amerika.

Overal is countrymuziek populair en ook artiesten die normaal in andere stijlen musiceren, vinden het leuk om af en toe country te maken. Hiernaast hoor je de Canadese rockmuzikant Martin Deschamps. Hij speelt op een countryfeest. Je ziet dat sommige bandleden moderne instrumenten gebruiken, maar toch klinkt dit lied heel country. Hij zingt in het Frans!!!

Invloeden van country kan je dus vaak herkennen aan een soort van “cowboy-feel” in een lied.

Hiernaast hoor je Johnny Cash en Willie Nelson samen echt dat cowboy-gevoel oproepen met “Ghost-riders in the sky”

Maar zo begon de Country natuurlijk niet.

Hoe is deze muziekstijl ontstaan?

In de 18e eeuw trokken er veel mensen uit verschillende landen naar de Verenigde Staten, of.. zoals gezegd werd: “De nieuwe wereld”. Ze wilden daar, in het land van onbegrensde mogelijkheden, een nieuw leven beginnen. Niet alleen in de grote steden, maar ook op het platteland. Country betekent: platteland en dat is de plek waar deze muziek ontstond.

Barndance

Die mensen namen uit hun eigen cultuur hun eigen instrumenten en eigen volksmuziek mee. De immigranten uit verschillende landen werkten hard, maar zaterdagavond kwamen ze in schuren (barns) bij elkaar om samen gezellig muziek te maken.

Zoiets heette een barndance: een schuurbal, zeg maar. Mensen gingen dansen en muziek maken in een schuur. Vaak zong iemand een lied en een paar simpele instrumenten (denk aan viool en gitaar) begeleidden hem of haar. De muzikanten namen allemaal wat van elkaar over

Al die muzieksoorten uit al die verschillende landen smolten samen tot een nieuw soort volksmuziek: de muziek van de immigranten die op het platteland van Amerika hun bestaan wilden opbouwen.

Ook tegenwoordig zijn er nog barndances.

Hiernaast hoor je heel oude Country: Al Hopkin’s Hill Billies, met Cluck old hen. Deze band was een van de eerste die op de radio te horen was. Daardoor werd het gebruik van snaarinstrumenten in de country populair.

Nashville

Jimmie Rodgers was het begin van de hedendaagse countrymuziek, met nummers als “The soldier’s sweetheart” en “Sleep, Baby Sleep”. Rodgers maakte veel platen, maar overleed al gauw.

In het nummer dat hij hiernaast zingt, kun je invloeden van de blues (de muziek van de tot slaaf gemaakte mensen uit Afrika) horen. Ze noemden hem de Blue Yodeler. Eigenlijk jodelde hij niet, hoewel het er veel op leek, maar waren zijn “jodels” het een soort vroege addlipps.

Toen de radio opkwam, kregen de artiesten meer bekendheid. De plaats Nashville, was hierbij heel belangrijk. Er was een zakenman in Nashville, meneer Thomas Ryman, die een kerk wilde bouwen in Nashville. Maar om geld te verdienen, hield hij ook andere soorten bijeenkomsten in het gebouw. Jonge muzikanten trokken ernaartoe met hun muziek. En dat was Countrymuziek. Het Ryman Auditorium is wereldberoemd. Er trokken steeds meer Country artiesten naar Nashville. Zeker toen er in 1925 nog een radioshow bijkwam, van waaruit wekelijks live een countrymuziekprogramma werd uitgezonden. Dat heette eerst WSM Barn Cance, maar vanaf 1927 heet het The Grand ole Opry. : The Grand ol’ Opry. Ook vandaag de dag nog.

Grand ole opry House

Veel beroemde country artiesten hebben opgetreden in het Grand Ole Opry house, in Nashville. Andere beroemde namen uit die tijd zijn: Dolly Parton en Hank Williams. Hier hoor je Carson Peters, een jongen het lied “Blue moon of Kentucky” zingen in the Grand ole Opry house. (Spoel naar 0.16)

Europa

In het midden van de vorige eeuw werd countrymuziek in Europa bekend, door de opkomst van westernfilms, zeg maar…cowboyfilms.

In de jaren 60 waren er iedere week cowboyseries zoals Bonanza en Rawhide op tv. Hiernaast hoor je de themasong van Rawhide.

De eerste Europeaan die echt country maakte, was misschien wel de Vlaming Bobbejaan Schoepen. Hij trad ook op in the Grand ole opry.

Maar ook in Nederland en Vlaanderen ging men countrysongs maken. Soms met een knipoog, zoals het lied hiernaast van Johnny Kraaykamp en Rijk de Gooijer.

Americana

Onder invloed van pop en rockbands zoals The Byrds en Neil Young, werden ook andere popartiesten steeds meer beïnvloed door country. Singer-songwriters schreven teksten en maakten er moderne countrynummers van. Deze richting heet: Americana.

Die muziek gebruikte en gebruikt elementen van country, folk en blues. Maar ze maakten de muziek wel moderner. Tegenwoordig worden er in countrymuziek bijvoorbeeld ook drums en elektrische gitaren gebruikt.

De meeste country artiesten komen uit Amerika. Maar in Nederland hebben we er dus ook een paar, bijvoorbeeld Douwe Bob, Ilse de Lange en zelfs hier in Hoorn woont een bekende musicus die country laat horen: Tim Knol.

The Common Linnets met Calm after the Storm, tijdens het Songfestival.

In 2014 bereikte Waylon samen met Ilse de Lange een tweede plaats op het Eurovisie songfestival. Zij heetten toen samen “The common Linnets” en zongen het rustige nummer Calm after the storm. Ze werden tweede!

In 2016 stuurde Nederland Douwe Bob, naar het songfestival. Hij zong ook een nummer met country invloeden. Slow down, brother. Hij werd elfde. Geen slecht resultaat.

Douwe Bob met Slow down brother, op het Songfestival.

Waylon gaat in 2018 weer naar het songfestival met het country rock nummer “Everybody has a little outlaw in ‘em….” Je hoort dat hij een echt Amerikaans accent gebruikt. Hij gebruikt elektrische gitaar en drums. Het is echt Americana.

Zoals we al zeiden, er worden nog steeds Barndances gegeven. Mensen trouwen tegenwoordig ook graag in zo’n schuur en geven daar dan een mooi feestje.

Tot slot laten we een stukje country uit deze tijd zien en horen. Hiernaast staat een stukje uit een lied van Miley Cyrus uit de film”Hannah Montana, the movie.” Je ziet dat ze Country-hiphop maakt en dat de mensen nog steeds graag met de voetjes van de vloer gaan op Country. Miley Cyrus heeft heel veel succes gehad met dit nummer.

Tijd om zelf aan de gang te gaan met country…. Leer het liedje “Cowkid”. Het gaat over een kind dat linedance als hobby heeft. Het lied vertelt hoe dat zo gekomen is.

Zelf een countrysong zingen? Kijk op deze pagina op onze site.

Nog niet genoeg van country? Zing dan mee met het lied van de verlegen cowboy.

Over de zomer

Posted on 27 juni 2023 by admin

Op deze pagina vind je informatie over de zomer en ook materiaal dat daarover gaat. De astronomische zomer begint bij ons op het noordelijk halfrond rond 21 juni. In de zomer zijn de dagen best lang. De temperatuur is vaak wat hoger en er is kans op hittegolven. Tegenwoordig is er vaak droogte in de zomer. In de avond is er soms onweer. De zomervakantie valt ook in deze periode.

De zon gaat rond 21 juni door het zomerpunt. Dat noem je de midzomerzonneweide. Op die dag staat de zon het hoogste boven de horizon. Het is het langste lichtmoment van het jaar. Daardoor kan de zon de aarde ook goed verwarmen. Na de zomerzonnewende worden de dagen trouwens steeds een beetje korter. De meteorologische zomer begint trouwens op 1 juni. Hoe dat allemaal zit, kun je horen als je op het linkje hieronder klikt.

Hoe ontstaan seizoenen eigenlijk? Klik op het plaatje voor een les over de seizoenen:

Tegenwoordig kennen we 4 seizoenen: lente, herfst, zomer en de winter. Dat is niet altijd zo geweest. Lang geleden, in de tijd van de Germanen, onderscheidden de mensen maar twee seizoenen: zomer en winter. Het woord komt in veel talen voor en was al in de tijd van de Germanen bekend en in het Oud Noors was het “sumar”. Het was bij ons ook in de middeleeuwen al in gebruik. Het komt van een Oudindisch woord: sama. Dat betekent “jaargetijde”.

Water is een echt zomerthema, denk aan het strand en de zee, rivieren en zwemmen. Die hebben we nog eens apart uitgelicht. Je kan ook aandacht besteden aan de bloeiende natuur; muggen, vliegen, bijen… en aan de zon. Hieronder vind je materiaal dat past bij de zomer:

Meer resultaten ...

Filter op doelgroep

Filter op activiteit

Een mogelijk weekprogramma:

Muziek,een taal! 1

Posted on 25 mei 2023 by admin

MB-BB-ML

Een podcast over muziek. Juf Ellis legt uit dat muziek ook een soort taal is.

Als je naar de podcast geluisterd hebt, kun je de quiz maken. Weet je meteen of je alles begrepen hebt!

Luister hier naar geluidjes die kleine baby’s maken.
Kun je horen hoe het kindje zich voelt?

In deze groep…

Posted on 21 mei 2023 by admin

OB-MB-BB-OBS-BBS

Een liedje over inclusiviteit. bij de refreinen kan mee gestampt worden. Kijk maar in het filmpje. In een grote ruimte kunnen leerlingen dan samen dansen.

De ingezongen versie

De karaoke versie

In deze groep, hoort iedereen erbij.
Het gaat hier niet alleen om jou en niet alleen om mij.
We kunnen altijd samenwerken. Iedereen doet mee.
En iedereen is anders, maar dat vinden we oké.

‘k Dans met jou. ‘k Dans met jou.
‘k Dans met iedereen!
‘k Dans met jou. ‘k Dans met jou.
Niemand danst alleen.

In plaats van “‘k dans met jou”, kan je ook zingen “‘k speel met jou” , of “k leer met jou”

Hoort iedereen er in jullie groep bij?

Bij Kzing vinden we dat iedereen erbij hoort. We houden niet van pesten en pesters. Niemand moet worden buitengesloten. Iedereen mag er zijn. Het maakt niet uit welke huidskleur je hebt, of je wel of geen sproeten hebt, of je dikker of dunner bent, ouder of jonger, of je op jongens of op meisjes valt, of je blond, bruin of rood haar hebt, of je ouders rijk zijn of niet en ga zo maar door! Hoe zou je dat goed kunnen aanpakken?

We hoeven in een groep niet allemaal vrienden te zijn, maar we moeten respect voor elkaar hebben en kunnen samenwerken als collega’s. In een goede groep speelt geen van de kinderen de baas. In een fijne groep krijgen alle kinderen evenveel rechten en worden ze allemaal rechtvaardig behandeld.

Vind jij dat dat zo is in de groepen waar jij komt? En kan jij voor jezelf opkomen als iemand jou vervelend behandelt? Dat heet “weerbaar zijn.” Ben jij weerbaar?

Het is belangrijk om in elke groep samen goede afspraken te maken over hoe je met elkaar omgaat. Als iemand zich gepest voelt, moet hij of zij ook hulp krijgen. Hebben jullie zulke afspraken in jullie groep?

Kleine trein van de Caipira

Posted on 16 mei 2023 by admin

OB-MB-BB-BBS

Er zijn veel muziekjes gemaakt over treinen. Ook Heitor Villa Lobos (5 maart 1887 – 17 november 1959) heeft dit gedaan. Hij schreef er in 1930 een muziekstuk over: De kleine trein van de Caipira. Het gaat over een kleine trein op het Zuid-Amerikaanse platteland. Je hoort de locomotief. Het stuk schept een sfeer. Het komt uit een orkestsuite die Bachians brasileiras heet. Dit is deel 2. Later maakte Vila-Lobos er een stuk van voor cello en piano.

Kleine trein van de caipira. Een stuk voor orkest van Heitar Villa Lobos.

Later heeft hij er ook een lied van gemaakt.

We hebben geprobeerd een goede vertaling te vinden:

Daar gaat de trein met de jongen

Daar rolt het leven door

Daar gaat de Ciranda (de volksmuziek) en zijn lot

De stad draait langzaam naar nacht

Daar gaat de trein zonder bestemming

om een nieuwe dag te vinden

Ga door het land

Ga door de bergen

Ga door de zee

Zingend in de maanvervelichte bergketen

Rennend onder de sterren om te vliegen

in de lucht, in de lucht

Over de componist

Heitors grootouders vluchtten halverwege de negentiende eeuw. Het ene stel uit Spanje en het andere uit Portugal. Ze gingen naar Brazilië. Daar schaften ze 1850 de slavernij af. Pas in 1888 waren de mensen echt vrij, waardoor veel tot slaaf gemaakte mensen naar de stad Rio de Janeiro trokken. Dat was dus een smeltkroes van culturen.Heitors ouders vinden elkaar en trouwen. Zijn vader is cellist, zijn moeder is amateur musicus. In 1887 komt Heitor als tweede kind ter wereld.

In 1889 wordt Brazilië een republiek. Keizer Peter II hield van Europese muziek, maar nu was er plek voor muziek uit het land zelf. Heitors vader heeft commentaar op de nieuwe regering. Hij moet onderduiken op het platteland. Daar maakt Heitor kennis met de volksmuziek van Brazilië.

In 1893 keert Heitors familie terug naar Rio de Janeiro. Hij kan dan al cello spelen, maar hij stapt in 1895 over op de klarinet. In 1899 schrijft Heitor zijn eerste compositie, in het jaar dat zijn vader sterft. Eerst gaat hij nog medicijnen studeren, maar uiteindelijk kiest hij toch voor de muziek. Hij treedt veel op, onder andere in bioscopen.

Hij houdt ook van reizen. Hij reist naar het Amazonegebied en later naar het zuiden. Hij nam altijd de muziek mee uit die gebieden.

In 1923 krijgt hij een beurs om in Parijs te studeren. In 1930 keert hij terug. Hij is dan al erg beroemd. Hij mag het muziekonderwijs in Rio vormgeven. Hij ontwerpt een nieuw onderwijssysteem. Hij maaktdaarbij gebruik van al die volksmuziek. Je hoort aan zijn muziek altijd echt dat het uit Brazilië komt. Hij heeft veel koorwerken voor kinderkoren gemaakt, maar hij componeerde ook voor andere bezettingen. Hij heeft zelfs filmmuziek geshreven.

In 1944 ging hij op reis naar de Verenigde Stagen van Amerika. Hij werd erg beroemd. Er is een museum aan hem opgedragen: het Museau Villa-Lobos in Rio de Janeiro. Kinderen en jonge mensen houden vaak erg van zijn muziek.

Het is moeilijk om één label te plakken op de muziek van Villa-Lobos. Er zitten impressionistische kantjes aan, maar ook expressionistische kanten. Je hoort zelfs elementen uit de barok en uit de klassieke muziek. Hij was van alle markten thuis. In ieder geval is het belangrijkste aspect de aansluiting bij de volksmuziek.

Moederdag en Vaderdag

Posted on 14 mei 2023 by admin

OB-MB-ML

Op deze pagina vind je een liedje en een gedichtje voor Moederdag en Vaderdag. Als je geen moeder of vader in de buurt hebt, kan je het lied natuurlijk gewoon voor iemand anders spelen die goed voor je zorgt. Gebruik toetsen, boomwhackers, melodica’s of een ander instrument.

In de jaren 60 leerden de kinderen op school een “wensje” voor Moederdag. Ze maakten er een mooie knutsel bij. Je maakte een mooie buiging, dan begon je: “Lieve mama…” en daarna zei je het versje op dat je uit je hoofd had geleerd. Hieronder staat een voorbeeld van zo’n wensje.

Lieve ……

Een vader/moeder kun je zelf niet kiezen,
maar als dat zo zou gaan,
dan had jij op mijn lijstje
vast bovenaan gestaan!

Lieve …

Jij staat altijd klaar…
Met je zorg
En je lach
Bedankt lieve …
Fijne Moeder.Vaderdag !

Een ouderwets moederdaggedichtje……..

De 2e zondag in mei,
vieren we feest en zijn we blij.
Dan eten we taartjes en gebak.
en moeder doet niets, die houdt haar gemak.

Wie zorgt voor de koffie, wie voor de thee?
En wie voor het eten? Het valt niet mee!
Het is maar het beste dat MAMA het doet.
Dan weten we zeker: dan gaat alles goed!!!

Zoiets doen we tegenwoordig meestal niet meer. Maar het is misschien best een leuk idee om voor Moederdag een mooie knutsel voor je moeder te maken.

Je zou bijvoorbeeld tijdschriften kunnen pakken en er plaatjes uitknippen van alle dingen die jij de belangrijke persoon in je leven graag zou willen geven. Die plaatjes kan je dan op een papier plakken en de pagina verder nog versieren.

Je kan natuurlijk ook dit lied voor hen spelen, als je zelf een instrument hebt. Als je het ingestudeerd hebt, kan je het als cadeautje laten horen. Mooie tekening erbij met de woorden erop en.. klaar is Kees… en Trang, Marietje… Tineke… Ahmed… .. of hoe jij ook heet.

Meer informatie en een lied over Vaderdag

Waar is het land

Posted on 10 mei 2023 by admin

BB-ML

“Waar is het land? ” is een lastig lied met veel moeilijke woorden. Het wordt gezongen door de oudste groep van Club Kzing. Toch is het de moeite van het beluisteren en zingen zeker waard, ook al moeten er misschien veel woorden uitgelegd worden. Onze theaterleerlingen zingen het graag. Het lied gaat over de vrijheden die wij in ons land zo vanzelfsprekend vinden. Zeker in deze tijd, waarin sommige mensen niet mogen zeggen wat ze denken en niet mogen laten zien wie ze eigenlijk zijn, is het een duidelijk lied.

Ingezongen versie

De karaoke versie

Waar is het land waar de mensen wonen,
die samen werken aan vrede en recht?
Waar is het land waar de oorlog geen kans krijgt;
waar een conflict al meteen wordt beslecht?
Waar is het land waar de mensen delen,
niemand vergeefs om verbroedering vraagt?
Waar is het land waar de kinderen spelen
en waar geen kind ooit een wapen draagt?

Waar de vrede echt is, daar waar geen gevecht is,
gun ik ieder ruimte… een plek onder de zon.

Welke god jouw God is. Welk lot jouw lot is.
Waar maar 1 gebod is: We delen uit de bron.

Waar is ’t land waar de leiders leren:
“Wie uit de pas loopt, die hoort er toch bij.”
Waar ze alleen voor de vrede marcheren.
Iedereen anders, maar iedereen vrij.
Waar is het land waar de mensen zicht richten,
op wat we delen en wat ons verbindt?
Waar een balans is in rechten en plichten.
Waar wij beschermen het kwetsbare kind.

Als er goede wil is, daar waar een geschil is,
vind je altijd ruimte… Je zoekt het goede woord.
“Kain speelt met Abel”, werk’lijkheid, geen fabel.
En uit naam van vrede, wordt niemand meer vermoord.

Waar is het land waar de akkers groen zijn
en niet bevlekt door het bloed en geweld?
Waar is het land waar beschaving wil wonen,
waar ook het recht van de zwakkere geldt.

Waar is het land waar de mensen delen;
niemand vergeefs om verbroedering vraagt?
Daar waar het lam met de wolf durft te spelen
En waar geen kind ooit de wapenrok draagt.

Hip hop happy birthday

Posted on 3 mei 2023 by admin

OB-MB-BB-ML

HIp hop happy birthday van Jack Hartmann

Samen een verjaardag vieren? Dan zing je een lied! Maar wil je eens iets anders doen dan met elkaar zingen? Luister dan eens naar dit liedje in hip hop style.

Hip hop is een manier van leven. Hip hoppers willen de mensen in de samenleving laten zien en horen wat er aan de hand is. Sommige dingen vinden ze oneerlijk. Daar maken ze teksten over. Bijvoorbeeld over de armoede die sommige mensen hebben.

Daar hoort ook een muziekstijl bij. Die is ontstaan in in de jaren zeventig van de vorige eeuw in New York, en vooral in de wijk the Bronx, waar veel arme mensen wonen. Veel mensen waren van Afro-Amerikaanse of Latijns-Amerikaanse afkomst.

Vaak is er een rapper of een MC (Master of Ceremonies) de artiest. Soms zingen ze niet, maar praat-zingen ze. Graffiti (letters en beelden met verf op muren en hekken zetten) en breakdance horen er bij.

Van harte gefeliciteerd van Kzing!

Bella ciao, een protestlied

Posted on 2 mei 2023 by admin

BB-ML

Op deze pagina vind je een Italiaans volksliedje. Volksliederen worden door iedereen gezongen. Ze worden aan elkaar doorgegeven en soms verandert er wel eens een woordje. Daardoor vind je vaak meerdere teksten op één melodie.

Una mattina mi sono alzato,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
Una mattina mi sono alzato,
e ho trovato l’invasor.

O partigiano, portami via,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
O partigiano, portami via,
ché mi sento di morir.

E se io muoio da partigiano,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E se io muoio da partigiano,
tu mi devi seppellir.

E seppellire lassù in montagna,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E seppellire lassù in montagna,
sotto l’ombra di un bel fior.

E le genti che passeranno,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E le genti che passeranno,
mi diranno Che bel fior!

E questo il fiore del partigiano,
o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao!
E questo il fiore del partigiano,
morto per la libertà!

Op een ochtend werd ik wakker,
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
Op een ochtend werd ik wakker,
En vond ik de vijand.

Oh partizaan, neem mij mee,
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
Oh partizaan, neem mij mee,
Want ik voel dat ik snel sterf

En als ik sterf als partizaan
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
En als ik sterf als partizaan,
Begraaf mij dan

En begraaf mij hoog in de heuvels.
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
En begraaf mij hoog in de heuvels
in de schaduw van een mooie bloem.

In ’t voorbijgaan zeggen straks mensen
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
In ’t voorbijgaan zeggen straks mensen:
voor wie bloeit die bloem daar nou?

’t Is de bloem van de partizaan
Oh vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel schoonheid, vaarwel, vaarwel!
’t Is de bloem van de partizaan,
die voor de vrijheid viel!

Van “Bella ciao” wordt vaak gedacht dat het een vrolijk meezing-liedje is, maar dat is het niet. Het is een droevige protestsong. “Bella ciao”betekent: “Vaarwel schoonheid.” Het lied wordt gezongen door iemand die bang is dat hij/zij/die dood zal gaan in de strijd voor de vrijheid en die vraagt of mensen aan hem/die/haar willen denken als iemand die voor de vrijheid is gestorven

Het lied is bekend geworden doordat de partizanen in Italië het tijdens de Tweede Wereldoorlog zongen, als verzetslied tegen het fascisme en nationaalsocialisme… zeg maar het gedachtengoed van Hitler en Mussolini. Het werd later vaak gezongen op internationale communistische jeugdbijeenkomsten en het was het strijdlied van de studentenbeweging van mei 1968.

Het koilenlied uitgevoerd door de Oekraiense Mishka Ziganoff

Bella ciao met filmbeelden van de vrouwen die in de 19e eeuw hard werk moesten uitvoeren als seizoensarbeidsters

Het lied wordt hier als protestsong gezongen door mensen uit de lhbtiq+ gemeenschap, om aandacht te vragen voor het feit dat zij nog moeten strijden voor gelijkwaardige behandeling

Niemand weet precies waar het lied vandaan komt.

De melodie is onderzocht door onderzoeker Fausto Giovannardi. Hij ontdekte dat er een heel oude Yiddische melodie was (Het koilen lied, oftewel het kolenlied) die op Bella ciao leek. Er is een opname van een Klezmer accorionist, van Oekraiense origine: Mishka Ziganoff, in 1919 in new York.

Er wordt gezegd dat er een lied is dat ook Bella ciao heet dat in de 19e eeuw al gezongen werd door vrouwen van lagere stand die in Noord Italië slecht betaald werk op het land moesten uitvoeren, onder hele nare omstandigheden.

Veel beroemde artiesten hebben het lied gezongen. Het blijft een hit. Er zijn zelfs dj’s die het lied gebruiken. Hieronder vind je een versie die gezongen wordt door mensen die gay zijn, vanuit de hele wereld. Zij vragen aandacht voor het feit dat zij nog niet overal dezelfde rechten hebben als alle andere mensen.

De Zuiderzee

Posted on 3 april 2023 by admin

BB-ML

Tot 1931 had Nederland naast de Noordzee en de Waddenzee, nóg een echte zee: de Zuiderzee. . |Een deel van het water ligt er nog wel. Het is verdeeld in twee stukken; Het IJsselmeer en het Markermeer. Tegenwoordig is het geen echte zee meer.. het water is zoet en niet zout. Daardoor kan men er niet meer vissen.

Er zijn mooie vissersliederen gemaakt die met heimwee terugkijken naar de tijd dat de Zuiderzee nog echt een zee was.

Het lied van de Zuiderzee tekst: J. van Tol Muziek: L. Davids Gezongen door Louis Davids

De Zuiderzee is ingedijkt en spoedig is ze droog.
Ze hebben haar tenslotte klein gekregen.
Waar eens de ranke vissersscheepjes zeilden op de wind,
daar rammelt straks het Fordje langs de wegen.
En waar je gisteren scholletjes en nieuwe haring vond
brengt morgen de belastingman al dwangbevelen rond.

Waar eeuwen de ansjovis heeft gedarteld en gestoeid,
daar loeien dra de lodderige koeien.
Waar eens de blauwe golven wiegden met hun witte kruin,
zal binnenkort de pieterselie groeien.
De mens heeft de natuur getemd
en Japik, Aaj, en Teun,
die gaan ook knusjes stempelen voor de werkelozensteun

Zuiderzee, Zuiderzee,
oude, trouwe, blauwe zee;
je verdwijnt met je wel en wee
met je botters en je jollen.
Met je Harinkies en schollen
neem je straks ons hart ook mee, Zuiderzee.

Het zeemansgraf gaat dicht, geen scheepje zal er meer vergaan,
beschaving heeft de overhand gekregen.
Geen visser zal verdrinken, hij wordt nou gevierendeeld
op onze onbewaakte overwegen.
Waar eens het lied der branding zong, vol grootse romantiek,
woont straks de orang pendak, en bedrijft daar de politiek.

Waar eens de veerboot stampte naar Enkhuizen en terug
en passagiers zich naar de reling richtten
en daar hun diepste innerlijk blootlegden voor elkeen
met moedeloze zeegroene gezichten..
Waar jaren voor Marconi toch de korte golf al liep,
daar sukkelt straks de eenmanstram
En heerst de Spaanse griep

Zuiderzee, Zuiderzee…
Oude, trouwe, blauwe zee
Je verdwijnt met je wel en wee.
Met je veerboot naar Stavoren
waar wij ons diner verloren
neem je straks ons hart ook mee
Zuiderzee

De Zuiderzeeballade, gezongen door Sylvain Poons en Oetze Verschoor

Opa, kijk ik vond op zolder,….. ´n foto van een ouwe boot….... Is dat nog van voor de polder, van die ouwe vissersvloot?

Jochie, dat is een gelukkie, ik was dat prentje jaren kwijt.´k Heb nu weer ´n heel klein stukkie, van die goeie ouwe tijd.

Daar is het water, daar is de haven, waar je altijd horen kon: ´We gaan aan boord´

De voerman laat er nu paarden draven en aan de horizon leit Emmeloord.

Eens ging de zee hier tekeer, maar die tijd komt niet weer; Zuiderzee heet nou IJsselmeer.

Een tractor gaat er nu greppels graven, ´k Zie tot de horizon geen schepen meer.

Kijk die jongeman ben ikke, ja ikke was de kapitein………. Hiero, en die grote dikke, ja, dat moet Malle Japie zijn.

Opa, en die blonde jongen, vooraan bij de fokkeschoot,Opa, zeg nou wat. Die jongen, is je ome, die is dood.

In ´t diepe water, ver van de haven, In die novembernacht, voor twintig jaar.

Door ´t brakke water is hij begraven, als ik nog even wacht, zien wij elkaar.

Toen ging de zee zo tekeer, in een razend verweer, ongestraft slaat niemand haar neer.

Nu jaren later hier paarden draven , zie ik de hand en macht van onze Heer.

Waar is het water, waar is de haven,wWaar je altijd horen kon: ´We gaan aan boord´?

De voerman laat er nu paarden draven en aan de horizon leit Emmeloord.

Eens ging de zee hier tekeer, maar die tijd komt niet weer,´t Water leit nu achter de dijk.

Waar eens de golven het land bedolven, golft nou een halmenzee, de oogst is rijp.

Dit is een smartlap uit 1959. Willy van Hemert schreef de tekst en Harry de Groot de muziek. Het werd gezongen door Sylvain Poons en Oetze Verschoor. Sylvain Poons was een grote naam. Hij was een zanger/acteur uit een Amsterdamse artiestenfamilie. Zijn vader was directeur van de Plantage Schouwburg en zijn moeder schreef toneelstukken. Hij trad op met grote namen zoals Louis Davids, heintje Davids, bob Scholte, Fien de la Mar etc.

De Zuiderzee, een zeemanslied gezongen door de Sunstreams Een groep die bestond van 1965-1995

Wanneer je eens komt aan de haven, dan staan daar de vissers bijeen
De mannen nog over gebleven uit jaren zo heel lang gelee.
Ze praten nog steeds over vroeger; de jaren van hun Zuiderzee.
Die zee maakt hen soms wel eens droevig, om wat hij met hun vrienden dee.

Refrein:
De Zuiderzee nam vele levens.
De Zuiderzee gaf veel terug.
De vissers kenden alle tekens
wanneer er storm opstak, zag men dat aan de lucht

Wanneer je eens komt aan de haven,
stap dan bij een visser aan boord.
Naar je naam zal hij meestal niet vragen,
maar hij neemt dan meestal het woord.
Zijn verhaal gaat nog steeds over vroeger
de jaren van zijn Zuiderzee;
die zee maakt hem soms wel eens droevig
om wat hij met zijn vrienden dee.

Waarom heeft men ervoor gezocht dat de Zuiderzee niet meer bestaat? Dat is een heel verhaal.

Ooit was er een binnenmeer in Nederland, het Aelmere. Jawel… daar komt de naam Almere vandaan. In de 13e eeuw kwamen er een aantal overstromingen en daardoor ontstond de Zuiderzee, die dus ook aan de binnenkant van Nederland was.

De Zuiderzee had ook echt zout water. Er zwommen ook echt vissen in die er nu niet meer voorkomen. Denk dan aan paling en ansjovis. Er werd daarom heel veel gevist en gevaren op de Zuiderzee. Visserij was in deze omgeving dan ook erg belangrijk. Vooral eind 19e eeuw.

De Zuiderzee was ook een gevaarlijke zee. Soms waren er erge overstromingen. Er kwamen vaak mensen om door die overstromingen en ook op zee overleden vaak mensen.

In 1916 was er een enorme stormvloed. Toen waren de mensen er klaar mee. Ze besloten om die Zuiderzee nou eens eindelijk af te sluiten. Daar werd al vanaf de 17e eeuw over gesproken. Ze gingen het plan dat meneer Cornelis Lely had bedacht uitvoeren: de Zuiderzeewerken.

Ze bouwden een enorme dijk om de zee. In 1932 werd de Afsluitdijk helemaal dicht gemaakt. En vanaf toen was de Zuiderzee geen zoute zee meer, maar een meer met zoet water.

Maar de Zuiderzee was groter dan het IJsselmeer en het Markermeer samen. Dat komt omdat er land drooggelegd werd: de polders: De Wieringermeerpolder, de Noordoostpolder, Oostelijk Flevoland en Zuidelijk Flevoland.

Het water dat buiten de Afsluitdijk ligt, wordt vanaf die tijd gerekend tot de Waddenzee.

De Scheveningse zee

Posted on 2 april 2023 by admin

MB-BB-ML

Hier kun je luisteren naar het lied “De Scheveningse zee”, gezongen en geschreven door misschien wel de grootste kleinkunstartiest van Nederland ooit: Louis Davids. Je kan hier ook lezen over zijn leven.

Onderaan de pagina vind je de tekst.

Op dit filmpje zie je beelden van Nederland van rond 1930. Dit zijn oude beelden, die met moderne technieken bewerkt zijn. Zo zie je hoe het er écht uitzag in die tijd.

Louis Davids werd geboren in Rotterdam in een arm Joods gezin. Zijn ouders waren artiesten. Ze zongen samen duetten. Als jong kind zong hij met zijn broer al op kermissen. Toen hij 5 jaar was verdiende hij daarmee al 5 gulden per dag, wat heel veel was. Hij zat op de Havelozen school. De meester van Louis, meneer Thorn, hield van variété en hij gaf dat door aan zijn leerling.

Toen hij 7 was kreeg hij al een contract bij theater Tivoli. Hij trad op als Louis Davids Junior. Zijn vader was jaloers. Louis ging toen opt reden met zijn zus Rika. Ze zongen dan bijvoorbeeld het liedje “Reisje langs de Rijn” en “We gaan naar Zandvoort..” Al gauw mocht hij ook in Carré optreden.

Hij vocht tegen het gebruik van het mansen, waarbij een vrouwelijke artiest met een schoteltje langs de, vaak dronken, mannen moest om geld op te halen. Die mannen waren vaak handtastelijk. Louis wilde dit afschaffen. Zijn vader was hier juist tegen, dus ze hadden weer ruzie. Het lukte hem om dit gebruik afgeschaft te krijgen, maar zijn vader zette hem uit zijn gezelschap.

Nadat hij in militaire dienst geweest was, smeekte hij de directeur van Carré of hij er mocht optreden. Dit keer maakten Louis en Rika deel uit van de revue. Allerlei artiesten traden op en tussendoor zag je dansers en acrobaten. Louis begon beroemd te worden. Hij trouwden in 1906 met Rebecca Kokernoot, omdat zij in verwachting was.

Later stapten Louis en Rika over naar de revue van Henri ter Hall. Hun jongere zusje Hendrika, die men Heintje noemde, deed ook mee. Rika trouwde met de Oostenrijkse goochelaar Joachin Lifschütz en stapte uit het gezelschap. Louis baalde daarvan. Heintje haalde hem over om met haar een duo te vormen. Dit duo had nog meer succes dan het oude. Ze gingen op tournee naar Duitsland en Engeland, rond 1910. Louis trad ook op in Nederlandse operettes en in de stomme film. In Engeland kreeg hij een verhouding met Margie Morris. Zij had een opleiding aan het conservatorium gehad. Betsy wilde niet scheiden, maar Louis ging wel bij haar weg en verhuisde samen met Margie naar Amsterdam.

Louis en Margie zongen niet alleen komische liedjes, maar ook levensliedjes. In 1919 gingen ze op tournee naar Nederlands Indië. Davids schrok van de onderdrukking van de inheemse bevolking en schreef het lied Rassenhaat. Dat was gericht tegen de rijke Nederlandse kolonisten die winst maakten over de rug van de arme bevolking.

In de Eerste Wereldoorlog bracht Louis Davids cabaret bij de soldaten. Tussen 1922 en 1926 was hij directeur van een theater in Rotterdam. In 1926 ging hij weer naar Amsterdam en werkte mee aan verschillende revues. In de revue “Lach en vergeet” zong hij in 1929 voor het eerst het lied dat zijn allerbekendste werk zou worden. “De kleine man”. Het zat in een sketch waarin een burgerman bij de stembus lastiggevallen wordt.

Hij ging een contract aan met “Van Tol”, die anoniem teksten zou schrijven voor Davids in de tijd dat die, als een soort opvolger van Jean-Louis Pisuisse, in het Kurhaus cabaret maakte, in Scheveningen.(1931-1938) Hij werd in die tijd een zeer beroemde Nederlandse kleinkunstenaar. Hij was ook regelmatig te horen in het Leidsepleintheater.

Het ging om zang en conférences, met revue elementen tussendoor. Zelfs buiksprekers en sneltekenaars. Louis gaf veel jonge en buitenalndse artiesten een kans. Wim Kan, Corry Vonk en ook Wim Sonneveld begonnen bij hem.

In 1937 werd hij door Koninging Wilhelmina geridderd. In datzelfde jaar stopte hij bij de Sleeswijk revue, door zijn astma en in 1938 kon hij daardoor ook niet meer in het Kurhaus werken. In 1939 overleed hij plotseling. Er kwamen veel mensen naar zijn uitvaart.

In Rotterdam staat een monument om hem te herinneren. Ook is er een prijs naar hem genoemd: de Louis Davidsring. Zijn zus Heintje kreeg de eerste.

Meer bekende werken:

Nou tabé dan Sally met de roomijskar

De voetbalmatch

De kleine man

De olieman heeft een Fordje opgedaan

Als je voor een dubbeltje geboren bent

In het Nederlands zijn er veel Franse leenwoorden. Daar leggen we ook iets over uit.

In onze Nederlandse taal vind je veel woorden die eigenlijk uit andere landen komen.

De Nederlandse taal bestaat grotendeels uit woorden die afstammen van andere talen. Leenwoorden worden deze woorden genoemd. Een groot deel van de Nederlandse taal stamt af van de Franse taal. De import van Franse woorden is al in de middeleeuwen op gang gekomen.

Zonder dat we het in de gaten hebben, gebruiken we continu Franse woorden. We horen het niet, omdat de Franse woorden vernederlandst zijn en er dus niet meer aan te zien of te horen is dat het eigenlijk een Frans woord is. De vreemde woorden worden gedeeltelijk of volledig aangepast aan de Nederlandse taal. Zo worden de woorden aangepast aan de spelling, uitspraak en woordvorming van de taal waarin ze gebruikt worden. Het Franse woord cigarette bijvoorbeeld is in het Nederlands sigaret geworden en het Franse woord boutique is in het Nederlands boetiek geworden.
Door het aanpassen van leenwoorden herkennen we ondertussen niet meer welke woorden echt Nederlands zijn en welke woorden leenwoorden zijn. Leenwoorden worden gebruikt, omdat er vaak moeilijk een Nederlandse vertaling te vinden is voor bepaalde woorden. Daarnaast klinkt het natuurlijk veel mooier al die Franse woorden in de Nederlandse taal.

Hieronder een lijstje met een aantal vernederlandste Franse woorden

bureau	douane	interieur
chauffeur	crèche	gourmetten
cheque	bagage	entree
conducteur	coulissen	etui
contant	dressoir	kostuum
paraplu	charmant	etage

Ook veel werkwoorden in het Nederlands die eindigen op –eren stammen af van het Frans, zoals dineren en registreren. De meeste woorden die uit Frankrijk zijn geïmporteerd betreffen termen die tot bepaalde zaken behoren, zoals termen die te maken hebben met bestuur, rechtspraak, kleding en natuurlijk niet te vergeten de keuken! Denk maar aan woorden als provincie, getuige à charge, haute couture en crème brûlée.

De reden waarom we in het Nederlands zo veel Franse woorden hebben overgenomen, heeft te maken met de middeleeuwen. Het Frans is namelijk jarenlang de voertaal geweest voor de rijke mensen in Nederland. Dit is ook nog altijd terug te zien in het Nederlandse wapen. Daar staat namelijk Je maintiendrai, wat ik zal handhaven betekent.
Van 1810 tot 1813 is Nederland zelfs onderdeel van Frankrijk geweest en in die periode was Frans naast Nederlands de officiële taal van Nederland. Andersom zijn er ook nog een aantal Nederlandse woorden in het Frans terug te vinden, zoals digues (dijken) en bière (bier).

Het is leuk om te zien dat talen eigenlijk zo verschillend lijken, maar uiteindelijk toch heel veel op elkaar lijken. Hopelijk heb ik je met dit blog wat meer informatie kunnen geven over de vele mooi Franse woorden in onze Nederlandse taal!

De Scheveningse zee, Louis Davids

De zee van Zandvoort is zeer fijn
De zee van Noordwijk mag er zijn
De IJmuider zee is net Delftsblauw
In Wijk aan Zee daar bruist hij zo
Maar geen zee is zo distingué
Als onze Scheveningse zee
Die zit niet zo vol kwallen, want
Die blijven op het strand

Er is geen zee zo distingué
Als de Scheveningse zee
Daar baadt alleen de haute volée
En er is geen strand zo charmant
Als het Scheveningse strand
Daar flirt de bloem van Nederland

Aan onze Scheveningse zee
Schijnt zelfs de zon mondain blasé
Zo’n chique zee die bruist ook niet
Maar lispelt geaffecteerd een lied
Ja, menig Hagenaar beweert
Dat Mengelberg haar dirigeert
Vanaf het Scheveningse strand
Met een stokje in zijn hand

Refrein.

Interessant

Des zondags bruist de zee verfijnd
Wijl zij voor de elite deint
Daar gaan de douairières fier
Met freules roddelen op de pier
Dan zit de generaal heel chic
Met zijn familie-reumatiek
In het aparte paviljoen
Je kan het niet minder doen

Refrein.

“O, pootje baden, salut
O George, wat een aangename temperatuur
Gewoon knal
Knal, dolletjes”

Refrein.

Huts fluts

Nou tabé dan
Sally met de roomijskar
De voetbalmatch
De kleine man
De olieman heeft een Fordje opgedaan
Als je voor een dubbeltje geboren bent

My bonnie

Posted on 31 maart 2023 by admin

OB-MB-BB-ML

Zullen we een volksliedje gaan spelen? Het is een volksliedje uit Schotland: My bonnie lies over the ocean.

Men weet niet precies hoe het is ontstaan. Het woord “bonnie” betekent “liefje”. Maar het kan ook gaan over “Bonnie prince Charlie”, dat was Karel Eduard Stuart. Hij had gezorgd dat er een opstand tegen de Britten ontstond, omdat die de baas speelden in Schotland. Helaas werd hij in 1746 verslagen. Hij moest toen vluchten naar Frankrijk. De mensen die voor hem waren, misten hem en konden daarover op deze manier stiekem zingen. Als iemand er naar vroeg, konden ze zeggen: “Hoezo, ik zing gewoon over mijn liefje!”

We gaan eerst eens luisteren hoe het klinkt. Je hoort een arrangement van Mitch Miller and the gang.

My bonnie lies over the ocean.
Mitch Miller and the gang,

Mitch Miller (1911-2010) was een musicus, zanger, dirigent, producer en hoofd van het platenlabel Columbia records. Hij begon als klassiek hoboïst, maar hij ging meer het pad van de populaire muziek op. Hij was heel invloedrijk rond 1950/1960, als hoofd van het platenlabel, maar ook als artiest. Hij is misschien wel degene geweest die karaoke zingen bedacht heeft. Hij had een serie op NBC die “Sing along with Mitch” heette… oftewel: zing mee met Mitch. Met het nummer hierboven kan je ook meezingen, want de tekst staat in beeld.

Als je de toetsen aanslaat, in de volgorde zoals ze op het blaadje staan, hoor je het liedje “My bonnie is over the ocean.”

Het liedje werd een echt volksliedje, dat door iedereen gezongen werd. Het wordt vooral gezongen als er veel mensen bij elkaar zijn. Bijvoorbeeld bij een kampvuur, door een shantykoor (een zeemanskoor) of op een bonte avond.

Heb je meegezongen? Je kan het lied ook spelen. Bijvoorbeeld op toetsen. Als je de toetsen aanslaat, in de volgorde zoals ze op het blaadje staan, hoor je het liedje klinken. Let op:

Een pijltje omhoog betekent dat er een hogere toon dan de vorige moet klinken.
Een pijltje omlaag betekent dat er een lagere toon dan de vorige moet klinken.

Het klinkt helemaal leuk als andere leerlingen de akkoorden erbij spelen.

Tony Sheridan and the Beat brothers, oftewel de eerste vorm van The Beatles

Toen Pete Best nog de drummer van de Beatles was, namen ze het lied “My bonnie” ook een keer op, maar nog niet in de echte Beatle bezetting.

Tony Sheridan, zang en gitaar. Pete Best, drums. John Lennon, achtergrondzang. Paul Mc. Cartney, achtergrondzang en basgitaar, George Harrison sologitaar.

Je hoort goed hoe zo’n volksliedje “verpopt” kan worden.

Miekes lammetje gab

Posted on 20 maart 2023 by admin

Wie houdt er niet van een volksliedje? Dit bekende traditionele lenteliedje kan meegespeeld worden met boomwhackers g, a en b, of op toetsen. Leuk om dat voor Pasen te doen! Volg de kleuren maar. Oefen eerst de langzame versie. Speel daarna de snelle versie met de muziek mee.

Dit is de korte versie zonder dat er meegespeeld wordt.

Deze versie kan je meespelen op de muziek. Hij gaat wel wat sneller.

g, a, b
We hebben dit liedje al twee keer eerder gespeeld. Eerst op e in c. Daarna op a, in f.
Nu transponeren we het liedje nog een keer. We beginnen op b, maar eindigen op g. De vingerzetting kan nog steeds hetzelfde blijven.
G is de belangrijkste toon. Daar klinkt het liedje echt “afgelopen”. Dat noem je de grondtoon.
Je zegt dan: dit liedje staat in g.

Miekes lammetje cde

Posted on 20 maart 2023 by admin

c,d,e

Wie houdt er niet van een volksliedje? Dit bekende traditionele lenteliedje kan meegespeeld worden met boomwhackers e, d en c, of op toetsen. Leuk om dat voor Pasen te doen! Volg de kleuren maar. C is de belangrijkste toon. Daar klinkt het liedje echt “afgelopen”. Dat noem je de grondtoon. We zeggen dan: het liedje staat in c.

Miekes lammetje fga

Posted on 19 maart 2023 by admin

OB-MB-BB-ML

f, g, a
We hebben dit liedje al eens gespeeld. Toen begonnen we op e.
Nu verplaatsen we het liedje. Dat heet transponeren. We beginnen op a, maar eindigen op f. De vingerzetting blijft hetzelfde: rechts 3, 2 1 en links 1,2,3.
F is de belangrijkste toon. Daar klinkt het liedje echt “afgelopen”. Dat noem je de grondtoon.
Je zegt dan: dit liedje staat in f.

Liedjes van de kleurlijn

Posted on 12 maart 2023 by admin

Hieronder vind je boeken met leuke speelliedjes. Die kan je spelen als je alles uit de methode snapt. Er zijn 5 boeken. Een herfstboek, een winterboek, een lenteboek, een zomerboek en een boek met alle liedjes (ook liedjes die niet perse bij een seizoen horen). De liedjes in dat boek worden steeds moeilijker.

Alle liedjes van de kleurmethode steeds moeilijker

Dans de lente 2

Posted on 3 maart 2023 by admin

Hieronder vinden jullie het liedje van de lente, maar nu zijn er drie coupletjes. De eerste keer zing je het woordje: zing… de tweede keer het woordje: klap en de derde keer het woordje: dans. In het stukje zonder woorden, kan je zelf dansen of bewegen. Je vindt hier ook materiaal om de boomwhackers bij dit lied te gebruiken. En… wat zie je eigenlijk allemaal in dit filmpje?

Vind je het lied te moeilijk… kijk dan eerst bij “Dans de lente 1”

Link naar een Pinterestpagina waar wat onderwijsideetjes voor de lente op te vinden zijn

Hier zingt Lara het liedje voor jullie

Dit is de karaokeversie

Zing/ Klap/ Dans de lente, doe maar met ons mee!

Dans de lente, doe maar met ons mee!

Dans de lente. Goed idee!

Het lied begeleiden met ritme-instrumenten

Als je ritme-instrumenten gebruikt, kan je overal het ritme meespelen. Als je boomwhackers gebruikt als ritme-instrument, kan je de f en de d boomwhackers de eerste drie regels laten meespelen. De laatste regel staat in een andere harmonie, dus daar moeten alle boomwhackers dan eigenlijk stil zijn, om geen dissonant te horen. Dat is een mooie oefening in wachten, maar als dat niet lukt, is het niet erg.

Een harmonische begeleiding spelen

Als je boomwhackers gebruikt om de onderstaande harmonische begeleiding te spelen:

Geef een aantal leerlingen een f boomwhacker

en een aantal leerlingen een d boomwhacker

Geef een paar leerlingen die kunnen wachten een a boomwhacker, of bespeel deze zelf. De a komt namelijk maar een paar keer voor.

Zorg dat de leerlingen met dezelfde boomwhackers in groepjes bij elkaar zitten. Als leerlingen Wijs zelf aan welk boomwhacker groepje aan de beurt is. Kinderen kunnen meelezen wanneer ze aan de beurt zijn op het onderstaande blad:

De melodie-versie

Tot slot vind je hieronder de volledige versie van de melodie. Je kan hem spelen op toetsen of boomwhackers. Nodig zijn:

c boomwhacker (die komt weinig voor!)

d boomwhacker

e boomwhacker

f boomwhacker

Lentestemmen

Posted on 28 februari 2023 by admin

OB-MB-BB -ML

We gaan luisteren naar een lentemuziekje dat gemaakt is door Johann Strauss de 2e. (Zijn vader was namelijk Johann Strauss de 1e). Luister naar de drie verschillende versies en kies welke jou het meeste aanspreekt.

Bij de lente hoort een sprookjesachtig lentemuziekje! Dat vond Johann Strauss junior ook al. Johann leefde heel lang geleden, in de 19e eeuw. Zeg maar de tijd van de opa van je opa. Hij leefde in Oostenrijk.

Daarom schreef hij in 1882 “Frühlingsstimmen.” Dat betekent: stemmen van de lente. Hij wilde laten horen hoe fijn alles weer voelde, als de lente terug kwam.

Lentestemmen.
Johann Straus II
Een lentefilmpje. Een instrumentale versie

Lentestemmen,
Johann Strauss II
Een gezongen versie, waarin ook geacteerd wordt. Je ziet hoe mensen uitgingen in die tijd en hoe zij zicht kleedden.

Lentestemmen van Johann Strauss II. Dit is een versie waar gewalst wordt in kleren uit die tijd.

Welke uitvoering vind je het mooiste?

Als je het mooie muziek vindt, kun je er dan een tekening bij maken. Als je hem naar ons toestuurt, hangen we hem misschien wel in het Kzing museum. Kun jij een tekening maken bij deze muziek van Johann Strauss?

De tekst voor de solo was van Richard Genée. Hier lees je wat er ongeveer in het eerste couplet gezongen werd..

De leeuwerik zweeft in de blauwe lucht.

Het zachte windje waait mild en zijn lieve adem kust het veld.

Lente in al haar pracht wordt verwacht.

Ach… alle narde dingen zijn voorbij.

Zorgen worden milder.

Goede verwachtingen.

Het geloof in geluk keert terug.

Zonneschijn, je verwarmt ons.

Ach.. alles lacht… o, o, wordt wakker!

Dit gevoel willen wij nu ook wel weer hebben.

Johann Strauss II (1825- 1899) was een Oostenrijks violist en componist. Zijn vader, die zelf ook componist was, wilde eigenlijk niet dat hij musicus zou worden. Daarom ging hij stiekem op les. Zijn broers componeerden ook. Maar “Schani” was de beste van hen allemaal.

Bij de première was het lentestuk geen succes, maar uiteindelijk werd de wals heel beroemd. Later voegde hij er ook een solo-stem aan toe, voor de beroemde zangeres Bianca Bianchi.Soms gebruiken ze het stuk wel eens als een tussendoor-aria in de operette Die Fledermaus .

Johann kon zo goed walsen componeren, dat hij de bijnaam “De Koning van de wals” kreeg. Heb je wel eens gehoord van de Weense wals? Dat is een muziekstuk in driekwartsmaat. Dat betekent dat je steeds telt: 1,2,3, 1,2,3,1,2,3, enz.

Het is een dans voor orkest die in zijn tijd veel gedanst werd in grote danszalen in Wenen. Johann leefde ook in Wenen. Daar werden soms bals gehouden, waar prachtig geklede dames en heren bij elkaar kwamen om samen te dansen.

Stel je het verhaal van Assepoester er maar bij voor. Dames in mooie wijde jurken, mannen strak in het pak. Ze buigen en knikken en zwieren over de dansvloer. Natuurlijk dansen ze vaak een wals. Bekijk het filmpje maar eens.

Johann kon zo goed walsen componeren dat hij ervoor zorgde dat walsen niet alleen maar te horen waren in danszalen op bals, maar ook in concertzalen.

Beroemde componisten zoals Brahms bewonderden Johann.

Beestjes van Mr. Luca

Posted on 27 februari 2023 by admin

OB-MB-ML

Jazzmuziek over kriebelbeestjes waarop je vrij kan bewegen. Je leert hier ook improviseren met jabbertalk.

Mr. Luca maakt, samen met een aantal andere vaders, jazzliedjes voor kinderen. “Jazz” betekent “muziek met héél veel energie!” Als jij in de groep zit te wiebelen, zou juf of meester ook kunnen zeggen: “Zit niet zo te jazzen!” Als je naar het filmpje kijkt en luistert, hoor je dan die energie? En heb je ook zin om zelf op die muziek te bewegen?

Op deze muziek van Mr. Luca kan iedereen even lekker bewegen. Luister er eerst maar even naar.

Heb je al meegedanst? Laten we dat nog eens doen. Dan doen we eerst allemaal alsof er een kriebelbeestje op onze voeten loopt.

Dan dansen we er nog een keer op, maar nu doen we alsof we zelf kriebelende, kruipende beestjes zijn!

In het liedje hoor je de meneer gekke woordjes zeggen. Die betekenen niets. Dat heet “scatten.” Kunnen jullie ook scatten? Jullie kunnen zelf ook een scatliedje zingen:

Niet alleen in de jazz, maar ook in de hiphop wordt gescat. Neem de Scatman. Luister maar eens.

Scatten en jabberen

Scatten lijkt wel een beetje op jabberen. Weet je niet wat jabberpraat is? Jibber jabber is een neptaal. Je speelt toneel en doet alsof je in een gekke taal spreekt. De woorden verzin je zelf.

Luister hier maar eens naar:

De Zweedse chef jabbert er op los. Uit de Muppetshow.

Kan jij dat ook? Misschien doet je juf of meester het wel voor. Misschien stelt ze je wel een jabbervraag. Wie durft er een jabberantwoord te geven?

Misschien kunnen middenbouwers die dit al eens gedaan hebben daarna samen in een groepje van 4 zelf een toneelstukje verzinnen. Daarin moeten ze in jabbertalk spreken.

1 iemand is de chef. 1 iemand is het hulpje van de chef. 1 iemand is de ober. 1 iemand is een klant die in het restaurant komt eten. Niemand spreekt normaal, iedereen jabbert.

Speel het verhaaltje daarna voor de rest van de groep. Zorg dat je verhaaltje een begin en een eind heeft. Ga niet met je billen naar het publiek staan en jabber luid en duidelijk.

Over jazz

Jazz is een muziekstijl die begonnen is met gewoon lekker zelf verzinnen. Dat noem je improviseren. Sommige mensen vinden dat jazz grotemensenmuziek is. Mr. Luca vindt dat kinderen niet alleen maar naar kindermuziek hoeven te luisteren. Vinden jullie dat ook? Luisteren jullie wel eens naar “grote mensen muziek?” Welke muziek is dat dan?

De muziek is beïnvloed door de ritmes uit West Afrika. De jazz is ontstaan in New Orleans, doordat Ragtime, Blues, Folk, Negro spirituals en Franse marsmuziek samensmolten. In het begin vonden ze deze muziek niet netjes.

Later, vanaf de jaren dertig van de vorige eeuw, werd jazz heel populair, maar in de jaren vijftig werden er weer minder jazzplaten verkocht. Dat kwam omdat de jazz “aparter” begon te klinken, door het geëxperimenteer.

Bovendien werden de mensen toen enthousiaster van rock”n’roll dansmuziek.

Maar jazz is niet verdwenen en ook vandaag de dag is er nog jazz.

Kuikens in de lente

Posted on 26 februari 2023 by admin

MB-BB-ML

Deze lentemuziek is bijna 150 jaar geleden gemaakt door de Russische componist Modest Moessorgski. (1839-1881) Hij woonde in de 19e eeuw (de tijd van de Romantiek) in Rusland.

In het eerste filmpje hoor je de muziek van Modest met lenteplaatjes erbij.
In het tweede hoor je de muziek van Modest, maar dan gespeeld op een piano.
In het derde filmpje hoor je de muziek van Modest, maar je ziet hoe het echte schilderij van zijn vriend tot leven komt.

In 1874 ging Modest naar een tentoonstelling van zijn vriend, Victor Hartmann. Bij elk schilderij bedacht hij een muziekstuk voor op de piano. . De Schilderijententoonstelling is dus programmamuziek. Dat is muziek waar een verhaaltje bij hoort.

Het hele stuk met alle delen heet: De Schilderijententoonstelling. En dit deel heet: het ballet van de uit het ei komende kuikentjes. Het ballet van de uit het ei komende kuikentjes, is het 9e muziekstuk uit de Schilderijententoonstelling.

Modest bedacht bij elk schilderij een muziekstuk voor op de piano en ook ook nog een tussenstuk voor de wandelingen die hij van het ene naar het andere schilderij maakte: de promenades. Dat is steeds hetzelfde thema, alleen hoor je er in hoe hij het schilderij heeft gevonden. Zo’n thema dat terugkomt heet: een Leitmotiv.

Misschien is “De schilderijententoonstelling” wel het meest bekende werk van Moedest Moessorgksi. Eigenlijk werd het gecomponeerd voor piano, maar Ravel maakte er in de 20e eeuw een orkeststuk van. Dat horen wij vaak. De muziek is dus van Moessorgski, maar de orkestratie van Ravel. Trouwens, heel veel componisten hebben deze muziek voor orkest bewerkt, maar de versie van Ravel is het meest bekend.

Luister goed naar de muziek. Bekijk het schilderij dat erbij past.

Wat vind je van de muziek?

Welke versie van de muziek vind je het mooiste?

Wat vind je van het schilderij?

Maak een tekening, verhaal of gedicht over kuikens en stuur je werk naar ons toe! Wie weet, stellen we je werk wel tentoon in ons museum!

Over de componist

Modest Moessorgksi werd opgeleid om in het leger te gaan, maar hield veel meer van muziek. Hij componeerde pianomuziek, maar zijn muziek werd toen hij was overleden, door andere componisten bewerkt tot orkeststukken. Hij streefde naar een nationale Russische muziek.

Hij was lid van een groepje componisten die “Het Machtige Hoopje” genoemd werden. In die tijd vonden veel mensen hun eigen land en eigen cultuur het best en het meest belangrijk. Ook Moessorgski dacht er zo over. Hij probeerde echt Russische muziek te schrijven.

Moessorgski was een tijdje succesvol, maar later ging het bergafwaarts met hem. Hij raakte verslaafd aan alcohol en overleed hier al op 42 jarige leeftijd aan. Hij stief arm in Sint Petersburg.

Hieronder vind je de lijst met de andere muziekstukken uit de Schilderijententoonstelling.

Promenade
Gnomus: een notenkraker uitgesneden in de vorm van een gnoom met twee enorme kaken. Enge muziek, die uitbeeldt hoe de gnoom onhandig loopt.
Promenade
Het oude kasteel. Hier zingt ’s nachts een minstreel, die zichzelf begeleidt op de lier. Dat hoor je in de muziek terug. Ravel gebruikt hier een saxofoon voor. Dat instrument was in 1874 nog maar net ontdekt.
Promenade
Tuilerieën. Dat is een tuin in Frankrijk. Je hoort de kinderen spelen. Eerst de jongens, dan de meisjes. Je hoort iedereen kletsen.
Bydlo. Dat is een Poolse ossenwagen.
Promenade
Ballet van de kuikentjes in de dop.
Samuel goldenberg en Schmuÿle. Een ruzie tussen een rijke en een arme Poolse joodse meneer.
Promenade
Limoges, het marktplein. Je hoort marktvrouwen ruzie maken op het marktplein van Limoges.
Catacomben. De catacomben van parijs. Donkere akkoorden.
Met de doden in de taal van de dood. Dit is eigenlijk een stukje promenade, waarin de luisteraar nog nadenkt over het vorige schilderij. Het is een eerbetoon aan zijn vriend.
De hut op kippenpoten. Baba Yaga. Dat is een Russisch sprookje over een heks die in een hut op kippenpoten woont. Ze lokt kinderen om ze op te eten.
De grote poort van Kiev. Dit laat de trots van Rusland horen. Hartmann had deze poort ontworpen, maar die is nooit gebouwd.

Dichters op vrije voeten

Posted on 8 februari 2023 by admin

Versvoeten

De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.

Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten.

De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.

Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen

Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk

Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen

Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter

Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan

Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer

Meer leren over gedichten?

Gedichten hebben ook een vorm

Elfje
Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint

limerick
Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”

Haiku
De boom heeft het koud.
Maar eigen schuld dikke bult.
Hou je jas dan aan.

Er zijn nog meer vormen, zoals een sonnet en een Flarf.

Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.

De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googlet wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.

Het bekendste gedicht van Nederland is “doorgecomponeerd”. Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat.

Er is wel sprake van volrijm. Het is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen:

Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.

Dichten kan een leuke hobby zijn, die niet veel geld kost. Je hebt er ook niet veel voor nodig. Een potlood en een opchrijfboekje, of je toetsenbord en Word zijn al voldoende.

Maak zelf eens een Flarf!

Opdracht: Schrijf een elfje over Seikilos.

de eerste dichtregel gebruik je één woord

de tweede regel: twee woorden

de derde regel: drie woorden

de vierde regel: vier woorden

de vijfde regel: één woord, dat het gedicht samenvat

Er zijn verschillende soorten gedichten:

Elfje
Haiku
Limerick
Flarf
Sonnet
Rondeel
Kwatrijn
Naamdicht
en nog veel meer!