D

Samen acteren met uw groep? Gewoon doen!

Als docent wil je je leerlingen graag in aanraking brengen met de basis van allerlei muzische activiteiten. Wie weet is er wel iemand die zo zijn/haar talent ontdekt! Drama is een van die muzische activiteiten.

Je hoeft zelf niet goed te zijn in acteren om ermee aan de gang te gaan. Je hoeft alleen maar samen met je groep op zoek te gaan naar manieren om je lijf, gezicht en stem te gebruiken om emoties en handelingen weer te geven.

Waarom?  

Veel kinderen houden van doen alsof en voelen van nature intrinsieke motivatie voor acteeroefeningen.

In het acteren kunnen betekenisvolle onderwerpen aan bod komen. Daardoor is acteren heel geschikt om vakoverstijgend ingezet te worden.

U kunt bijvoorbeeld spelen wat er met iemand gebeurt die altijd boos is. U kunt een toneelspel doen rondom rouw en verlies, of rondom pestgedrag. Zo worden sommige onderwerpen makkelijker bespreekbaar.

Door te acteren worden leerlingen zich bewust van het gebruik van lichaamstaal, mimiek en dictie. Ze zien hoe andere mensen reageren op bepaalde lichaamstaal, mimiek en dictie. Ze krijgen zo meer instrumenten om emoties te laten zien en zich te verwoorden.

Door te acteren, train je inlevingsvermogen. Wanneer iemand een andere rol speelt, stapt hij of zij als het ware in de schoenen van een ander.

Leerlingen leren ook wat een goede dialoog is. Ze begrijpen dat luisteren meer is dan “wachten tot jij iets mag zeggen.” Ze leren bovendien hoe je een scène kan laten voortduren of afkappen.

Als je kinderen helpt bij het uitproberen van verschillende rollen, geef je hen een instrument om ander gedrag uit te proberen, te beleven en te begrijpen. Dat komt hen in het dagelijks leven, in verschillende sociale situaties, erg goed van pas.

In de bovenbouw leren ze ook dat “status” van belang is. Leerlingen ervaren dat zij op verschillende manieren kunnen reageren op gedrag van een ander. Z leren improviseren en hun ervaringen in te zetten om eens van insteek te veranderen.

Leerlingen leren hun fantasie gebruiken als ze scènes bedenken, of improviseren. Dat traint hun slagvaardigheid in het dagelijks leven, waarbij snel schakelen en het aanpassen van je gedrag soms nodig is.

Kinderen leren de betekenis van de 5 w’s : wie, wat, waar, waarom en wanneer en de ene h: hoe. Dat wordt opgebouwd in de loop van hun schoolloopbaan. Ze leren ook dat een verhaal een begin, midden en einde heeft. In de hogere groepen leren ze de opbouw in scènes kennen. Het begrip hiervan is onder andere van groot belang voor het begrijpend lezen en het maken van stelopdrachten.

Een groep die samen toneelspeelt, wordt vaak een hechtere groep. Iedereen snapt dat je elkaar moet vertrouwen, om echt voluit te durven acteren. Bij acteren, moet je immers vaak best “gek” durven doen. Je wil zelf niet uitgelachen worden en snapt ook al gauw dat het niet werkt als jij zelf wel anderen uitlacht.

Kinderen leren samenwerken. Ze leren elkaar te ondersteunen in scènes. Groepjes helpen het kind dat wat minder durft meestal goed, door hen een passende rol te geven. (De groep moet wel, want anders lukt de opdracht niet.)

Samen acteren, helpt kinderen ook het verschil te begrijpen tussen “collega’s” zijn, of beste vrienden. Het eerste is absoluut verplicht bij samen toneelspelen, het tweede is een keuze.

Leerlingen lerend duidelijker spreken, wat heel belangrijk is als je jezelf moet presenteren.

Ze leren ook dat iedereen belangrijk is in een stuk en dat je ook moet acteren als je geen zinnen hebt. Daarvoor is stil spel heel erg belangrijk en  daar heb je lichaamstaal, inlevingsvermogen en mimiek voor nodig.

Spelvormen

Er zijn veel spelvormen waar je mee aan de gang kunt gaan:

• Jabbertalk
• Teacher in role
• Fantaseren
• Improviseren
• Mime
• Hoorspel
• Tableau vivant
• Spiegelspel
• Dialoogspel
• Poppenspel
• Hoorspel
• Kijken naar acteren

Voor jongere kinderen zijn spiegelspelen en teacher in role spelen heel geschikt, omdat daar in een kortdurende, veilige context lichaamstaal, mimiek en dictie geoefend kunnen worden. Het is belangrijk dat de leerlingen eerst leren om zich vrij te uiten, zonder dat er al te veel persoonlijke feedback wordt gegeven.

Vanaf de middenbouw ongeveer kunnen leerlingen zelfstandig kleine stukjes verhaal bedenken, naar elkaars verhalen kijken en erop reflecteren. Ze werken met “wie, wat en waar..” Het is nuttig als ze elkaar “tips en tops”  geven, want leren omgaan met kritiek hoort bij het leven. Er wordt gelet op duidelijk spreken en bewegen in de richting van het publiek.

Hoe ouder de kinderen zijn, hoe meer ze zelf kunnen invullen. Jongere groepen hebben doorgaans meer kaders nodig. In hogere groepen kunnen kinderen doorgaans ook beter improviseren. Een meerkunner, kun je ook eens de regie geven. Of je kiest er juist voor om een kind dat in de groep geen hoge sociale status heeft eens de regie te laten nemen.

Omdat je streeft naar succeservaringen (die stimuleren de motivatie immers) moet je pas met improviseren beginnen als de groep er klaar voor is. Gebruik dan eerst korte opdrachten waarin je spelvormen kunt uitproberen. Kijk hoe ver je kan gaan. Sommige groepen kunnen meer dan je denkt.

Laat de leerlingen ook voor elkaar voorspelen. Zo ervaren ze wat het is om te spelen voor publiek.

Door te acteren, leer je je te presenteren.

Wij zijn absoluut overtuigd van het belang om met kinderen acteeroefeningen te doen, want door te acteren, leren mensen de beste versie van henzelf voor het voetlicht te brengen en krijgen zij meer positieve aandacht.