Maanlicht, Debussy

OB-MB-BB-OBS-BBS-ML

Clair de lune, oftewel maanlicht, is een gedeelte uit een muziekstuk van Claude Debussy dat de suite Bergamasque heet. Een suite is een verzameling van verschillende muziekstukken, die bij elkaar horen. Het is heel “verstilde” muziek. Als je luistert, begrijp je meteen wat er met dit woord bedoeld wordt.

Deze versie waarbij beelden van Disney te zien zijn, is goed bruikbaar voor een les over stilte, of over de natuur. Welke vogels komen er in voor? Kijk maar eens.

Een film van Disney, op muziek van Debussy.

Claude Achille Debussy werd in 1862 in Frankrijk geboren. In zijn gezin werd niets aan muziek gedaan, maar toch ontdekte men zijn talent. Hij mocht naar het conservatorium van Parijs. Daar kreeg hij heel goede lessen. Later kreeg hij ook lessen om muziek te componeren. Hij heeft ook in andere landen gewerkt en gestudeerd en hij is ook recensent geweest. Dat is iemand die naar uitvoeringen van anderen gaat en daar dan een stukje over schrijft in de krant. Hij overleed in 1918.

Zijn muziek zorgde ervoor dat de klassieke muziek helemaal veranderde.

Debussy is één van de componisten uit de periode die we “Tonaal modern” noemen.  “Tonaal” betekent dat de muziek wel echt een melodie heeft die je kunt volgen, hoewel Debussy soms zelfs a-tonale muziek maakte.  “Modern” betekent dat het muziek uit de 20e eeuw is.

Debussy’s muziek is in de impressionistische stijl gecomponeerd. Dat betekent dat deze muziek de sfeer van iets weergeeft. In die tijd was “impressionistisch” een soort scheldwoord. Men vond de muziek te vaag en te zweverig. Claude kon hier heel kwaad om worden. Hij probeerde gewoon de muziektaal te vernieuwen.

Zijn muziek was heel anders dan de muziek die men toen gewoon vond. Spaanse en Javaanse muziek inspireerden hem, bijvoorbeeld. Hij gebruikte heel andere toonreeksen. Daardoor klonk de muziek heel apart. Het had hele aparte klankcombinaties en samenklanken. De muziek die hij maakte, werd weggelachen en mensen wilden het niet uitvoeren. Tegenwoordig is dat wel anders. Heel veel van zijn muziek is vaak te horen. Zijn pianomuziek, maar ook orkeststukken.  

Hij heeft prachtige pianomuziek geschreven. Soms zijn er ook orkestversies van. Eén van die stukken is een soort prentenboek van verschillende muziekstukken. Het heet: De suite bergamasque. “Clair de lune” oftewel: “maanlicht”, is één van die delen uit de suite bergamasque. Disney heeft er een prachtige animatie (filmpje) bij gemaakt.

Een paar andere werken van Claude Debussy:

Prélude à l”après-mide dún faune (1894)

Pelléas et Mélisande (1902)

La Mer (1903-1905)

Ibéria (1908)

Jeux (1913)

 

Amerikaan in Parijs

MB-BB-ML

Voordat we iets over de muziek vertellen, raden we je aan om met je ogen dicht te luisteren naar deze muziek. Wat hoor jij erin?

Je hebt geluisterd naar “Een Amerikaan in Parijs”. Het is een muziekstuk van George Gershwin (1898-1937) uit 1928. Je hoorde vast wel dat er jazz-elementen inzaten.

Op 6.46 kan je een celesta horen en bij 7.59 kan je een saxofoon horen. Dat instrument was nog maar net bedacht door meneer Adolphe Sax.

Hiernaast kan je een link vinden naar een fragment van een film van Minnelli. Die film heette ook “Een Amerikaan in Parijs.” De filmmaker gebruikt de muziek van Gershwin.

Maar Minnelli gebruikte ook nog Amerikaanse en Franse dansen. De hoofdrollen in de film werden gespeeld door de beroemde danser Gene Kelly en danseres Leslie Caron. De film werd een enorm succes en won wel 6 Oscars

Minnelli was niet de enige die zich liet inspireren door de muziek van Gershwin.

Er is ook een leuke tekenfilm bij gemaakt, over een meneer die altijd onverschillig is, totdat….

Gershwin werd in New York geboren en was een Amerikaans componist, pianist, dirigent en kunstschilder. Men vindt Gerswin een van de grootste Amerikaanse componisten, omdat hij de klassieke muziek verbond met de Amerikaanse volksmuziek, zoals blues, spirituals, jazz en de amusementsmuziek die er in de roaring twenties was.

“Een Amerikaan in Parijs” is een soort “muziekgedicht”, in de vorm van een rapsodie. Een rapsodie is een gedicht of muziekstuk in gedeeltes. Tussen die gedeeltes zit een groot verschil. Dat noem je een contrast. Maar als je naar alle delen luistert, horen ze op de een of andere manier toch bij elkaar. Bij muziek komt dat vaak doordat er bijvoorbeeld een thema terugkeert, of doordat het een bepaalde stijl muziek is.

Gershwin had zich laten inspireren door de impressionistische kunst en muziek. Hij had kennisgemaakt met componisten zoals Debussy. Hij zei zelf dat het niet zijn bedoeling was om muziek met een vaststaand verhaaltje te componeren. Met andere woorden: hij zei dat hij geen programmamuziek had gemaakt. Hij vond dat iedere luisteraar er zelf wat bij mocht verzinnen.

De filmmaker Vincente Minnelli kreeg er dus inderdaad inspiratie door. Hij maakte in 1951 de musicalfilm, waarvan je een stukje gezien hebt. Hij wilde de muziek van Gershwin combineren met de kunst van de Franse impressionisten.

Het impressionisme is een stroming die ontstaan is in de schilderkunst, in Frankrijk in de tweede helft van de 19e eeuw.

Dit werk van Claude Monet heet: Impression, soleil levant. (Impressie van de opgaande zon). Het werd in 1872 geschilderd met olieverf op doek. (Parijs) En de term impressionisme, komt hier vandaan.
Dit is een werk van Auguste Renoir, uit 1876. Het hangt in Parijs.

Het was een soort eerste, moderne schildermanier. Er hoefde niet meer levensecht geschilderd te worden, maar het ging om de indruk die iets opriep.

Licht en kleur waren belangrijk. En de lijnen waren een beetje geschetst. Er zijn veel taferelen in de openlucht.

De indruk die je had, op het moment dat je het zag. De thema’s waren ook modern.

Belangrijke impressionisten waren de schilders Monet, Renoir en Degas.

Zij exposeerden hun werk vaak in Parijs.

Bellerina’s van Degas. Nog een impressionistisch werk.