Welk beroep heb jij?

MB-BB

Nog niet zo lang geleden had je beroepen voor mannen en beroepen voor vrouwen. Tegenwoordig kunnen alle mensen (mannen, vrouwen, non binaire personen etc.) hetzelfde beroep uitoefenen als ze er geschikt voor zijn en er de juiste opleiding voor hebben.

Vanuit de traditie laten we vaak nog horen of een beroep door een man of door een vrouw wordt uitgevoerd (koning/koningin, verpleger/verpleegster, directeur/directrice). Dat gebruik verdwijnt steeds meer. We spreken bijvoorbeeld over: auteur, tandarts, dierenarts enz.

Wat vind jij daarvan? Vind je dat we het eigenlijk over “zee-persoon” of “zee-mens” moeten hebben? Kan een fietsenmaker ook een vrouw zijn? Of moeten we die een fietsenmaakster noemen?

Acteren

We gaan acteren. We doen een mime-oefening aan de hand van kaartjes, of we gebruiken de kaartjes om een spel te doen.

Druk de afbeeldingen af. Knip de kaartjes uit en doe ze in een schaal. Iedereen pakt een kaartje en beeldt voor de anderen uit wat voor beroep er op zijn/haar kaartje staat.

Vrouwen en mannen kunnen beroepen allebei uitvoeren.

Je kan natuurlijk ook gewoon een beroep vanaf het beeldscherm kiezen.

Je kunt afspreken dat je geen woorden gebruikt bij het uitbeelden. Dan heet dat: mime of pantomime. Dat is een vorm van kijk-theater (visueel theater).

Acteurs beelden een verhaal uit. Ze drukken emoties, acties, mensen, karakters, of een situatie uit met gebaren, gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal.

Je kunt de kaartjes ook als raadspel gebruiken. Iemand heeft één van de beroepen in zijn hoofd.

De ander mag 10 of 12 vragen stellen om er achter te komen welk beroep het is.

Charades

BB

Kijken naar acteren en zelf charades spelen.

Tegenwoordig zijn er andere beroepen dan in de vorige eeuw. Toiletjuffrouw is daar een voorbeeld van.

Nog niet zo lang geleden zat er bij de toiletten in openbare gebouwen vaak een mevrouw. Die maakte de toiletten schoon, hing het wc papier op en zorgde dat alles netjes was. Je deed als klant na toiletbezoek een kwartje op een schoteltje. Hier speelt een leerling van Kzing een toiletjuffrouw rond 1920, in de musical Revue.

Vrouwen werkten vaak maar tot ze gingen trouwen en dan vaak in beroepend die men passend vond, zoals onderwijzeres, dienstmeisje, verpleegster, etc. Lange tijd was het tamelijk onbehoorlijk als je nog werkte als je getrouwd was en zeker als kinderen had. Men vond dat je “de plaats van een man innam.” En je kon dan ook nooit een goede moeder zijn.

Vrouwen kregen ook veel minder vaak langere scholing dan mannen. Daardoor kregen ze lager betaalde banen.

Hoe is het Ken jij nog meer beroepen die er vroeger waren en die je nu eigenlijk niet meer ziet?

En ken je ook beroepen die er vroeger niet waren, maar nu wel?

Misschien kunnen je met je vrienden Charades/Hints spelen. Onder de link zie je de spelregels. Je beeldt een beroep uit.

In het onderstaande filmpje zie je hoe iemand met veel humor haar personage neerzet. Ze maakt er een “typetje” van. Dat wil zeggen dat iedereen denkt “O… zo iemand ken ik ook…”

Ik ben toiletjuffrouw. Zo kom ik aan mijn centen. 
Een eerbaar baantje binnen. Ik hoef niet te venten.
Al maakt de chique clientèle van de potten soms een zooi
de mensen zijn me wel genegen, iedereen geeft mij een fooi.
Hier kun je alles van het leven leren.
De lui die delen lief en leed met jou.
Hier poepen armoedzaaiers, heren, soms per dag meerdere keren.
Ik weet alles als toiletjuffrouw.
************************************************************************
Ik poets de brillen en de kranen en de deuren.
Ik poets de potten tot ze naar viooltjes geuren.
De dokter, olieman, de schooljuf… echt ze doen het allemaal,
Ze hebben meer dan één behoefte; iedereen doet z’n verhaal.
Hier kun je alles van het leven leren.
De lui die delen lief en leed met jou.
En aangezien ik van m’n eigen,  goed kan luisteren en zwijgen,
weet ik alles, als toiletjuffrouw.
************************************************************************

De musical Revue speelt zich af in een theater in de jaren 20 van de vorige eeuw.

Het zijn moeilijke tijden voor de werknemers van het theater Het Park in Hoorn.

De toiletjuffrouw van het Park vertrouwt de eigenaar voor geen cent. En ze vindt dat zij het kan weten, want zij zegt dat ze “krentenkakkers” van een afstand kan ruiken, omdat ze toiletjuffrouw is.

In die tijd waren er andere uitdrukkingen en woorden dan nu. Er waren ook andere beroepen. En natuurlijk waren er ook andere ideeën.

We hebben wat vragen voor jullie over de tekst van het lied. Misschien kunnen jullie wat antwoorden vinden op het internet, of het via de app aan je opa of oma vragen.

Wat doet een toiletjuffrouw voor werk?
Zoek op wat “eerbaar” is.
Zoek in het woordenboek op wat een “krentenkakker” is.
Wat is een “armoedzaaier”?
Wat deed een olieman?
Zoek op wat “venten” is.
Wat betekent: “De mensen zijn me wel genegen.”

De chirurgijn

MB-BB

Even een beetje geschiedenis: in de 17e eeuw had je hele andere beroepen dan tegenwoordig. Chirurgijn was er daar één van. In de tijd van de Verenigde Oostindische Compagnie, de V.O.C., gingen sommige mensen op een schip naar een ver land. Ze kochten spullen om in ons land te verkopen. Als een zeeman ziek werd, ging hij aan boord naar de chirurgijn. Maar de geneeskunst was nog niet zover als nu en die dokter had niet altijd een goed medicijn! Ze hadden soms rare oplossingen voor kwaaltjes. Scheurbuik was een kwaal die kwam door te weinig vers voedsel aan boord.

Hieronder vind je een liedje uit de musical “Naar Toen en Verweggistan”.

De ingezongen versie
karoke versie

Heb je een autje of hevige pijn?
Ga dan maar gauw naar de chirurgijn,
want hij heeft een drankje, dat helpt altijd.
Zo raak je zeker je pijn wel weer kwijt.

Hij drukt op je buik. Hij blaast in je oor.
Maar pech, als je scheurbuik hebt; daar heeft hij niets voor!

Dus: Heb je een autje of hevige pijn?
Ga dan maar gauw naar de chirurgijn,
want hij heeft een drankje, dat helpt altijd.
Zo raak je zeker je pijn wel weer kwijt.

Een stevig verband. Een klap voor je kop.
Misschien wel een bloedzuiger. Daar knap je van op…

Dus: Heb je een autje of hevige pijn?
Ga dan maar gauw naar de chirurgijn,
want hij heeft een drankje, dat helpt altijd.
Zo raak je zeker je pijn wel weer kwijt.

In de tijd van de V.O.C. (ongeveer de hele 17e eeuw) heetten de dokters “chirurgijnen”. Daar komt ons woord “chirurg” vandaan. Meestal waren het mannen. Maar er is sprake van in ieder geval één vroege vrouwelijke chirurgijn in Amsterdam: Trijn Jacobs. (Zij was dus eigenlijk al arts, voordat Aletta Jacobs dat was, die hierom bekend staat.) Een heel geëmancipeerde vrouw, eigenlijk. Onder deze link kun je meer over haar lezen.

Ben jij niet blij dat jij nu leeft?

In die tijd hadden ze natuurlijk nog niet zoveel kennis van het menselijk lichaam en van medicijnen. Ze hadden dan soms ook hele rare behandelingen. Zo plaatsten ze bloedzuigers op het menselijk lichaam, om mensen beter te maken.

Zo’n reis duurde lang. Mensen hadden dan geen verse groenten aan boord. Ze kregen dan een ziekte die “scheurbuik” heette. Het duurde heel lang voor de dokters wisten dat dit door een gebrek aan vitamine C kwam.

Gelukkig maar dat wij nu leven en goede dokters hebben!