Versvoeten
De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.
Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten.
De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.
Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen
Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk
Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen
Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter
Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan
Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer
Meer leren over gedichten?
Gedichten hebben ook een vorm
Elfje
limerick
Haiku
Er zijn nog meer vormen, zoals een sonnet en een Flarf.
Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.
De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googlet wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.
Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint
Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”
De boom heeft het koud.
Maar eigen schuld dikke bult.
Hou je jas dan aan.
Het bekendste gedicht van Nederland is “doorgecomponeerd”. Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat.
Er is wel sprake van volrijm. Het is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen:
Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.
Dichten kan een leuke hobby zijn, die niet veel geld kost. Je hebt er ook niet veel voor nodig. Een potlood en een opchrijfboekje, of je toetsenbord en Word zijn al voldoende.
Maak zelf eens een Flarf!
Opdracht: Schrijf een elfje over Seikilos.
de eerste dichtregel gebruik je één woord
de tweede regel: twee woorden
de derde regel: drie woorden
de vierde regel: vier woorden
de vijfde regel: één woord, dat het gedicht samenvat
Er zijn verschillende soorten gedichten:
- Elfje
- Haiku
- Limerick
- Flarf
- Sonnet
- Rondeel
- Kwatrijn
- Naamdicht
- en nog veel meer!
Versvoeten
De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.
Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten.
De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.
Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen
Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk
Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen
Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter
Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan
Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer
Meer leren over gedichten?
Gedichten hebben ook een vorm
Er zijn verschillende soorten vormen in gedichten:
- Elfje
- Haiku
- Limerick
- Flarf
- Sonnet
- Rondeel
- Kwatrijn
- Naamdicht
- en nog veel meer!
Elfje
Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint
limerick
Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”
Haiku
De boom heeft het koud.
Maar eigen schuld dikke bult.
Hou je jas dan aan.
Er zijn nog meer vormen, zoals een sonnet en een Flarf.
Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.
De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googlet wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.
Het bekendste gedicht van Nederland is “doorgecomponeerd”. Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat.
Er is wel sprake van volrijm. Het is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen:
Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.
Dichten kan een leuke hobby zijn, die niet veel geld kost. Je hebt er ook niet veel voor nodig. Een potlood en een opchrijfboekje, of je toetsenbord en Word zijn al voldoende.
Maak zelf eens een Flarf!
Opdracht: Schrijf een elfje over Seikilos.
de eerste dichtregel gebruik je één woord
de tweede regel: twee woorden
de derde regel: drie woorden
de vierde regel: vier woorden
de vijfde regel: één woord, dat het gedicht samenvat
Er zijn verschillende soorten gedichten:
- Elfje
- Haiku
- Limerick
- Flarf
- Sonnet
- Rondeel
- Kwatrijn
- Naamdicht
- en nog veel meer!
Versvoeten
De woorden van een gedicht hoeven niet per se te rijmen, maar ze hebben wel altijd een ritme. Sommige lettergrepen duren langer en sommige korter.
Daardoor kun je veel gedichten ook op muziek zetten, maar je kan het ritme van het gedicht ook scanderen. Hardop opzeggen, zeg maar. Dat deden de Grieken ook al. De Romeinen aapten hen daar in na en zo is dat de hele geschiedenis doorgegaan. Wij gebruiken natuurlijk ook ritme in onze gedichten.
De Grieken en Romeinen deelden het ritme van gedichten in, in , in versvoeten. Er zijn namen voor de versvoeten/ de ritmes.
Een gedicht kan in jambes zijn: kort- lang : geweld, cadeau, alleen
Een gedicht kan in trochaeën zijn: lang- kort: robot, schoolbel, winter, nadeel, huiswerk
Een gedicht kan ook in dactyli zijn: lang, kort, kort : bloemlezing, springkussen
Een gedicht kan in spondaeën zijn: lang, lang : wanklank, dokter
Een gedicht kan in anapesten zijn: kort, kort, lang : anapest, document, pyromaan
Een gedicht kan in amfibrachi zijn: kort lang kort: gemakzucht, belangrijk, computer
Meer leren over gedichten?
Gedichten hebben ook een vorm
Er zijn verschillende soorten vormen in gedichten:
- Elfje
- Haiku
- Limerick
- Flarf
- Sonnet
- Rondeel
- Kwatrijn
- Naamdicht
- en nog veel meer!
Elfje
Nicolaas
Oude man
Lange grijze baard
Staf, mijter en paard
Sint
limerick
Er was eens een pietje uit Spanje,
Die hield echt heel veel van Oranje,
Hij kwam naar ons land
gaf de koning een hand.
Die droeg blauw, dus die piet zei: “Hoe kan je!”
Haiku
De boom heeft het koud.
Maar eigen schuld dikke bult.
Hou je jas dan aan.
Er zijn nog meer vormen, zoals een sonnet en een Flarf.
Een Flarf is een gedicht waarin zoekresultaten van het internet zijn verwerkt. Een flarf kan helemaal bestaan uit zoekresultaten, maar het kan ook zijn dat er in een tekst stukjes van het internet gebruikt worden.
De Flarf komt uit Amerika, maar ook Nederlandse dichters houden zich ermee bezig. Het is een soort taalcollage. Sommige mensen vinden flarfen niet goed. Ze vinden dat een gedicht moet zeggen wat je voelt en vindt. Een flarf ontstaat uit toeval. Je googlet wat en daar maak je een gedicht mee. Andere mensen vinden juist dat dichters er hun woordenschat door uitbreiden en meer gaan nadenken over zichzelf. Je kunt je eigen stijl er ook mee aanvullen.
Het bekendste gedicht van Nederland is “doorgecomponeerd”. Dat wil zeggen dat het maar door- en doorgaat.
Er is wel sprake van volrijm. Het is een gedicht dat Hendrik Marsman (1899-1940) schreef. Het wordt vaak voorgelezen:
Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.
Dichten kan een leuke hobby zijn, die niet veel geld kost. Je hebt er ook niet veel voor nodig. Een potlood en een opchrijfboekje, of je toetsenbord en Word zijn al voldoende.
Maak zelf eens een Flarf!
Opdracht: Schrijf een elfje over Seikilos.
de eerste dichtregel gebruik je één woord
de tweede regel: twee woorden
de derde regel: drie woorden
de vierde regel: vier woorden
de vijfde regel: één woord, dat het gedicht samenvat
Er zijn verschillende soorten gedichten:
- Elfje
- Haiku
- Limerick
- Flarf
- Sonnet
- Rondeel
- Kwatrijn
- Naamdicht
- en nog veel meer!