MB-BB-SO-ML
We gaan luisteren naar een deel uit een muziekstuk dat Claude Debussy tussen 1903 en1905 schreef: La mer. “La mer” is Frans en betekent: de zee. Het stuk staat in b en cis mineur. Debussy bedacht het terwijl hij niet in de buurt van een zee was. Hij maakte het af in Eastbourne Egeland. Dat ligt wel aan de kust. Onderaan de pagina kan je meer leren over de componist.
De premiére van het stuk was in Parijs. Het werd geen succes. De eerste opname is van 1928. Het stuk bestaat uit drie delen:
- Van de ochtend tot de middag op zee (très lent: zeer langzaam) 9 minuten
- Het spel van de golven. (allegro: vlug en pittig) (Dat duurt 7 minuten )
- Dialoog (gesprek) tussen de wind en de zee (geestdriftig en tumultueus) (Dit duurt ongeveer 8 minuten)
Wij raden je aan om eerst het middendeel te beluisteren. Dat is niet zo lang. Als het je aanspreekt, kun je alle delen beluisteren.
Uitwerking
Maak er een impressionistische tekening van de zee bij met bijvoorbeeld wasco of aquarelverf, terwijl je luistert.
La mer is Frans en betekent: “De zee”.
Het zijn drie symfonische (dus door een symfonie orkest gespeelde) schetsen voor orkest. Men noemt het ook wel een symfonisch gedicht. Debussy leefde in de tijd van het impressionisme. In die tijd maakte men nog steeds klassieke symfonieën. Debussy vond dat de muziek moest veranderen. Hij hield niet van die vaste structuren zoals een voorzin en een nazin. Hij wilde dus niet dat zijn stuk een ysmfonie heette. Maar zijn werk heeft thema’s die overal terugkomen. Het begin thema wordt ook gebruikt aan het eind. Dat zijn wel symfonische elementen. Er is ook een versie voor twee piano’s.
Het is een belangrijk muziekstuk voor de muziekgeschiedenis, omdat het duidelijk impressionistisch is. De componist geeft zijn impressie, indruk, weer van iets dat hij ziet. In dit geval de zee. De muziek volgde daarmee de schilderkunst. Je ziet dan ook vaak het beroemde werk “Een impressie van een zonsopgang” uit 1872 van de impressionistische schilder Claude Monet in beeld. (1840-1926) Het woord “impressionisme” komt ook van dit schilderij.
Welke instrumenten hoor je?
De volgende instrumenten komen voor in het hele stuk. Welke van deze instrumenten hoor je in het middendeel?
- Violen
- Altviolen
- Cello’s
- Contrabassen
- Dwarsfluiten
- Piccolo’s
- Hobo’s
- Althobo
- Klarinetten
- Fagotten
- Contrafagot
- Harpen
- Hoorns
- trompetten
- cornetten
- Trombones
- Tuba
- Pauken
- Bekkens
- Tamtam
- Triangel
- Klokkenspel
- Grote trom
Meer over Debussy
Claude Achille Debussy werd in 1862 in Frankrijk geboren. In zijn gezin werd niets aan muziek gedaan, maar toch ontdekte men zijn talent. Hij mocht naar het conservatorium van Parijs. Daar kreeg hij heel goede lessen. Later kreeg hij ook lessen om muziek te componeren. Hij heeft ook in andere landen gewerkt en gestudeerd en hij is ook recensent geweest. Dat is iemand die naar uitvoeringen van anderen gaat en daar dan een stukje over schrijft in de krant. Hij overleed in 1918.
Zijn muziek zorgde ervoor dat de klassieke muziek helemaal veranderde.
Debussy is één van de componisten uit de periode die we “Tonaal modern” noemen. “Tonaal” betekent dat de muziek wel echt een melodie heeft die je kunt volgen, hoewel Debussy soms zelfs a-tonale muziek maakte. “Modern” betekent dat het muziek uit de 20e eeuw is.
Debussy’s muziek is in de impressionistische stijl gecomponeerd. Dat betekent dat deze muziek de sfeer van iets weergeeft. In die tijd was “impressionistisch” een soort scheldwoord. Men vond de muziek te vaag en te zweverig. Claude kon hier heel kwaad om worden. Hij probeerde gewoon de muziektaal te vernieuwen.
Zijn muziek was heel anders dan de muziek die men toen gewoon vond. Spaanse en Javaanse muziek inspireerden hem, bijvoorbeeld. Hij gebruikte heel andere toonreeksen. Daardoor klonk de muziek heel apart. Het had hele aparte klankcombinaties en samenklanken. De muziek die hij maakte, werd weggelachen en mensen wilden het niet uitvoeren. Tegenwoordig is dat wel anders. Heel veel van zijn muziek is vaak te horen. Zijn pianomuziek, maar ook orkeststukken.
Hij heeft prachtige pianomuziek geschreven. Soms zijn er ook orkestversies van. Eén van die stukken is een soort prentenboek van verschillende muziekstukken. Het heet: De suite bergamasque. “Clair de lune” oftewel: “maanlicht”, is één van die delen uit de suite bergamasque. Disney heeft er een prachtige animatie (filmpje) bij gemaakt.
Een paar andere werken van Claude Debussy:
Prélude à l”après-mide dún faune (1894)
Pelléas et Mélisande (1902)
La Mer (1903-1905)
Ibéria (1908)
Jeux (1913)